Położenie |
Historia
Prace wykopaliskowe pokazują,że na terenie dzisiejszego Wolborza
osadnictwo istniało już 4 tysiące lat temu.Pierwsza udokumentowana
wzmianka o Wolborzu pojawiła się w falsyfikacie mogileńskim antydatowanym na 1065 r.Wolbórz był wtedy centrum opola,a później został przekształcony w kasztelanię.W latach 1123-1125 Wolbórz stał się drugą stolicą biskupstwa kujawskiego,później stał się miastem rezydencjonalnym biskupów włocławskich.W XIII w.był już znaczącą osadą,co potwierdziło uzyskanie praw miejskich(na prawie średzkim)w 1273 r.(16 lat po Krakowie)z nadania Leszka Czarnego.Lokacja została potwierdzona w 1357 r.(tym razem na prawie magdeburskim),a miasto stało się centrum okolicy.Miasto miało komorę celną i własne
władze samorządowe.Rozwijał się handel,rzemiosło i oświata.Wolborzanie jeździli do Krakowa,by kształcić się w tamtejszej Akademii lub korzystali z jej filii zorganizowanej w Wolborzu.Filia ta miała 6 profesorów oraz rektora i udzielała stopni naukowych:bakałarza filozofii i nauk wyzwolonych.9 września 1409 r.Władysław Jagiełło wydał w Wolborzu odezwę skierowaną do duchowieństwa,panów świeckich i książąt chrześcijańskich,przedstawiającą 29 artykułów obwiniających zakon krzyżacki.Miasto było również miejscem koncentracji wojsk zarówno przed bitwą pod Grunwaldem,jak i przed kolejnymi wyprawami króla Jagiełły przeciwko Krzyżakom.Wiek XV i XVI
to dalszy rozwój Wolborza,głównie gospodarczy.Miasto posiadało około
100 warsztatów sukienniczych,liczne warsztaty piwowarskie,rozwijały
się inne cechy,zbudowano 6 młynów.Okręg powiększył się terytorialnie o
kilka wsi,którym przyznawano prawa lokacyjne.W 1521 r.Wolbórz posiadał 5 kościołów:
- kościół farny św.Mikołaja
- kościół św.Krzyża
- kościół szpitalny św.Leonarda nad Wolbórką(szpital istniał w mieście od 1446 r.)
- kościoły św.Trójcy i św.Ducha(przy obu istniały szpitale)
Zabytki
- Zespół parkowo-pałacowy biskupów kujawskich
- kolegiata pod wezwaniem świętego Mikołaja,w pierwotnej,drewnianej,formie;jej budowę ukończono w 1148 r.
- bożnica z drugiej połowy XIX wieku po wojnie użytkowana jako łaźnia,obecnie służąca od wielu lat jako dom mieszkalny,zatraciła niemal wszystkie cechy stylowe.
- Cmentarz żydowski w Wolborzu relikty kirkutu.
- Cmentarz parafialny(rzymskokatolicki)
- Kaplica św.Rocha z 1915 r.
- Kaplica cmentarna św.Anny(koniec XIX wieku).
- Kamieniczki w rynku(XIX wiek).
- Relikty murowanego zamku biskupiego z XIV wieku,spalonego w 1766 roku,obecnie przykryte ziemią(prace archeologiczne prowadzone w 1972 roku pod kier.M.Gąsiora)dostęp do nich utrudniony jest ze względu na położenie(obszar dawnego zamku oraz zamkowych ogrodów znajduje się na terenie kilku działek należących do różnych właścicieli).Nieistniejący już zamek stanowił siedzibę biskupów kujawskich przed wybudowaniem przez nich nowego pałacu,istniejącego do dzisiaj.
Sport
- Szczerbiec Wolbórz założone w 1921 roku Towarzystwo Sportowe Szczerbiec Wolbórz
- LUMKS Wolbórz Ludowy Uczniowski Międzyszkolny Klub Sportowy w Wolborzu
Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie:
Ludzie związani z Wolborzem
- Antoni Bonawetura Majewski(1783-1843)polski wojskowy,major WP,komendant inwalidów w Wolborzu
- Edward Mąkosza(1886-1974)polski kompozytor,pedagog,dyrygent,organista,etnomuzykolog,twórca chóru mieszanego i orkiestry dętej w Wolborzu
- Andrzej Frycz Modrzewski(1503-1572)polski twórca i pisarz polityczny okresu renesansu(urodzony i zmarły w Wolborzu)
- Waldemar Goszcz(1973-2003)polski piosenkarz,aktor,model(urodzony w Wolborzu,pochowany na miejscowym cmentarzu)
- Bolesław Wróblewski(1862-1951)polski duchowny katolicki,poseł na Sejm Ustawodawczy II RP,proboszcz wolborski w latach 1906-1910,prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Wolborzu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz