| Historia |
XX wiek
W 1920 roku odbył się tutaj plebiscyt,w wyniku którego Kwidzyn pozostał w granicach Niemiec,tym razem jako siedziba rejencji zachodniopruskiej w Prusach Wschodnich.30 stycznia 1945
roku opustoszały Kwidzyn został zajęty bez walki przez Armię Radziecką i
zamieniony w szpital polowy dla ok.20 tys.rannych.Rosjanie,opuszczając miasto,spalili zabytkową starówkę wraz z ratuszem.Od 1945
roku w granicach Polski.Po przejęciu miasta przez administrację polską
wypalone kamienice zostały rozebrane,a uzyskane w ten sposób cegły
wykorzystano do odbudowy Warszawy.Od 1999 roku miasto powiatowe w województwie pomorskim.23 września 2007 roku wybuchł pożar Urzędu Miasta i Starostwa w Kwidzynie.W maju 2007 odnaleziono w kryptach kwidzyńskiej konkatedry szczątki ciał mistrzów krzyżackich.Udało ustalić się tożsamość wszystkich trzech mistrzów Wernera von Orselna,Ludolfa König von Wattzau oraz Henryka von Plauena.
Architektura miasta
Zabytki
Przed II wojną światową w Kwidzynie istniała dzielnica Starego Miasta z ratuszem i kamienicami podcieniowymi. Obecnie,z zabytków Starego Miasta,zachowały się:
- zespół zamkowo-katedralny:
- zamek kapituły pomezańskiej wzorowany na zamkach krzyżackich.Jego budowę rozpoczęto w roku 1322 a ukończono w drugiej połowie XIV wieku.Skrzydła południowe i zachodnie zostały rozebrane w końcu XVIII w.
- konkatedra św.Jana Ewangelisty z XIII i XIV wieku).
- cela przykościelna w której ostatni rok życia spędziła błogosławiona Dorota z Mątowów.
- fragmenty murów miejskich z XIV w.
- ruiny wieży ratusza z XIV w.rozbudowywanego w XIX i zniszczonego w czasie wojny
- tzw.pałac Fermora z lat 1757-1763,rozbudowany na siedzibę władz rejencji w XIX w.z płaskorzeźbionym fryzem z 1802
- dawny szpital św.Jerzego z XVIII w.przebudowany w latach 1859-60
- budynek Wyższego Sądu Ziemskiego z lat 1798-1800
- domy klasycystyczne z około 1800
- spichlerz szachulcowy z początku XIX w.
- dawna synagoga z lat 1830-32
- dawne Gimnazjum Królewskie z lat 1835-38 i 1873
- kościół Św.Trójcy z lat 1846-1858 zbudowany w tzw.stylu arkadowym(Rundbogenstil)wg projektu K.F.Schinkla
- dawna siedziba Zachodniopruskiego Ziemstwa Kredytowego z lat 1864-66,rozbudowana w 1879,w 1920 roku siedziba Komisji Plebiscytowej,obecnie sąd rejonowy
- neogotycki zespół koszar wojskowych z lat 1877-79(budynek sztabu,koszary,wartownia,hala sportowa,ujeżdżalnia,magazyn)
- kaplica metodystów z końca XIX w.
- kaplica staroluterańska(obecnie rzym.-kat.)z końca XIX w.
- spichlerze murowane z XIX w.
- kamienice i domy z okresu od końca XIX do początku XX w.
- budynek dawnego Urzędu Finansowego z końca XIX w.
- neogotycka poczta z lat 1911-13
- zespół zabudowy dawnej Królewskiej Stadniny Koni z lat 1907-10(na Miłosnej)
- Urząd Miasta z lat 1918-25.Wieczorem 23 września 2007 roku poddasze gmachu zostało zniszczone wskutek pożaru.
- budynki z okresu międzywojennego:konsulat Polski(ob.przedszkole),Gimnazjum Polskie z lat 1934-36,szkoła zawodowa(ob.szkoła podstawowa nr 2)
- W maju 2007 roku w murach konkatedry odnaleziono groby wielkich mistrzów krzyżackich.Jest to odkrycie na skalę światową,bowiem nigdy wcześniej nie odnaleziono czegoś podobnego.Szczątki ciał tych wybitnych w Prusach postaci zostały poddane wielu analizom antropologicznym,a trumny dendrologicznym.Udało się potwierdzić tożsamość wszystkich trzech szkieletów Wernera von Orselna,Ludolfa König von Wattzau oraz Henryka von Plauena
Przyroda
W otoczeniu miasta znajdują się duże skupiska lasów mieszanych,a w
mniejszych ilościach także liściastych i iglastych.Leżą one na
terenie Nadleśnictwa Kwidzyn.Głównym wyróżnikiem miasta jest jego położenie w pętli rzeki Liwy(a także 5 km od Wisły).Miasto znajduje się na skraju Doliny Dolnej Wisły i w Dolinie Kwidzyńskiej.Na terenie Kwidzyna istnieje rezerwat przyrody Kwidzyńskie Ostnice.
Gospodarka
Na terenie Kwidzyna znajduje się Specjalna Strefa Ekonomiczna,w której mieszczą się najważniejsze ośrodki przemysłowe w mieście,eksportujące swoje wyroby do klientów z Polski i Europy.Na całym
terenie miasta(w tym również w SSE)istnieje wiele ośrodków przemysłowych.Według danych z 28 lutego 2010 r.liczba bezrobotnych mieszkańców
obejmowała 1696 osób,co stanowi szacunkową stopę bezrobocia na poziomie
10,3%.Na całym terenie miasta istnieje wiele ośrodków przemysłowych.Najważniejsze przedsiębiorstwa działające w Kwidzynie to:
- amerykański koncern przemysłu papierniczego International Paper-Kwidzyn Sp.z o.o.
- znaczący,amerykański producent w branży elektronicznej Jabil Circuit Poland Sp. z o.o.
- polski lider branży injection moulding,europejski zakład przetwarzania tworzyw sztucznych FPP Kwidzyn Sp.z o.o
- producent wyrobów drewnianych PPH TOR-PAL Sp.z o.o.
- usługi konstrukcyjno-montażowe BE&K Europe Sp. z o.o.
- ośrodek produkcji podzespołów elektronicznych Lacroix Electronics Sp.z o.o.
- ośrodek przemysłu elektronicznego Plati Polska Sp.z o.o.
- środek produkcji opakowań styropianowych Knauf Pack Sp.z o.o.
- papiernicze Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Kompap S.A
- ośrodek produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych B.M. Polska Sp.z o.o.
- Warmińskie Zakłady Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego Kwidzyn Sp.z o.o.
- ośrodek przemysłu naftowego MODEX Sp.z o.o.
- Zakłady Elektroniki Motoryzacyjnej POLMO
- ośrodek produkcji napoi i win MIX S.A.
Handel
Na terenie miasta działają markety.Istnieją również dwa targowiska
miejskie otwarte dla przyjezdnych handlarzy.Wyróżnić możemy także
galerię handlową Kopernik,galerię handlową Stary Młyn,dom towarowy
Tęcza,Centrum Handlowe,a także małe centra handlowe w supermarketach.
Turystyka
Kwidzyn znajduje się na Szlaku Zamków Gotyckich
Demografia
| Rok | Liczba ludności |
Edukacja
- Szkoły średnie
- I Liceum Ogólnokształcące im.dr.Władysława Gębika[dawne Polskie Gimnazjum]
- II Liceum Ogólnokształcące im.Stanisława Wyspiańskiego
- Społeczne Liceum Ogólnokształcące im.Polskich Noblistów
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im.Stanisława Staszica
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im.Marii Skłodowskiej–Curie
- Zespół Szkół Technicznych im.Mikołaja Kopernika
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4
- Gimnazja
- Gimnazjum nr 2 im.Armii Krajowej
- Gimnazjum nr 3
- Społeczne gimnazjum im.Polskich Noblistów
- Szkoły podstawowe
- Społeczna Szkoła Podstawowa
- Szkoła Podstawowa nr 6 im.dr.Władysława Gębika
- Szkoła Podstawowa nr 5 im.Zjednoczonej Europy
- Szkoła Podstawowa nr 4 im.Adama Mickiewicza
- Szkoła Podstawowa nr 2 im.mjra Henryka Sucharskiego
- Przedszkola
- Niepubliczny Punkt Przedszkolny"Przedszkole GAMA"
- Niepubliczne Przedszkole„Jedyneczka”
- Niepubliczne Przedszkole„Promyk”
- Niepubliczne Przedszkole„SMYK”
- Niepubliczne Przedszkole Ekologiczne
- Niepubliczne Przedszkole Nr 2 z Grupą Żłobkową
- Przedszkole Integracyjne
- Przedszkole Niepubliczne„Chatka Puchatka”z Grupą Żłobkową
- Przedszkole Niepubliczne„Radość”z Grupą Żłobkową
- Inne
- Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie
- Centrum Nauki i Biznesu„Żak”
- Szkolne Centrum Edukacyjno–Kulturalne ESCEK
- Centrum Edukacji Ekologicznej
- Szkoła Muzyczna I stopnia im.Feliksa Nowowiejskiego
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
Życie kulturalne
W mieście działa Kwidzyńskie Centrum Kultury,które zajmuje się
rozwojem kulturalnym społeczności w Kwidzynie.Organizuje zajęcia
kulturalne,oferuje zajęcia w dziedzinie kształcenia komputerowego oraz
językowego.Główne ośrodki,gdzie realizowane są założenia Kwidzyńskiego Centrum Kultury to:
- Kwidzyńskie Towarzystwo Kulturalne
- Czarna Sala
- Centrum Komputerowo-Językowe
- Teatr Miejski im.Witolda Gombrowicza
Scena Lalkowa im.Jana Wilkowskiego
Stowarzyszenie twórcze Scena Lalkowa im.Jana Wilkowskiego w Kwidzynie,nurt off,autorski teatr lalek. Działa od 2001 roku,jest m.in.:- organizatorem „Międzynarodowego Festiwalu Miniatur Lalkowych ANIMO Kwidzyn”,
- tworzy spektakle teatralne(zarówno dla widza dorosłego jak i dla milusińskich),
- pomaga młodym twórcom w rozwijaniu ich pasji(film,fotografia,muzyka,sztuki plastyczne,pisarstwo,publicystyka kulturalna,)
- działa na rzecz popularyzacji teatru lalek oraz rozwoju kulturalnego społeczności lokalnej.
Zamek w Kwidzynie
Muzeum Zamkowe w Kwidzynie ze stałymi ekspozycjami:
- Narzędzi kar i tortur(XVI-XVIII w.)
- Rzemiosła artystycznego(XV-XX w.)
- Rzeźb barokowych z terenu Pomorza
- Sztuki i kultury materialnej Powiśla
- Przyrody Polski Północnej
Media
Prasa
W mieście wydawane są trzy tygodniki lokalne:- „Kurier Kwidzyński”
- „Kurier Powiatu Kwidzyńskiego”piątkowy dodatek do„Dziennika Bałtyckiego”
- „Puls Kwidzyna”
Stacje radiowe
- Stacje radiowe nadawane z Kwidzyna:
- Radio Gdańsk 106,0 MHz
- RMF Maxxx Pomorze(Kwidzyn)88.6 MHz(do 2004 r.Radio PM Power Music FM)
Stacje telewizyjne
W Kwidzynie działają dwie sieci telewizji kablowej:Multimedia posiadające własny program lokalny realizowany przez Studio Telewizyjne„Kamena”oraz Vectra również nadająca własny program lokalny.Sport
W mieście wybudowane są 3 hale widowiskowo-sportowe(na hali przy ulicy Mickiewicza swoje treningi i mecze rozgrywa drużyna koszykarska Bank BPS Basket Kwidzyn i drużyna szczypiornistów MMTS Kwidzyn),a także kompleks sportowy,w którego skład wchodzą:3 trawiaste boiska piłkarskie stadion lekkoatletyczny basen odkryty korty tenisowe i ściana tenisowa treningowa wielofunkcyjne boisko asfaltowe do gier zespołowych 5 boisk do siatkówki 5 torów do gry w bocce skate park oraz rampa dla łyżworolek i deskorolek,a także pole golfowe.W okresie zimowym czynne jest lodowisko.W innej części miasta mieści się kryty basen miejski oraz liczne mniejsze kompleksy sportowe.Przez miasto wielokrotnie przebiegała trasa wyścigów kolarskich Tour de Pologne.W 2006 roku w Kwidzynie odbyły się Mistrzostwa Europy w Enduro,natomiast w czerwcu 2008 World Enduro Championship 2008(Grand Prix Maxxis of Poland).Na obrzeżach miasta mieści się ośrodek jeździecki wraz z hipodromem do pokazów konnych.Kwidzyn oprócz szlaków rowerowych(o ponad 150 km trasie)ma też swój szlak kajakowy na rzece Liwie.
Koszykówka
- mężczyźni Bank BPS Basket Kwidzyn Ekstraligowy zespół w PLK(w sezonie 2006/2007 awans do ekstraklasy).Z powodu braków formalnych zespół musiał opuścić ekstraligę i spadł do II ligi,w której występuje obecnie.
Piłka ręczna
- mężczyźni MMTS Kwidzyn wicemistrz polski w sezonie 2009/2010,III zespół Ekstraklasy w sezonach 2008/2009 i 2010/2011,finalista europejskich rozgrywek pucharowych Challenge Cup w sezonie 2009/2010
- mężczyźni MMTS II Kwidzyn zespół II ligi piłki ręcznej(sezon 2007/2008 i 2008/2009)
- kobiety MTS Kwidzyn zespół I Ligi w sezonie 2007/2008,2008/2009,2009/2010 i 2010/2011.
Piłka nożna
- mężczyźni KOP Rodło Kwidzyn zespół III ligi 2 gr.w sezonie 2007/2008.W sezonie 2008/2009 występujący w III lidze„Bałtyckiej”,z której jednak spadł klasę niżej.W sezonie 2009/2010 Rodło występowało w IV lidze,jednak i tam się nie utrzymało.Sezon 2010/2011 to gra Rodła w V lidze(lidze okręgowej).
- mężczyźni Zawisza Kwidzyn zespół założony w 1965 r.w Czarnem Dolnem.Do sezonu 2008/2009 występujący w pomorskiej klasie„B”.W sezonie 2008/2009 nastąpił awans do pomorskiej klasy„A”.Sezon 2010/2011 zakończył się historycznym awansem drużyny do V ligi pomorskiej.Od 10 czerwca 2011 r.siedzibą główną klubu jest miasto Kwidzyn.
- kobiety MKS Zawisza Kwidzyn pierwsza w historii powiatu kwidzyńskiego sekcja żeńska piłki nożnej.W sezonie 2011/2012 zespół zainauguruje rozgrywki w żeńskiej III lidze pomorskiej.
Inne
- Klub Sportowy Capoeira Beribazu
- Klub Karate Shorin-Ryu
- Kwidzyński Klub tańca PROGRESS
- Kwidzyński Klub Motorowy
- Kwidzyński Klub Strzelecki
- lekkoatletyka Rodło LA Kwidzyn
- podnoszenie ciężarów LKS Nadwiślanin Kwidzyn
- sekcja pływacka MTS Kwidzyn
- sekcja zapaśnicza MTS Kwidzyn
- sekcja tenisa stołowego MTS Kwidzyn
- sekcja szachowa MTS Kwidzyn
- sekcja brydża sportowego MTS Kwidzyn
- sekcja modelarstwa lotniczego i kosmicznego MTS Kwidzyn
Związki i stowarzyszenia
Miasto jest zrzeszone w wielu polskich stowarzyszeniach,w tym- Związek Miast Polskich
- Polskie Zamki Gotyckie
- Towarzystwo Rozwoju Powiatu Kwidzyńskiego
- Stowarzyszenie Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk
- Ogólnopolska Federacja Młodzieżowych Samorządów Lokalnych
- Kwidzyńskie Towarzystwo Kulturalne
- Stowarzyszenie Promocji Medialnej e-Kwidzyn
- Stowarzyszenie Miłośników Malarstwa KONTRASTY
- Kwidzyńskie Towarzystwo Rowerowe
- Kwidzyński Klub Strzelecki VIS
- Stowarzyszenie Promocji Kultury UndergroundKwidzyn.pl
- Klub Sportowy Capoeira Beribazu
Wspólnoty wyznaniowe
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą:- Kościół rzymskokatolicki
- Parafia św.Jana Ewangelisty
- Parafia Świętej Trójcy
- Parafia św.Wojciecha,Biskupa i Męczennika
- Parafia Miłosierdzia Bożego
- Parafia św.Brata Alberta Chmielowskiego
- Zakon joannitów
- Zakon benedyktynek
- Zakon elżbietanek
- Zakon franciszkanów
- Kościół Zielonoświątkowy
- Zbór w Kwidzynie
- Lokalny Kościół w Kwidzynie
- Świadkowie Jehowy
- Sala Królestwa
- Judaizm
- Nowa Synagoga w Kwidzynie
- Stara Synagoga w Kwidzynie
Cmentarze
- Cmentarz ewangelicki przy ulicy Hallera(zlikwidowany)
- Cmentarz komunalny przy ulicy Malborskiej
- Cmentarz przy ulicy Zamiejskiej w Kwidzynie(zamknięty)
- Cmentarz katolicki przy ulicy Hallera(przy szpitalu zlikwidowany)
- Cmentarz żołnierzy radzieckich przy ulicy Sportowej
- Cmentarz żołnierzy rosyjskich przy ulicy Południowej(zlikwidowany)
- Cmentarz katolicki przy ulicy Grudziądzkiej(zlikwidowany)
- Cmentarz przy ulicy Furmańskiej(zamknięty)
- Cmentarz żydowski przy ulicy Kościuszki(zlikwidowany)
- Cmentarz przy ulicy Piastowskiej w Kwidzynie(zamknięty)
- Cmentarz miejski Świętego Jerzego przy Placu Plebiscytowym(zlikwidowany)
Komunikacja i transport
Drogi
Przez miasto przebiega droga krajowa nr 55,prowadząca na północ do Malborka oraz na południe do Grudziądza,droga wojewódzka nr 521 prowadząca do Iławy.Mniejszą rolę odgrywa droga krajowa nr 90,wojewódzka nr 518 i droga wojewódzka nr 588 oraz Droga wojewódzka nr 532 prowadzącą do stacji kolejowej Kwidzyn.W latach 2010-2012 planowana jest budowa mostu wantowego na Wiśle w ciągu drogi krajowej nr 90,który połączy brzegi rzeki na wysokości Kwidzyna.Nowa przeprawa połączy Kwidzyn z drogą krajową nr 91 na lewej stronie rzeki i dalej z autostradą A1.Kwidzyński układ dróg charakteryzuje duża liczba rond.
Administracja i samorząd
Kwidzyn jest gminą miejską oraz siedzibą starostwa kwidzyńskiego.Miasto jest członkiem następujących stowarzyszeń i związków:
- Związek Miast Polskich
- Stowarzyszenie Euroregion Bałtyk
- Polskie Zamki Gotyckie
Podział administracyjny
Kwidzyn podzielony został na 14 dzielnic mieszkaniowych:- Stare Miasto
- Szeroka
- Północ
- Zatorze I
- Zatorze II
- Hallera
- Piastowskie
- Spółdzielcze
- Nad Liwą
- Zacisze
- Bajkowe
- Radosna
- Bema
- Miłosna
- Sybiraków
- Sokola
Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie:- Celle
- Olofström
- Bar
Osoby urodzone w Kwidzynie
- Maciej Aksler polski konstruktor i pilot doświadczalny
- Arthur Kickton niemiecki architekt
- Maciej Silski polski wokalista,zwycięzca konkursu Idol w roku 2005
- Magdalena Margulewicz polska aktorka,ukończyła PWSFTviT w Łodzi
- Bernard Nowak pisarz,wydawca,działacz NSZZ"Solidarność"
- Wojciech Belon polski piosenkarz i poeta
- Jacek Borcuch aktor,reżyser,absolwent filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i aktorstwa na Akademii Teatralnej w Warszawie
- Jan z Kwidzyna teolog katolicki,ksiądz krzyżacki
- Rudolf von Auerswald pruski polityk i premier
- Marek Szulen kompozytor muzyki elektronicznej
- Magdalena Rzemek polska wokalistka(Brathanki,Neo),zwyciężczyni Szansy na sukces
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz