czwartek, 21 maja 2015

Julian Fałat

Ur.30 lipca 1853 w Tuligłowach,zm.9 lipca 1929 w Bystrej polski malarz,jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów,przedstawiciel realizmu i impresjonistycznego pejzażu.
Życiorys
O własnych siłach,bez pomocy rodziny i stypendiów,zdobył artystyczne wykształcenie.Zapisany do szkół między innymi we Lwowie,kilkakrotnie z nich rezygnował.Gimnazjum ukończył w Przemyślu,a w 1869 r.zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie.Nie stać go było na farby olejne,więc zainteresował się malarstwem akwarelowym.Po ukończeniu studiów wyjechał na rok na daleką Ukrainę,gdzie znalazł zatrudnienie jako rysownik przy wykopaliskach archeologicznych.Pracował później w pracowni architekta Feliksa Gąsiorowskiego w Odessie.Następnie wyjechał na dalsze studia do Zurychu i Monachium.Studia przerwał,aby na nie zarobić i rozpoczął pracę jako technik przy budowie kolei.Studiował do 1880 r. i w tym okresie malował głównie pejzaże,sceny rodzajowe i portrety.Wyjechał na rok do Rzymu.Z tego okresu pochodzi obraz Modlący się starzec(1881 r.)W latach 1882-1886 związany był ze środowiskiem artystów warszawskich.Aby móc się utrzymać wykonywał sceny rodzajowe np.Obrazki z życia podwórzowego Warszawy,opublikowane w„Kłosach”w 1882 r.W 1884 r.wyjechał na rok do Hiszpanii,a potem w podróż dookoła świata.Podróż tę udokumentował wykonując akwarele,z których do dziś przetrwało zaledwie kilka.Po powrocie do Polski w 1887 r.w malarstwie Fałata pojawiły się sceny myśliwskie.Do bardziej znanych należą Oszczepnicy z 1890 r. i Powrót z polowania na niedźwiedzia z 1892 r.Malował zwierzęta jelenie,sarny,a od 1891 r.także łosie.Jest autorem zimowego pejzażu w panoramie Berezyna,który w 1907 r.Kossakowie pocięli na części.W latach 1886-1895 pracował na dworze cesarza Wilhelma II w Berlinie.Zdobywał medale na wystawach w Berlinie,Monachium i w Wiedniu.W kwietniu 1895 r.został dyrektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych,w której przeprowadził reformę wprowadzając nowych profesorów.Powołana została katedra pejzażu,którą objął Jan Stanisławski.Był jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich„Sztuka”.W 1900 r.Julian Fałat ożenił się z Włoszką Marią Luizą Comello Stuckenfeld,z którą doczekał się trojga dzieci:Heleny(późniejsza żona aktora Igo Syma),Kazimierza i Lucjana.W jego malarstwie pojawił się zimowy pejzaż,z których najwcześniejszy namalował artysta w 1902 r.najpóźniejszy nosi datę 1913 r.Fałat malował także motywy krakowskie widoki na mury miejskie,malowane z okien pracowni w różnych porach dnia(np.„Autoportret na tle panoramy Krakowa z pracowni”z 1903 r.)Wyjeżdżał często do Zakopanego,a w jego twórczości pojawiały się pejzaże górskie(Dolina Kościeliska 1894 r.Pod Nosalem 1909 r.)W 1902 r.zbudował willę z pracownią w Bystrej,a w 1910 r.po rezygnacji ze stanowiska rektora ASP,zamieszkał tu na stałe(obecnie:Fałatówka).Po odzyskaniu niepodległości włączył się w odbudowę polskiego życia kulturalnego.W latach 1919-1922 mieszkał w Toruniu,gdzie kupił dom przy pl.Teatralnym 42,dzisiaj Fosa Staromiejska 28,który stał się ośrodkiem życia kulturalnego Torunia.Zbierali się tam artyści,dyplomaci i ludzie kultury z Torunia i z kraju.Po śmierci syna Lucjana,przekazał swój dom Pomorskiemu Towarzystwu Opieki nad Dziećmi.Został współzałożycielem i pierwszym majstrem(prezesem)Konfraterni Artystów.Podczas czwartkowych spotkań rodziły się kolejne ważne inicjatywy np.Pomorskie Towarzystwo Muzyczne i Konserwatorium Muzyczne,Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.Uczestniczył w posiedzeniach rady miejskiej,kiedy dyskutowano o sprawach kultury,zasiadał w komitetach honorowych,swym autorytetem wspierał różne akcje społeczne.Malował nadwiślańskie pejzaże i zakątki Torunia.Do końca życia pozostał majstrem Konfraterni i utrzymywał stały kontakt z Toruniem.Jego imię nosi jedna z ulic Torunia.Następnie był dyrektorem Departamentu Sztuki w gabinecie ministra Antoniego Ponikowskiego.Pod koniec życia organizował wystawy retrospektywne w Krakowie i Warszawie w 1925 r.
Ważniejsze dzieła
  • Popielec 1881 r.
  • Modlący się starzec 1881 r.
  • Naganka na polowaniu w Nieświeżu 1891 r.(obraz skradziony podczas II wojny światowej z warszawskiego Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych,odnaleziony na aukcji w Nowym Jorku w 2006 r.rewindykowany do Polski w 2011 r.)
  • Chłopiec z brzoskwiniami 1882 r.
  • Przejście Napoleona przez Berezynę(Odwrót spod Berezyny)1890 r.
  • Powrót z niedźwiedziem 1892 r.
  • Przed polowaniem w Rytwianach II poł.lat 90.XIX wieku(obraz skradziony podczas II wojny światowej z warszawskiego Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych,odnaleziony na aukcji w Nowym Jorku w 2006 r.rewindykowany do Polski w 2011 r.)
  • Berezyna 1907 r.
  • Śnieg 1907 r.
Odznaczenia
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(1928 r.)
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1923)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz