Położenie |
Dzielnice miasta
Podział według jednostek pomocniczych gminy
Są to:
- jednostka pomocnicza nr 1,w której skład wchodzą ulice:Ariańska,Barianów-Rokickich,Binarowska,Bochniewicza,Grodzka,Grunwaldzka,Harta,Kazimierza Wielkiego,Kolejowa,Kromera,Królowej Jadwigi,Krzemińskiego,Ligęzów,Nęckówka,Parkowa,Piekarska,3 Maja,Podwale,Potockiego,Reformacka,Rynek,Skłodowskiej,Słoneczna,Tumidajskiego,Tysiąclecia,Wapniska oraz Węgierska,
- jednostka pomocnicza nr 2,w której skład wchodzą ulice:Belna Dolna,Belna Górna oraz Załawie,
- jednostka pomocnicza nr 3,w której skład wchodzą ulice:Przedmieście Dolne oraz Przedmieście Górne.
Podział historyczny i nieformalny
Środowisko naturalne
Przez miasto przepływa rzeka Ropa oraz kilka mniejszych cieków wodnych,między innymi potok Sitniczanka płynący przez Nęckówkę i Przedmieście Dolne i kończący swój bieg na Belnej.Na terenie miasta występuje też kilka mniejszych potoków uchodzących do Ropy,m.in.potok Zadziurze płynący Podwalem pod samym centrum miasta,płynący przy południowej granicy miasta(okolice Ścibórki i wzgórza Harta)dopływ Strzeszynianka oraz dopływ z Głębokiej uchodzący do Ropy w okolicach Belnej.Sama Ropa jeszcze w XIX wieku płynęła bezpośrednio pod miastem.Zmieniła jednak swój bieg,a tam,gdzie płynęła wcześniej,obecnie
znajdują się tory kolejowe.Stary przebieg rzeki widać m.in.na XIX-wiecznych litografiach.Na terenie Biecza i okolic znajdują się złoża ropy naftowej,dzięki czemu Biecz jest jednym z punktów na trasie Galicyjskiego Szlaku Naftowego.Pomimo małej powierzchni miasta różnice względne wynoszą ponad 120 metrów:najwyższe wzniesienie jest położone 368,7 m n.p.m.,a najniższy punkt leży na wysokości 243 m n.p.m.Średnia roczna temperatura wynosi tutaj około 6°C,średnia temperatura w lipcu wynosi około +17,0°C,a w styczniu−5°C.Średnia suma opadów w skali roku nie przekracza 900 mm.Zimą pokrywa śnieżna utrzymuje się ok.100 dni,która średnio ma grubość ok.15 cm.
Przyroda
W okresie polodowcowym na okolicznych terenach występowały rzadkie już dzisiaj kosodrzewina i cisy.Z czasem pojawiały się lasy modrzewiowo-sosnowe oraz jodłowo-bukowe.Do
rzadkości należy też występujący na terenie Biecza i okolic kasztanowiec.W okolicy starych dworów i kościołów występują też stare okazy dębów i lip stanowiące pomniki przyrody.Flora okolic Biecza jest bardzo różnorodna;występują m.in.wierzby,leszczyna,jodły,jesiony i brzozy.W podszycie okolicznych lasów występują m.in.jeżyny,poziomki oraz trawy i zioła.Można także znaleźć będące pod ochroną zawilce,przebiśniegi,sasanki i storczyki.W okresie międzywojennym w okolicy występowały licznie motyle,wiele okazów występujących wtedy w okolicy znajduje się w Muzeum Motyli
w Bochni;do dziś zachowało się jednak tylko kilka żyjących gatunków.W mieście znajduje się 271 ha lasów(15,22% całej powierzchni
miasta).Nad ulicą Słoneczną znajduje się jeden z większych bieckich
lasów,zwany grodzkim.W samym mieście znajdują się dwa zieleńce o łącznej powierzchni 3,9 ha,z których większy jest park miejski przy ulicy Parkowej.Powierzchnię miasta zajmują także tereny zieleni użytkowej o powierzchni 1,5 ha oraz 70 m żywopłotów.
Struktura powierzchni miasta
Dane z 30 lipca 2004
|
|||||
---|---|---|---|---|---|
Wyszczególnienie
|
ha
|
%
|
|||
użytki rolne
|
1330 | 74,72 | |||
lasy i zadrzewienia
|
271 | 15,22 | |||
wody
|
20 | 1,12 | |||
tereny zabudowane
|
75 | 4,22 | |||
tereny komunikacyjne
|
77 | 4,33 | |||
nieużytki
|
7 | 0,39 | |||
tereny pozostałe
|
– | 0,00 |
Demografia
|
|
Biecz liczy prawie 5 tysięcy mieszkańców,plasuje się na 44.miejscu pod tym względem wśród miast województwa małopolskiego.Wraz z rozwojem miasta wzrastała także liczba jego mieszkańców.W XIV wieku parafia biecka,wraz z okolicznymi wsiami liczyła 522 osoby.Dane z najstarszej księgi sądowniczej Biecza z lat 1388-1398 jednak wskazują na liczbę mieszkańców wynoszącą ponad 3 tysiące.W połowie XVI w.liczba ta wynosiła ok.3700 osób,a w pierwszej połowie XVII w.ok.1800 osób.W pierwszej połowie XVI w.Biecz pod względem wielkości i liczby domów był zaliczany do największych miast Polski.Po wojnach szwedzkich,licznych zarazach i pożarach liczba mieszkańców zaczęła spadać.W 1721 miała miejsce największa zaraza,po której pozostało ok.30 mieszkańców.Na pamiątkę zbudowano kapliczkę św.Michała.W czasie zaborów miasto powoli się rozwijało.II wojna światowa przyniosła znaczne straty wśród ludności Biecza.Na skutek przesiedleń z m.in.Jasła Biecz w 1944 liczył aż 5973 mieszkańców najwięcej w jego historii.W ostatnich latach ludności zaczęło ubywać.Tendencja spadkowa charakteryzuje procesy migracji z miasta do większych miast i zagranicę,spowodowane głównie dużym bezrobociem i brakiem wyższych uczelni.Według danych z 31 grudnia 2010 roku,miasto miało 4564 mieszkańców.W Bieczu na 100 mężczyzn przypada 108 kobiet.W większości przedziałów wiekowych zauważalna jest większa liczba kobiet.Przewaga mężczyzn występuje tylko w przedziałach: 10-24 oraz 30-39.
Utrwalone w historycznych notatkach próby zapisu nazwy miasta to:Beyech,Begech,Begecz,Begesz,Beyecz,Beecz,Beycz,Byecz oraz Beiech.Pojawiają się one najwcześniej w XI wieku w dokumentach zakonu tynieckiego.Te z wieków od XII do XIV świadczą o tym,że pierwotna nazwa brzmiała Biejecz.W dokumencie Konrada Mazowieckiego z 1228 dotyczącym sprowadzenia Krzyżaków do Polski spisanym na bieckim zamku nazwa Biecz występuje w formie Beze.W XIII wieku powstała forma Biejcz,którą można było spotkać jeszcze w XVII wieku.Dalsze uproszczenie nazwy doprowadziło do powstania współczesnej formy Biecz.Kazimierz Rymut i inni językoznawcy wywodzą tę nazwę od niepoświadczonej historycznie nazwy osobowej Biejek,której istnienie jednak ma potwierdzać także nazwa wsi Biejków.Ponieważ nazwa tyczy się starej miejscowości,nie można jej wiązać z chrześcijańskim imieniem Benedykt.Nazwa osobowa Biejek pochodziła prawdopodobnie od słowiańskich imion złożonych na Bie-,typu Biezdziad.Natomiast sama nazwa Biejecz stanowi formę przymiotnika dzierżawczego powstałą poprzez dodanie przyrostka-jь.Mniej prawdopodobne jest,że nazwa pochodzi od Beskidów,jednak takie teorie też istnieją.Według nowej hipotezy nazwa Biejecz łączona jest z pospolitym wyrazem,oznaczającym w dialektach zachodniosłowiańskich stary gród.Pochodzenia nazwy miasta szuka się też w legendach.Jedna z nich mówi o legendarnym plemieniu Biesów zamieszkującym Beskidy.Druga z legend za źródło nazwy wskazuje zbója Becza,który miał grasować na tych terenach.
Historia
Okolice Biecza były zamieszkiwane przez człowieka w czasach neolitu oraz w okresie kultury łużyckiej.Na wzgórzu leżącym nieopodal obecnego centrum miasta w XIII w.wybudowano zamek,jeden z trzech w Bieczu.Pierwsze wzmianki o mieście znajdują się w kronice Thietmara z Merseburga.Osada otrzymała prawa magdeburskie w 1257,najprawdopodobniej od Bolesława Wstydliwego.Prawo to potwierdził Kazimierz Wielki w 1363.W 1306 miasto stało się miastem królewskim.Czasy Jagiellonów,dzięki licznym przywilejom nadawanym m.in.przez Kazimierza Wielkiego i kolejnych panujących, są okresem dalszego rozkwitu miasta.Biecz pełnił funkcję ośrodka administracyjnego i sądowniczego,był siedzibą kasztelanii.W drugiej połowie XIV w.utworzono także rozległy powiat biecki i zlokalizowano sądy grodzkie i ziemskie.Obok Krakowa i Nowego Sącza miasto było siedzibą sądu wyższego prawa magdeburskiego.Do powiatu bieckiego w XVII w.należało 11 miast i 264 wsie.W Bieczu
znajdowały się trzy zamki i dwór królewski,wszystkie stanowiły
rezydencje królewskie.Przebywali w nich wielokrotnie królowie z
dynastii Piastów i Jagiellonów.Miasto było także przez wiele wieków ośrodkiem wymiany gospodarczej.Posiadał korzystne warunki rozwoju ze względu na skrzyżowanie dróg
handlowych.Najbardziej ożywione stosunki handlowe łączyły Biecz z Węgrami.Przez miasto przewożono duże ilości wina węgierskiego.Utrapieniem byli jednak beskidnicy utrudniający handel.Biecz posiadał więc prawo miecza.Wyroki były zazwyczaj surowe kara śmierci oraz różne rodzaje tortur.Kat biecki obsługiwał także okoliczne miasta.W Bieczu szybko rozwijały się też handel i rzemiosło.W XIV w.występowało 30 rodzajów rzemiosł.Najliczniejsze były sukiennictwo i płóciennictwo.Rozwijała się także kultura materialna i umysłowa.W Bieczu przebywali także wybitni artyści i pisarze,m.in.Jan Matejko i Stanisław Wyspiański.Sławę Biecza utrwalali poeci,malarze i rysownicy.W najtrudniejszym okresie walk o zjednoczenie Polski na bieckim zamku przebywał Władysław Łokietek wraz z całym dworem.Było to od września 1311 do kwietnia 1312.Stąd wzięła się tradycja,że Biecz wówczas był stolicą Polski.Od połowy XVII w.miasto zaczęło podupadać;spustoszenia dokonał potop szwedzki,zarazy i pożary,podupadał też handel winem oraz rzemiosło.Kres świetności miasta nastąpił wraz z I rozbiorem Polski,kiedy Biecz znalazł się w zaborze austriackim,oraz likwidacją powiatu bieckiego i sądownictwa grodzkiego.Połowiczne środki w postaci licznych fundacji nie zapobiegły upadkowi miasta.Habsburgowie sprzedali więc miasto rodzinie Siemieńskich,na skutek czego utraciło ono status królewski.Początkowo zyskało
dzięki temu pewną stabilizację.Pod koniec XIX w.nastąpiło ożywienie
gospodarcze.W okolicach Biecza zaczął rozwijać się przemysł petrochemiczny.Ożywienie gospodarcze i napływ kapitału do Biecza wpłynęły korzystnie na poprawę wielu dziedzin życia powstała kolej,powoli odradzało się szkolnictwo i życie kulturalne miasta.Wielki pożar,który wybuchł 12 maja 1903,nie powstrzymał rozwoju gospodarki i kultury.Założono Czytelnię Ludową,Bieckie Kółko Rolnicze oraz drużynę skautową,utworzono też Oddział Abstynentów Eleuteria.I wojna światowa nie wyrządziła większych szkód miastu.W dwudziestoleciu międzywojennym
Biecz ponownie zaczął się rozwijać.Założono Związek Młodzieży
Polskiej,Oddział Związku Strzeleckiego,a Towarzystwo Przyjaciół Biecza
zaczęło organizować życie kulturalne miasta i doprowadziło do powstania
Muzeum Ziemi Bieckiej.Wybuch kolejnej wojny położył kres wszelkim przejawom życia kulturalnego.II wojna światowa
przyniosła znaczne straty wśród ludności Biecza.Zniszczeniu uległy też
liczne obiekty kulturalne oraz gospodarcze.W latach 1942-43 hitlerowcy
dokonywali tutaj licznych egzekucji na Żydach.W Bieczu i okolicach
działał silnie rozwinięty ruch oporu,dokonywane były liczne akcje
zbrojne i sabotażowe.Po wojnach oblicze Biecza zaczęło się zmieniać.Po wyzwoleniu przystąpiono do odbudowy szkolnictwa i kultury w mieście.Zaczęto dbać także o zabytki.Obecnie w Bieczu nadal prowadzi się prace konserwatorskie,m.in.przy
szpitalu św.Jadwigi,oraz remontowana jest kamienna kapliczka związana z
jedną z legend bieckich.Biecz staje się coraz atrakcyjniejszym turystycznie miastem.W tym mieście odbywały się VIII Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego,Biecz został wytypowany do udziału w finale konkursu"Wielkie
Odkrywanie Małopolski".Miały tu też miejsce uroczystości związane ze
sprowadzeniem relikwii Świętej Jadwigi Królowej oraz nadaniem jej
Honorowego Patronatu Miasta i Gminy Biecz.W maju i czerwcu 2010 Biecz i okolice nawiedziła powódź,która
spowodowała spore zniszczenia infrastruktury drogowej i zalania terenów
mieszkalnych.
Architektura
Obiekty zabytkowe Biecza
W XV i XVI w.powstawało wiele obiektów architektonicznych o charakterze publicznym oraz okazałych kamienic mieszczańskich.W mieście istniało także dużo kościołów w czasach świetności miasta istniało ich aż siedem.Do obiektów zabytkowych Biecza wyróżnionych w rejestrze zabytków województwa małopolskiego należą:
- dzielnica staromiejska Biecza,
- kościół farny pw.Bożego Ciała,budowany w latach 1490-1510,wraz z dzwonnicą,kościół pw.św.Barbary z 1860,stara plebanią pełniącą niegdyś funkcję klasztoru norbertanek,oraz bramą,
- zespół klasztorny reformatów,składający się z kościoła św.Anny budowanego w latach 1645-1663,klasztoru i zabytkowego ogrodzenia,
- kaplice bieckie:kaplica św.Floriana z 1 poł.XIX w.oraz kapliczka słupowa na Harcie z 1812,
- synagoga z 1850,
- cmentarze wojenne z I wojny światowej:nr 105,106 i 109,
- ratusz z wieżą z 1450,przebudowywany w XVI w.,
- Dom Kromera z 1519,tzw.Kromerówka,
- Dom zbója Becza z XV w.,
- gród starościński z 1 poł.XVI,
- szpital Świętego Ducha z 1395,przebudowywany od 2009,
- dworek Nędzówka z XVIII w.,
- dom Barianów-Rokickich z 1523,wraz z przylegającą do niego basztą radziecką.
Obiekty historyczne Biecza
W Bieczu znajduje się też wiele innych obiektów,które mimo,że nie
widnieją na liście zabytków pełnią funkcję historyczną bądź
kulturową.Do tychże obiektów należą:
- zasypane fundamenty zamku na Górze Zamkowej zburzonego w 1475 r.ze względu na bezpieczeństwo miasta,
- kompleks murów obronnych,do którego należą fragmentaryczne odcinki murów miejskich,trzy baszty(kowalska,rzeźnicka i radziecka)oraz położone niedaleko kościoła,odkryte w 1964 roku fundamenty barbakanu,jednego z trzech znanych w Polsce,
- pozostałe kapliczki:kapliczka św.Michała Archanioła pod klasztorem,kapliczka pw.Najświętszej Marii Panny z XVIII w.,kapliczka znajdująca się nieopodal stacji kolejowej oraz gotycka kapliczka zw.Szubienicą,
- szczątkowy kirkut przy ul.Tysiąclecia,na którym znajduje się kilkanaście macew i mogiły zbiorowe z czasów wojny,zniszczony podczas II wojny światowej,
- kościół cmentarny pw.św.Piotra leżący na południowy zachód od starego miasta.Pierwotny kościół istniał już w XIV w.;pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1484.Obecny kościół jest bezstylowy,pochodzi z pierwszej połowy XIX w.We wnętrzu ołtarz główny z obrazem Chrystusa dającego klucze św.Piotrowi pędzla Jerzego Salomona.
Pomniki
- Tablica Grunwaldzka umieszczona na Górze Zamkowej w 2010 z okazji sześćsetnej rocznicy bitwy pod Grunwaldem,
- Tablica poświęcona pamięci pomordowanym Żydom umieszczona na zewnętrznej ścianie synagogi bieckiej,
- Tablica poświęcona Adamowi Mickiewiczowi umieszczona na zachodniej ścianie wieży ratuszowej z okazji setnej rocznicy urodzin Mickiewicza,
- Tablica poświęcona papieżowi Janowi Pawłowi II umieszczona na wschodniej ścianie wieży ratuszowej w 1992,
- Pomnik biskupa Marcina Kromera znajdujący się w centrum placu im.Marcina Kromera przedstawiający jego popiersie,
- Pomnik Stanisława Wyspiańskiego znajdujący się przed Liceum Ogólnokształcącym im.Stanisława Wyspiańskiego,
- Pomnik harcerski znajdujący się koło kościoła Bożego Ciała poświęcony pamięci poległym podczas pierwszej i drugiej wojny światowej bieckim harcerzom.
Cmentarze
W Bieczu istnieje 5 cmentarzy z okresu I wojny światowej:- cmentarz nr 105 na Harcie,przy drodze na cmentarz komunalny,
- cmentarz nr 106 na ul.Bochniewicza,przy kościele parafialnym,niedawno remontowany,
- cmentarz nr 107 na przedłużeniu ul.Tysiąclecia,znajdował się przy kirkucie i składał się z trzech grobów.Został zniszczony w czasie II wojny światowej wraz z kirkutem,
- cmentarz nr 108 przy klasztorze oo.Franciszkanów,
- cmentarz nr 109 przy ul.Parkowej.
Gospodarka
Ochrona środowiska
W Bieczu działa mechaniczna oczyszczalnia ścieków,która według projektów jest w stanie oczyścić 515 m³ ścieków na dobę.Wszystkie odpady komunalne,o łącznej masie 1583 ton(z czego ponad 1173 tony pochodziły z gospodarstw domowych),zostały zgromadzone na wysypisku znajdującym się tuż za granicami miasta.W Bieczu zużycie wody w 2010 wyniosło 57,4 dam³/rok.W roku tym
eksploatacja sieci wodociągowej na gospodarstwa domowe wynosiła 35,1
dam³/rok.
Kultura
Muzeum Ziemi Bieckiej
Muzeum dzieli się na 3 oddziały:
- Oddział w Kromerówce zbiory tego oddziału obejmują zabytki kultury materialnej,ludowej,sztuki i numizmatyki.Najstarszymi eksponatami są toporki i siekierki z okresu neolitu oraz ułamki naczyń.W muzeum znajdują się także monety rzymskie i bizantyjskie,pochodzące z odkryć archeologicznych na Górze Zamkowej średniowieczna ceramika,groty strzał,łyżka i topór,a także naczynia gliniane i kafle.Kolejnymi ekspozycje przedstawiają stare narzędzia pracy oraz dokumenty cechowe,stare armaty,kule kamienne,a także wystawy obrazujące życie dawnych mieszczan.
- Oddział w Domu z Basztą Na parterze Baszty znajduje się zrekonstruowana sala aptekarska.Ekspozycja obrazującą dzieje aptekarstwa na Podkarpaciu,oprócz sali
aptekarskie obejmuje też zaplecze i piwnice.Na wyższych kondygnacjach
znajdują się ekspozycje pokazujące życie muzyczne w Bieczu i okolicach.W
sali na piętrze znajdują się eksponaty związane z mieszczańską kulturą
materialną.Dalej znajduje się sala przedstawiająca dawne rzemiosło
artystyczne Biecza.W samej baszcie eksponowane są dzieje rzemiosła:
- na parterze prezentowane są kowalstwo i ślusarstwo,
- na wyższej kondygnacji znajdują się ekspozycje bednarskie,kołodziejskie,stolarskie i szewskie,
- na kolejnym piętrze krosna tkackie i inne narzędzia do obróbki lnu,
- wyżej eksponowana jest ceramika i wyroby blacharskie,
- na najwyższej kondygnacji eksponowane są dokumenty cechowe i malarstwo cechowe z XIX w.
- Oddział w Baszcie Kowalskiej W najniższej części budynku mieści się dział ceramiki średniowiecznej,a w wyższych kondygnacjach obrazy pochodzące z daru Krajewskich.
Zespoły muzyczne
Na terenie Biecza działają zespoły ludowe i taneczne:- Dziecięcy Zespół Tańca Ludowego Podgrodzianie,działający przy Zespole Szkół nr 2 w Bieczu,opiekunem jest Małgorzata Kosacz,
- Zespół Pieśni i Tańca Pogórze Bieckie,opiekunem jest Beata Bochnia,
- kapela ludowa Sabasówka,
- Zespół Muzyki Chrześcijańskiej Pojednanie,którego opiekunem jest Ewa Kułach,
- Grupa Tańca"Mambo"przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury,którego trenerem jest Wojciech Ludwin.
Hejnał miasta
Hejnał biecki
rozbrzmiewał zawsze o poranku,w południe oraz wieczorem,w czasie
zamykania bram miasta.Wieża zaczęła jednak popadać powoli w ruinę.8
maja 1569 roku o 10.rano wieża ratuszowa zawaliła się,a w ruinach
zginął młody trębacz.Od 29 czerwca 2005 roku,codziennie w południe,z
wieży ratuszowej ponownie rozlega się hejnał,odtworzony z
przedwojennych zapisów na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Biecza i Ziemi
Bieckiej.
Wspólnoty religijne
Media
Towarzystwo Przyjaciół Biecza i Ziemi Bieckiej od 1994 wydaje kwartalnik"Terra Biecensis".Jest to pismo o charakterze informacyjno-historycznym,mające na celu
edukację kulturalną i historyczną.Na łamach pisma umieszczane są także
artykuły o bieżących wydarzeniach w mieście i okolicy.W latach 2007-2008 ukazywał się także tygodnik"Express Regionalny",będący pierwszą gazetą o Bieczu o takiej częstotliwości wydawania.Od
kwietnia 2012 zaczął być natomiast wydawany dwumiesięcznik"Panorama Biecza"służący jako biuletyn informacyjny dla mieszkańców,głównie poruszający tematy związane z funkcjonowaniem gminy.Dodatkowo o wydarzeniach w mieście można przeczytać w regionalnym wydaniu Gazety Krakowskiej"Gazeta Gorlicka".W Bieczu działa też telewizja kablowa w ramach spółki"Sieci Multimedialne Intergeo",działająca do 2007 jako"Podkarpacka Telewizja Kablowa".Od kwietnia 2008 w bieckiej kablówce dostępna jest też Regionalna Telewizja Gorlicka.
Oświata
Rys historyczny
F. Solarz,"Dzieje parafii w Bieczu": |
Statut
fundacji organizacyjnej z 1553 r.wyraźnie zastrzega,że
nieodpowiedniego kierownika mogą usunąć tylko wspólnie uzgodnieni rajcy i
pleban.Także akt rady miasta z 1595 r.o prawie spadkowem i sprawach
dotyczących ustroju miasta wyraźnie orzeka,iż zaopatrzenie szkoły,wybór dozoru kościelnego,pisarza miejskiego(notarius civilis) i
kierownika szkoły(ludi magister)należy wyłącznie do rajców.
|
Obecna sytuacja oświaty
W Bieczu znajdują się dwa zespoły szkół(szkoła podstawowa i gimazjum):nr 1 im.Marcina Kromera oraz nr 2 im.Wacława Potockiego.Według danych z 2010 obie szkoły prowadzą łącznie 18 oddziałów i mają
razem 40 pomieszczeń szkolnych.Liczba uczniów tych placówek ciągle
spada w 1998 liczba uczniów wynosiła 888 i sukcesywnie zmniejszała
się,aż do 313 dzieci w 2010.Współczynnik skolaryzacji
na etapie szkoły podstawowej wynosi 138,05%,a na etapie gimnazjów
178,79%.Wartość współczynnik powyżej 100% wskazuje,że w miejskich
placówkach oświatowych uczą się także dzieci z okolicznych wsi(dla
całej gminy współczynnik ten wynosi odpowiednio 92,83% dla szkół
podstawowych i 91,40% dla gimnazjów).W szkołach tych znajdują się 5 pracowni komputerowych z 70 komputerami,w tym 53 z nich są dostępne dla uczniów i mają dostęp do sieci Internet.W mieście znajdują się dwie szkoły ponadgimazjalne:Liceum Ogólnokształcące im.Stanisława Wyspiańskiego
oraz Zespół Szkół Zawodowych im.Królowej Jadwigi,w którym mieści się
technikum oraz zasadnicza szkoła zawodowa.Liceum ogólnokształcące ma
346 uczniów w 12 oddziałach(148 mężczyzn i 198 kobiet),z czego liczba
absolwentów wynosi 147 uczniów(42,5% ogółu uczniów).Placówka ta ma 18
pomieszczeń szkolnych,z czego 13 to sale lekcyjne.Zasadnicza szkoła zawodowa ma 88 uczniów w 3 oddziałach(74 mężczyzn i 14 kobiet),natomiast technikum ma 288 uczniów w 12 oddziałach(132 mężczyzn i 156
kobiet),z czego liczba absolwentów wynosi 74 uczniów(25,7% ogółu
uczniów).Cała placówka ma 22 pomieszczeń szkolnych.W Bieczu funkcjonuje także pięciooddziałowe przedszkole publiczne,które w 2010 miało 120 wychowanków.
Sport i rekreacja
Przez Biecz przebiega także Karpacki Szlak Rowerowy,a dokładniej dwa jego odgałęzienia:
- Rowerowy Szlak Winny,prowadzący starymi traktami kupieckimi,którymi wieziono różne gatunki wina z Węgier do Polski,
- Rowerowy Szlak Historycznym Traktem Królewskim,nawiązującym do historycznych miejsc pobytu i przejazdu królów.
Polityka
Samorząd
Biecz jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej.Zgodnie z ustawą o samorządach z 1990 roku,gmina posiada Burmistrza Miasta i Gminy organ władzy wykonawczej i Radę Miejską organ władzy stanowiącej i kontrolnej.Burmistrzem Biecza jest obecnie Urszula Niemiec z Libuszy,która najpierw była pełniącą obowiązki po śmierci wcześniejszego burmistrza.Pierwsza tura przedterminowych wyborów odbyła się 24 sierpnia 2008.Frekwencja wyborcza wynosiła 40%.Najwięcej głosów zdobyła właśnie
Urszula Niemiec(32,05% głosów).Zwyciężyła ona też drugiej turze,która
odbyła się 7 września 2008,zdobywając 3041 głosów(53,9% wszystkich).Rada Miejska w Bieczu jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy.W
jej skład wchodzi 15 radnych,obradujących na sesjach zwoływanych przez
jej przewodniczącego,którym obecnie(na kadencję 2010-2014)jest Bogumił Kawa.
Poglądy polityczne mieszkańców
W wyborach prezydenckich i parlamentarnych ostatnich lat mieszkańcy
Biecza i gminy Biecz wybierali najczęściej opcje bardziej konserwatywne.W wyborach prezydenckich z 2005 i 2010 najwięcej głosów zdobyli przedstawiciele konserwatywno-chadeckiej partii Prawo i Sprawiedliwość(2005:Lech Kaczyński,75.97%,2010:Jarosław Kaczyński,69.77%) i wygrali z kandydatami bardziej liberalnej Platformy Obywatelskiej(2005:Donald Tusk,24.03%,2010:Bronisław Komorowski,30.23%).Także w wyborach parlamentarnych do Sejmu z 2007 i z 2011 najwięcej głosów zdobyło Prawo i Sprawiedliwość(2007:51.70%,2011:50,64%).O konserwatyzmie mieszkańców świadczą też wyniki referendum w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej,gdyż przy poparciu na skalę kraju wynoszącym 77% w Bieczu oddano tylko 64% głosów na tak.Po katastrofie smoleńskiej dwóch mieszkańców należących do lokalnego koła Radia Maryja umieściło krzyż na ratuszu,na wzór krzyża smoleńskiego sprzed Pałacu Prezydenckiego.Pod ratuszem miały miejsce modlitwy,dochodziło jednak często do
dewastowania przestrzeni publicznej,mimo reakcji straży miejskiej.Wydarzenia te doprowadziły do dyskusji społecznej i sporów na tle
światopoglądowym oraz politycznym,gdyż u władzy była wtedy
sympatyzująca z PO Urszula Niemiec.Ostatecznie krzyż został zdjęty.
Transport
Legendy bieckie
Cud w szpitalu św.Ducha
Legenda o Beczu
Legenda o szkole katów
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego,XIX w.: |
W
okolicznych górach ukrywało się tylu opryszków,że w 1614 roku stracono
ich 120.To zrodziło potrzebę powoływania ludzi do wykonywania wyroków i
stąd Biecz stał się głośny na całą Polskę swoją szkołą katów.
|
Legenda o śpiącym wojsku
Legenda o buciku św.Jadwigi
Ta legenda wiąże się z kościołem św.Ducha,który już nie istnieje.Według niej,królowa w czasie jednego z pobytów w Bieczu udała się do
miasta,by obserwować prace przy budowie kościoła.Ku jej radości prace
były już niemal skończone.Wielu ozdabiało już portale
i inne detale.Królowa zauważyła smutnego kamieniarczyka.Podeszła do
niego i zapytała o powód tego smutku.Kamieniarczyk opowiedział o
problemach w jego rodzinie wynikających z biedy.Litościwa Królowa
chciała go czymś obdarować,lecz nic nie miała.Zdjęła więc swój bucik,odczepiła złotą klamrę i podarowała mu ją.Ściągając bucik oparła swoją
nogę na kamieniu obrabianym przez kamieniarczyka.On zaś wykuł odbicie
stopy królowej w tym kamieniu i umieścił go w portalu,by każdemu
wchodzącemu do kościoła przypomnieć o miłosiernej królowej.
Legenda o skamieniałym chlebie
Legenda ta powiązana jest ze starą kapliczką,znajdującą się niedaleko stacji kolejowej w Bieczu.Pewnego dnia gospodyni jednego z domów znajdujących się poza murami miasta upiekła chleb.Po jego upieczeniu położyła go na parapecie swojego okna,aby wypiek
mógł stracić wysoką temperaturę uzyskaną w trakcie pieczenia.Po
niedługim czasie,zwabiony zapachem świeżo wypieczonego chleba biedak,podszedł do okna.Poprosił o kawałek chleba,gdyż tułał się już kilka
dni,nie mając jedzenia w ustach.Gospodyni była jednak skąpa i nie
podzieliła się z nim.On,zawiedziony,odszedł bez słowa.Po kilku
godzinach gospodyni wróciła po chleb.Zastała jednak tylko jego
skamieniałe resztki.
Ludzie związani z Bieczem
- Wacław II Czeski pierwszy właściciel Biecza,król czeski od 1297,władca ziemi kłodzkiej od 1290,
- Jan Muskata właściciel Biecza,zamienił miasto na wieś Kamienicę(obecnie Nowy Sącz),biskup krakowski w latach 1294-1320.
- Piotr Sułowski sędzia grodzki w Bieczu,poseł na sejm walny,uczestniczył w uchwaleniu Unii Lubelskiej;jego nagrobek znajduje się w Kościele Bożego Ciała,
- Mikołaj Ligęza starosta biecki,kasztelan wiślicki,starosta żydaczowski;jego renesansowy nagrobek znajduje się w Kościele Bożego Ciała,
- Marcin Rokicki aptekarz polski,rajca i burmistrz Biecza do 1572,był właścicielem kamienicy,gdzie mieściła się prawdopodobnie pierwsza apteka na Podkarpaciu(obecnie dom Barianów-Rokickich);padł ofiarą jednej z zaraz bieckich w 1572,
- Wacław Potocki starosta biecki i sędzia grodzki biecki w latach 1667-1676,jeden z głównych twórców barokowych w Polsce,poeta,epik,satyryk i moralista,pochowany w podziemiach klasztoru franciszkańskiego;jego nazwiskiem nazwano jedną z ulic miasta.
- Marcin Kromer pochodzący z Biecza biskup warmiński,polski historyk i kronikarz,jego nazwiskiem nazwano jedną z kamienic oraz zabytkową ulicę,
- Witold Fusek farmaceuta biecki,pochodzący z Biecza,
- Jan Bochniewicz ksiądz,proboszcz parafii bieckiej,twórca fundacji im.ks.Jana Bochniewicza,pochodzący z Biecza;jego nazwiskiem nazwano jedną z ulic miasta,
- Apolinary Kotowicz malarz,pejzażysta i portrecista,pochodzący z Biecza,
- Mieczysław Ryba członek Kolegium IPN,wykładowca w Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu,autor artykułów naukowych na tematy historyczne,pochodzący z Biecza.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz