wtorek, 19 maja 2015

Maczki

Wschodnia,niewielka i otoczona zewsząd lasami dzielnica Sosnowca,na skraju Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej,posiadająca głębokie tradycje kolejarskie a wynikające z historycznie strategicznego położenia na mapie Europy,na granicy dwóch zaborów(końcowa stacja Granica Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej).Maczki to zielone płuca Sosnowca oraz ulubione miejsce weekendowych wycieczek rowerowych.Maczki graniczą od północy z Ostrowami Górniczymi,od wschodu ze Sławkowem,od południa z Jaworznem a od zachodu z Porąbką.Dzielnica poprzecinana torowiskami kolejowymi,rzadko już używanymi,w tym Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej(1848 r.)oraz łączącą się z nią tutaj odnogą Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej(1887 r.)na których istniejąca tutaj stacja Granica(właściwie dwie odrębne,połączone zadaszonym przejściem)była ostatnią przed wjazdem do zaboru austriackiego,co ówcześnie nadawało zawsze gotowej na przyjęcie carskiej rodziny miejscowości niezwykle ważny wymiar.Południowym skrajem przepływa rzeka Biała Przemsza.Na początku XIX w.zbudowano leśniczówkę(ul.Spacerowa 4),obecnie Leśnictwo Maczki obejmuje obszar ok.1000 ha i podlega Nadleśnictwu Siewierz.
Nazwa
Maczki,osada kolejowa o historycznej nazwie Granica,powstała w połowie XIX wieku.Dziś dzielnica miasta Sosnowca.Pierwsza nazwa osady Macki,pochodzi od osiadłej tutaj w XVIII w.rodziny Macków.Po 1918 r.przestaje obowiązywać dotychczasowa nazwa osady;przejściowo używa się nazwy Uroczysko,a od 1925 r.obowiązuje nazwa Maczki.
Instytucja wyznaniowa
Parafia Pod Wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła Kościół wybudowany został w stylu neogotyckim według projektu inż.Artura Goebla i wzniesiony został u schyłku XIX wieku.Powstał on z inicjatywy mieszkańców Granicy.Święto patronalne(odpust parafialny):29 czerwca św.Apostołów Piotra i Pawła.W Starych Maczkach znajduje się cmentarz,założony w 1907 roku.
Edukacja
W dzielnicy mieszczą się:
  • Przedszkole Miejskie nr 36
  • Szkoła Podstawowa nr 37 im.Henryka Sienkiewicza
  • Gimnazjum nr 4 im.Tadeusza Kościuszki
wchodzące w skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Sosnowcu.
Rada Dzielnicy Maczki
Już w 2010 roku powstała inicjatywa dotycząca utworzenia jednostki pomocniczej miasta Sosnowiec Rady Dzielnicy Maczki.Projekt został oddany do konsultacji społecznych,które przebiegły pomyślnie.9 czerwca 2013 odbyły się wybory do Rady Dzielnicy Maczki.
Rada Dzielnicy Maczki składa się z 15 członków,którzy zostali wybrani przez mieszkańców Maczek:
1.Beata Szalony
2.Jacek Dudek
3.Józef Naziemiec
4.Grażyna Lipecka
5.Mateusz Bochenek
6.Jan Jelonek
7.Agnieszka Pytlik
8.Waldemar Florczak
9.Dawid Surmik
10.Tomasz Kowal
11.Stanisław Stawarz
12.Jerzy Suchogórski
13.Bogumiła Góral
14.Andrzej Król
15.Zofia Gądek
W Radzie Dzielnicy Maczki przewodniczącym został Stanisław Stawarz,a jego zastępcą została Beata Szalony.Przewodniczącym zarządu został Jan Jelonek.Zastępować go będą Mateusz Bochenek i Jacek Dudek.
Historia Maczek
W XVIII wieku miejscowość ta znana już była jako przysiółek Macki.Historycznie był to przysiółek należący do wsi biskupiej Porąbka(klucz sławkowski),choć oddalony od niej dość znacznie i początkowo odgrodzony kompleksem leśnym dawnej Puszczy Pakoszyckiej.Nazwa przysiółka według opisu najstarszych mieszkańców pochodziła od rodziny Macków,którzy w XVIII w.osadzili się na terenie dóbr biskupich.Rodziny te żyły głównie z wyrębu lasów,prowadząc niewielkie gospodarstwa domowe.Osiedle Maczki zawdzięcza swoje istnienie pierwszej w Królestwie Polskim kolei o nazwie Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska.Jak sama nazwa wskazuje,przebiegała tu granica wzdłuż rzeki Biała Przemsza pomiędzy zaborami rosyjskim i austriackim.Był to największy węzeł graniczny imperium Romanowów.Rozwój gospodarczy na przełomie XIX i XX wieku zmienił w dużej mierze wygląd ówczesnej osada kolejowej Granica,lecz w większości zachowało się budownictwo z XIX wieku.Maczki są pomnikiem sławnego zagłębiowskiego okresu"wielkiego skoku"cywilizacyjnego,który wprowadził region na karty historii.
Zabytki
  • Most graniczny na Białej Przemszy z 1848 r.
  • Dworzec kolejowy w Maczkach zbudowany w neorenesansowym stylu według projektu Teofila Schullera,ucznia Henryka Marconiego z 1848 r.
  • Komora celna z 1848 r.(rozebrana w 2013 r.)
  • Kaplica rzymskokatolicka z 1857 r.
  • Wieża ciśnień z 1880 r.
  • Kościół rzymskokatolicki zbudowany według projektu inżyniera Artura Goebla z 1892 r.
  • Cały kompleks budynków mieszkalnych zbudowanych dla pracowników Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pod koniec XIX wieku
  • Plebania wybudowana w latach 1897-1900
  • Cmentarz z początku był cmentarzem prawosławnym,jednak po pewnym czasie staraniem władz kościelnych na początku XX wieku przeszedł pod zarząd kościoła rzymskokatolickiego,a jego poświęcenia dokonuje ks.Józef Niewiarowski w dniu 19 lipca 1907 roku
  • Pomnik T.Kościuszki w parku
Szlaki przechodzące przez dzielnicę Maczki
  • Szlak Pustynny(odcinek południowy)Sosnowiec Maczki Olkusz
  • Szlak 25-lecia PTTK
  • Szlak Metalurgów
  • Via Regia Droga św.Jakuba w Małopolsce Zachodniej od Krakowa po Piekar Śląskich
  • Szlak rowerowy nr 470 miasta Jaworzno
Ulice w Maczkach
  • Kolonia Cieśle
  • Kolonia Wągródka
  • Krakowska
  • Skwerowa
  • Spacerowa
  • Stacyjna
  • Stare Maczki
  • Wincentego Kadłubka
  • Wodociągi
Ważne instytucje i firmy działające w Maczkach
  • Miejski Klub Maczki(ul.Krakowska 26)
  • Filia nr 13 Miejskiej Biblioteki Publicznej im.Gustawa Daniłowskiego w Sosnowcu(mieszcząca się w budynku Klubu Maczki)
  • Obwód Lecznictwa Kolejowego,Rejonowa Przychodnia Lekarska(ul.Kadłubka 16)
  • Poczta Polska Urząd Pocztowy,Oddział Maczki
  • Ochotnicza Straż Pożarna w Sosnowcu Cieślach
Dojazd komunikacją miejską
Do Maczek można się dostać takimi liniami autobusowymi:220,221,622,28.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz