Oborniki Śląskie

(niem.Obernigk)miasto w północno-wschodniej części woj.dolnośląskiego,w powiecie trzebnickim.Położone jest na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 340 i nr 342 ok.26 km od Wrocławia i 12 km od Trzebnicy.Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Oborniki Śląskie.Historycznie leży na Dolnym Śląsku.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj.wrocławskiego.Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 8826 mieszkańców.Miasto Oborniki Śląskie położone jest na trasie kolejowej Wrocław-Poznań.Willowa,niegdyś uzdrowiskowa,malowniczo usytuowana na południowych stokach"Gór Kocich"(Wał Trzebnicki)miejscowość do dziś posiada charakter rozległego parku.To zacisze zwane przed laty"zielonymi płucami Wrocławia"do dziś przyciąga ludzi swoim spokojem,charakteryzującym polskie miasteczka,powiązanym z wysoko rozwiniętym zapleczem handlowo-usługowym i komunikacyjnym.Między innymi autobusy,minibusy i pociągi zapewniają komfort poruszania się po gminie i dojazd do Wrocławia.

Nazwa

Nazwa wywodzi się od polskiej nazwy obora określającej budynek gospodarczy dla bydła i pozwala przypuszczać,że mieszkańcy zajmowali się hodowlą bydła,co uznano za oficjalną etymologię nazwy,jednak niektórzy historycy i językoznawcy podawali możliwość pochodzenia nazwy od wzgórz Ober(górny)czy lasów O bor nad którymi miasto góruje,co zostało uznane za mało prawdopodobne.W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis(pol.Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego)spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w polskiej formie Obora.Na przestrzeni wieków miejscowość nosiła następujące nazwy:Obora,Obornik,Obirnig,Obernig,Obernigk,Oborniki,Oborniki Śląskie. Historia miasta
Pierwsze ślady działalności człowieka na terenach dzisiejszych Obornik Śląskich i najbliższej okolicy pochodzą z mezolitu i neolitu(cmentarzysko kurhanowe i ciałopalne kultury przedłużyckiej z epoki brązu).Początki Obornik datuje się na ok.1300 r.kiedy to najprawdopodobniej powstała wieś na prawie magdeburskim.Pierwsza pisemna wzmianka o Obornikach Śląskich pochodzi z roku 1305,dotyczy ona nałożenia na wieś Obora dziesięciny dla biskupa wrocławskiego.Na początku XIV w.wieś spod władzy biskupiej przeszła w skład włości księcia oleśnickiego Konrada I.Przez 200 lat Oborniki należały do rodziny Schaubertów.Gdy odkryto źródła słabej szczawy żelazistej Karol Wolfgang Schaubert w 1835 roku rozpoczął budowę nowoczesnego uzdrowiska w północno-zachodniej części wsi.Wykorzystywało ono położenie(las Sittenwald),malowniczy krajobraz,wody,łagodny klimat.Odtąd Oborniki zaczęły przekształcać się w miejsce wypoczynku i uzdrowisko.Oborniki często jeszcze nazywane są"zielonymi płucami Wrocławia".Najbardziej znaną postacią,która mieszkała i była związana z Obornikami był urodzony w 1798 roku we Wrocławiu Karl von Holtei,poeta romantyczny,pisarz i aktor.Pisał o nich w swych wierszach i pismach.Jego imieniem nazwano Liceum Ogólnokształcące w Obornikach Śląskich.Na niewielkim wzgórzu znajduje się kamień-pomnik jemu poświęcony.Wzgórze to jest częścią"Góry Holtei'a"zwanej też"Belwederem"(217 m n.p.m.)(punkt widokowy,stalowy krzyż,pozostałości kurhanu z epoki brązu) i położone jest nieopodal kolejnego najwyższego wzniesienia w mieście noszącego nazwę"Grzybek"(202 m n.p.m.)nadaną mu z powodu lokalizacji w ponad 100-ha parku krajobrazowo-wypoczynkowym"Grzybek".W parku znajduje się Polana siedmiu dębów,największy dąb ma obwód 4,9 m.

Do rozwoju uzdrowiska przyczyniło się zakładanie nowych sanatoriów:

• w 1880 r.zakład dla"chorych na nerwy i cierpiących na melancholię".
• w latach 1906-1913 zbudowano w parku sanatorium Friedrichshohe(byłe sanatorium Szarotka przy ul.Prusickiej)
• położone w lesie sanatorium dla pacjentów z chorobami płuc Sanatorium"Leśne"(przy ul.Dunikowskiego),
• sanatoria dla chorych na cukrzycę i z dolegliwościami układu krążenia,
• przed wojną pijalnia oraz na terenie sanatorium"Leśnego"ZOO.

W 1945 miejscowość została włączona do Polski.Jednocześnie otrzymała prawa miejskie,zaś jej urzędową nazwę ustalono na Oborniki Śląskie,dla odróżnienia od Obornik pod Poznaniem.Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec.W 2005 r.Oborniki Śląskie obchodziły 60 lat od nadania praw miejskich i 700 lat od momentu powstania miejscowości.Stacja Oborniki Śląskie na linii kolejowej E 59:Świnoujście-Szczecin-Poznań-Wrocław-Chałupki,stanowiącej element Transeuropejskiej Sieci Transportowej(TEN).
Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• kościół par.pw.Najświętszego Serca Pana Jezusa,neogotycki,z l.1898-1911,wg projektu architekta Alexis Langer
• kościół ewangelicki,ob.rzym-kat.par.pw.św.Tadeusza Judy i św.Antoniego Padewskiego z 1906 r.wg projektu architektów Richard Gaze i Alfred Böttcher,ul.Trzebnicka 35
• zespół sanatoryjny,zabudowa dawnego uzdrowiska,z XIX wieku,ul.Parkowa:
  • sanatorium,ob.zakład opiekuńczy,ul.Parkowa 4,z l.1905-10
  • sanatorium,ob.zakład opiekuńczy,ul.Parkowa 6,z 1870 r.
  • dom opieki,ob.szkoła,ul.Parkowa 8,z 1870 r.
  • dom zdrojowy,ob.dom mieszkalny,ul.Parkowa 14,z 1835 r.
  • sanatorium,ob.dom mieszkalny,ul.Parkowa 16,z 1835 r.1870 r.
  • park zdrojowy,z l.1835-1910
• willa z ogrodem,ul.Dworcowa 21,z XIX/XX w.

inne zabytki:

• dworzec kolejowy z XIX wieku,przebudowany,kategoria C
• dom Panien Śląskich ul.Trzebnicka,neobarokowa willa z dachem mansardowym,gdzie do roku 1950 przebywały siostry boromeuszki z Trzebnicy,opiekujące się chorymi w obornickich sanatoriach
• poczta(Kaiserliches Postamt)
• "zamek"z XIX wieku,dawniej pałac rodu Schaubertów neogotycki w stylu angielskim,architekt:Wilhelm Grappow(projektant wrocławskiego dworca kolejowego).Po wojnie pałacyk przejęty przez PGR i zmodernizowany,z części historycznej zachowała się właściwie tylko oktagonalna wieża.Usytuowany jest przy ulicy Podzamcze.
• zabytkowy cmentarz niemiecki
• grobowce starej części cmentarza parafialnego

zabytki nieistniejące:

• stary kościół ewangelicki stał tu do 1912 r.

Znani Oborniczaninie

• Czartoryscy
• Iwan Dybicz Zabałkański(ur.w Wielkiej Lipie)
• Karl Eduard von Holtei(ur.we Wrocławiu) i Luise Rogée
• Bronisław Komorowski
• Krzysztof Michałkiewicz
• Eliasz Kuziemski
• Aleksandra Natalli-Świat
• Paweł Krucz
• Zdzisław Nitka

Inne atrakcje turystyczne

• Hotel
• Domki Campingowe
• Ośrodek Sportu i Rekreacji(OSIR):
  • korty tenisowe
  • boiska(piłka nożna,siatkowa,koszykówka)
  • hale sportowe
  • siłownia
• Obornicki Ośrodek Kultury(OOK)
• "Salonik Czterech Muz"
• Parki Miejskie
• Zabytkowe wille
• Punkty widokowe(Kowalska Góra,Góra Holteia i "Grzybek")
• Stanowiska archeologiczne w obrębie miasta i gminy
• Trasy i szlaki turystyki pieszej i rowerowej
• Restauracje,puby,cukiernie
• Kąpielisko Wilczyn Leśny
• Stadniny konne(okolice miasta oraz tereny gminy)
• Kluby Paralotnicze:Lotnisko Motolotni(2,5 km od miasta Golędzinów) i Paralotni(3 km od miasta Kuraszków)

Edukacja i opieka

• Przedszkole(ul.Sikorskiego)
• Żłobko-przedszkole(ul.Wrocławska)
• Gimnazjum imienia Polskich Laureatów Nagrody Nobla
• Szkoła Podstawowa nr 2
• Szkoła Podstawowa nr 3
• Liceum Ogólnokształcące
• Zaoczne Liceum Ogólnokształcące
• Zespół Szkół Zawodowych
• Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół
• Dom Dziecka
• Domy Pomocy Społecznej i Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
• Ośrodki Szkolenia Kierowców i Nauki Jazdy
• "Salonik Czterech Muz"
• Obornicki Ośrodek Kultury
• Biblioteka Miejska i Biblioteka Pedagogiczna

Wspólnoty wyznaniowe

• parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Obornikach Śląskich
• parafia św.Judy Tadeusza i św.Antoniego Padewskiego w Obornikach Śląskich
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy z Salą Królestwa

Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie:

• Rehau(Niemcy)
• Emden(Niemcy)miasto szkoły zaprzyjaźnionej z LO im.K.Holteia
• Goslar(Niemcy)
• Haps(Holandia)
• Hayange(Francja)
• Boticino(Włochy)