Zygmunt Wróblewski

Zygmunt Florenty Wróblewski(ur.28 października 1845 w Grodnie,zm.16 kwietnia 1888 w Krakowie)polski fizyk,członek Akademii Umiejętności(od 1880 r.)profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego(od 1882 r.)Studia rozpoczął w Kijowie,jednak musiał je przerwać,gdyż w wieku 18 lat przystąpił do powstania styczniowego.Na krótko został zesłany na Sybir.Studia ukończył w Berlinie,a dwa lata później w Monachium uzyskał tytuł doktora za pracę z zakresu elektryczności.Następnie odbył kilka podróży naukowych po Europie,nawiązując kontakty z czołowymi naukowcami europejskimi,oraz organizując sprzęt naukowy niedostępny w Polsce.W końcu osiadł w Krakowie,gdzie zaproponowano mu,jako już uznanemu naukowcowi,katedrę fizyki na UJ.Tam zaprzyjaźnił się z Karolem Olszewskim,z którym od tego czasu intensywnie współpracował.Przez wiele lat przyjaźnił się także z matematykiem Brunonem Abakanowiczem.Zajmował się badaniem właściwości gazów i metali w niskich temperaturach oraz dyfuzją gazów.Wyznaczył temperatury krytyczne szeregu gazów,w tym parametry krytyczne wodoru.W roku 1882 jako pierwszy wytworzył klatrat dwutlenku węgla i zbadał jego podstawowe właściwości.Wraz z Karolem Olszewskim chemikiem i również profesorem UJ dokonał w 1883 r.pierwszego na świecie skroplenia tlenu(5 kwietnia) i azotu(13 kwietnia),co było dużym wydarzeniem w ówczesnym świecie naukowym.Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i alkohol.Użyli do tego celu kaskadowej metody skraplania gazów pod zmniejszonym ciśnieniem,w której kolejne skroplone i wrzące gazy obniżały temperaturę dla kolejnych skropleń w niższych temperaturach.Wróblewski zmarł przedwcześnie w wieku 43 lat,w wyniku tragicznego wypadku,który miał miejsce późnym wieczorem 25 marca 1888,w jego laboratorium w gmachu Collegium Physicum,gdzie pracując nad swoją publikacją przy biurku rozlał sobie na ubranie zawartość lampy naftowej.W płonącym ubraniu wybiegł z gmachu,gdzie dopiero dwaj studenci stłumili ogień płaszczami.W wyniku rozległych oparzeń Zygmunt Wróblewski zmarł 16 kwietnia 1888 r.o godz. 7 rano.Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w kwaterze Ra.Decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej w 1976 roku imieniem Zygmunta Wróblewskiego został nazwany krater Wróblewski na Księżycu.