Milicz

(łac.Milicium,niem.Militsch)miasto w północnej części województwa dolnośląskiego,leżące w powiecie milickim,siedziba gminy miejsko-wiejskiej Milicz,nad rzeką Barycz.Historycznie leży na Dolnym Śląsku,na pograniczu z Wielkopolską.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj.wrocławskiego.Według danych z 31 marca 2011 miasto ma 11964 mieszkańców.Siedziba urzędu miejskiego i starostwa powiatowego.Miasto leży przy drodze krajowej nr 15,przy linii kolejowej Wrocław Jarocin,ok.55 km od Wrocławia,125 km od Poznania i ok.45 km od Ostrowa Wielkopolskiego.Od nazwy Milicza wziął nazwę największy w Europie zespół stawów hodowlanych Stawy Milickie.Co roku władze miejskie organizują tu imprezę zwaną Świętem Karpia Milickiego oraz Dni Ziemi Milickiej.W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Milicz.

Nazwa

Milicz wzmiankowany po raz pierwszy w dokumencie z 1136,wymieniony jako jedna z posiadłości arcybiskupstwa gnieźnieńskiego zamek„Milich”w przywileju papieża Hadriana IV z 1154.Natomiast dokument z 1249 wymienia Milicz po łacinie jako Milicium.W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis(pol.Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego)spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w staropolskiej formie Mylicz.Nazwę miejscowości w obecnej polskiej formie"Milicz"wymienia spisany ok.1300 roku średniowieczny łaciński utwór opisujący żywot świętej Jadwigi Vita Sanctae Hedwigis.Jeszcze w 1750 polska nazwa„Mielicz”wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska.
Rys historyczny
Od czasów Bolesława Krzywoustego Milicz należał do ziemi śląskiej i był siedzibą kasztelanii.W latach 1164-1358 należał do Księstwa wrocławskiego,wymieniony jako jedno z miast przypadłych księciu Bolesławowi Wysokiemu.Po Henryku Pobożnym miasto odziedziczył jego syn Henryk III.Później stanowił własność Henryka IV Probusa,a potem Henryka Grubego.W wyniku wojny z księciem głogowskim Milicz wchodzi we władanie Henryka Głogowczyka w 1290.Po śmierci Henryka Wiernego w 1309 miasto wraz z Oleśnicą dziedziczą książęta oleśniccy Bolko i Konrad od których Milicz zakupiło biskupstwo wrocławskie.Od 1494 siedziba wolnego państwa stanowego należącego do Kurzbachów,a od 1590 do Maltzanów.Zachowany średniowieczny układ miasta zbliżony do owalu,z rynkiem i ulicami zbiegającymi się przy dawnych bramach miejskich.Od 1348 w ramach Korony Czeskiej(w jej ramach część śląskiego księstwa oleśnickiego,od końca XV w.jako ośrodek państwa stanowego baronatu),od 1742 w Królestwie Pruskim,od 1871 w Cesarstwie Niemieckim,od 1918 w tzw.Republice Weimarskiej,przekształconej po 1933 w Niemcy pod rządami dyktatora Adolfa Hitlera(tzw.III Rzesza).22 stycznia 1945 zdobyty przez Armię Czerwoną został wraz z tzw.Ziemiami Odzyskanymi przyznany Polsce w ramach ładu pojałtańskiego przez zwycięskie mocarstwa II wojny światowej jako rekompensata za utracone przez Polskę Kresy Wschodnie.

Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• miasto
• kościół par.pw.św.Michała Archanioła,neorenesansowy z l.1817-1821 XIX wieku,z chrzcielnicą z 1561
• kościół par.pw.św.Anny,z l.1807-1808 XIX wieku;ośrodek kultu św.Anny,od 2001 istnieje tutaj trzecia,najmłodsza parafia,ul.Łowiecka 1
• kościół ewangelicki,jeden z sześciu tzw.„kościołów łaski”,obecnie pom.kościół rzymskokatolicki pw.św.Andrzeja Boboli w Miliczu,szachulcowy,z 1709 XVIII wieku
• ruiny zamku książąt oleśnickich z XIV wieku,XV w.
• zespół pałacowy, z drugiej poł.XVIII w.:
  • pałac klasycystyczny,z końca XVIII wieku,od 1963 Zespół Szkół Leśnych
  • park pałacowy;pierwszy na Śląsku park w stylu angielskim o powierzchni ok.80 ha,powstał około 1800
• dom,ul.Okrzei 22,z XVIII/XIX w.

inne zabytki:

• ruiny Czarnej Bramy w pałacu parkowym
• grobowiec hrabiego Maltzana
• brama wjazdowa(dworska)
• grodzisko Chmielnik,ślady osadnictwa z ok.7000 lat p.n.e.z około 1815

Nazwa, herb, flaga
Nazwa Milicz pochodzi od imienia Milik,którego można uznać za legendarnego założyciela miasta.Została stworzona poprzez dodanie martwego już dziś przyrostka j,a więc brzmiała Milikj podobnie jak Wrocławj czy Poznanj powstałe od Wroclawa i Poznana.Przyrostek ten z czasem powodował zmiękczenie poprzedzającej go spółgłoski,stąd dzisiejsza wymowa Wrocławia czy Poznań.Pierwotnie zatem nazwa Milicz musiała być wymawiana przez miękkie cz,które jednak w dalszych dziejach języka polskiego stwardniało.Herb Milicza przedstawiający świętego Jerzego na koniu zabijającego smoka istnieje co najmniej od XV w.gdyż taki wizerunek widnieje na najstarszej zachowanej pieczęci miejskiej.
Burmistrzowie i pełniący funkcję burmistrza od 1990

• 1990-1994 J.Wierzowiecki
• 1994-1998 T.Staniewska
• 1998-2002 W.Wall
• 2002-2006 R.Mieloch
• 2006-2010 D.Stachowiak,J.Supeł,D.Stachowiak,R.Augustyn,R.Mieloch,D.Duszyński,P.Wybierała
• 2010-2014 P.Wybierała

Komunikacja
Przez miasto przebiegają drogi:
krajowa i wojewódzkie:

• droga krajowa nr 15:Trzebnica Milicz Krotoszyn Września Gniezno Toruń Ostróda
• droga wojewódzka nr 439:Żmigród Milicz
• droga wojewódzka nr 448:Milicz Twardogóra Syców

oraz linia kolejowa ze stacją Milicz łącząca Milicz z miastami:Wrocław,Oleśnica,Krotoszyn,Jarocin,Poznań.Komunikacje autobusowa w Miliczu i okolicach zapewnia lokalny oddział przedsiębiorstwa PKS Wolow sp.z o.o.Utrzymywane są regularne linie do Wrocławia,Wołowa,Trzebnicy,Oleśnicy,Poznania,Ostrowa Wielkopolskiego,Żmigrodu,Sulmierzyc,Krotoszyna,Jutrosina i in.Można tu też spotkać autobusy przedsiębiorstw PKS Konin,PKS Polbus Wrocław,PKS Leszno,PKS Ostrów Wielkopolski,PKS Bydgoszcz oraz PKS-Tour Jelenia Góra.
Turystyka i rekreacja
Liczne trasy rowerowe przebiegają także przez kompleksy stawów hodowlanych(największych w Europie),malownicze tereny Parku Krajobrazowego„Dolina Baryczy” i na obrzeżach chronionego Rezerwatu„Stawy Milickie”.W Miliczu znajduje się też ostoja koników polskich.Rzeka Barycz wykorzystywana jest również do turystyki kajakowej.
Wspólnoty wyznaniowe
W Miliczu mieści się dekanat Milicz wraz z parafiami rzymskokatolickimi św.Andrzeja Boboli,św.Anny,św. Michała Archanioła.Działalność religijną prowadzą także dwa Zbory Świadków Jehowy:Milicz-Południe,Milicz-Północ.
Znane osoby związane z miastem

• Maria hrabina von Maltzan działaczka opozycji antyhitlerowskiej,ratująca Żydów w czasie II wojny światowej
• Marek Bukowski aktor,reżyser,scenarzysta oraz producent(urodził się w Miliczu)

Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie:

• Lohr am Main
  
• Gniew
  
• Springe