czwartek, 14 maja 2015

Stanisław Stojałowski

Ur.14 maja 1845 w Zniesieniu,zm.23 października 1911 w Krakowie polski duchowny katolicki,polityk,poseł na sejm galicyjski i do parlamentu austriackiego,zwolennik panslawizmu,wydawca pism ludowych:„Wieniec” i „Pszczółka”,propagator haseł:oddzielenia Kościoła od państwa,parcelacji wielkiej własności ziemskiej,bezpłatnego szkolnictwa i wyboru hierarchów kościelnych przez wiernych,w 1896 r.wyklęty przez Watykan.
Życiorys
Pochodził z rodziny szlacheckiej:syn Juliusza,właściciela ziemskiego i Ludwiki z Glaennapów.Uczył się w Buczaczu i Przemyślu,a następnie w gimnazjum we Lwowie.27 stycznia 1863 wstąpił do zakonu jezuitów i odbył dwuletni nowicjat w Starej Wsi.1866-1867 odbywał tam studia filozoficzne,które kontynuował w Krakowie 1867-1868.Od 1868 r.studiował teologię w Krakowie.Święcenia kapłańskie otrzymał 28 sierpnia 1870 r.W 1872 roku założył„Apostolstwo Serca Jezusowego.Intencje na miesiąc…”miesięcznik katolicki,wydawany obecnie pod tytułem Posłaniec Serca Jezusowego.4 lutego 1875 opuścił zakon i przeszedł w szeregi duchowieństwa diecezjalnego.Był wikariuszem w kościele św.Marcina we Lwowie,od 1881 r.proboszczem w Kulikowie.Od 1891 r.działał na terenie Cieszyna,gdzie założył Towarzystwo Macierzy Katolickiej.W 1900 r.z jego inicjatywy powstało w Jaworznie Stowarzyszenie Katolickie„Przyjaźń Jaworznicka”(reaktywowane w 1991 r.)Od roku 1900 działał społecznie na terenie Bielska,Białej i okolic.W 1875 roku odkupił od Czesława Pieniążka dwa upadające czasopisma dla chłopów(„Wieniec” i „Pszczółka”),a następnie poprzez ich redakcję i rozpowszechnienie rozpoczął propagandę na wsi.Zdobył dużą popularność organizując pielgrzymki,demonstracje,tworząc chłopskie kółka rolnicze,robotnicze związki zawodowe i (od 1887 r.)wyborcze komitety chłopskie.Dwukrotnie aresztowany przed wyborami do parlamentu austriackiego(6 października 1888 i 15 listopada 1894).Łącznie był 27 razy więziony na ogólną sumę 9 lat.Władze kościelne nałożyły sekwestr na dochody księdza Stojałowskiego,następnie został zasuspendowany,a w sierpniu 1896 r.wyklęty przez Watykan.W 1896 r.założył Stronnictwo Chrześcijańsko-Ludowe,które weszło w sojusz z socjaldemokracją i odniosło sukces w wyborach 1897 r.(6 mandatów).W latach 1898-1911 poseł na Sejm Krajowy Galicji.Od ugody z władzami w 1897 r.stopniowo przesuwa się w kierunku prawicy.W roku 1900 założył Zjednoczenie Stronnictw Ludowych,w 1904 r.Polskie Centrum Ludowe.Pod koniec życia zbliżył się do Narodowej Demokracji.Zmarł 23 października 1911 na Zaciszu w Krakowie.Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.Na terenie Sanoka w dzielnicy Dąbrówka została nazwana ulica imieniem ks.Stanisława Stojałowskiego.Z inicjatywy Józefa Putka wydana została seria znaczków pocztowych,m.in.z podobizną Stanisława Stojałowskiego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz