Nazwa |
Położenie
Miasto i Gmina Wleń są położone w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego w powiecie lwóweckim nad Bobrem i Wierzbnikiem.Wleń leży u podnóża Sudetów Zachodnich,na Pogórzu Izerskim,na pograniczu z Pogórzem Kaczawskim i Górami Kaczawskimi,przy skrzyżowaniu dróg lokalnych do Pławnej,Kleczy,Jeleniej Góry,Lwówka Śląskiego.Niedaleko przebiega droga wojewódzka nr 297 Bolesławiec Jelenia Góra.Miasteczko położone jest u podnóża jednego z najstarszych murowanych zamków na Śląsku:zamku Wleński Gródek.Tuż pod zamczyskiem znajduje się kompleks pałacowy.Z miasta można dojechać do sąsiednich ośrodków autobusami PKSu lub koleją.W mieście istnieje stacja kolejowa.
Historia
Prawa miejskie osadzie nadał książę śląski Henryk Brodaty w roku 1214.Proces kształtowania ówczesnych osad w miastach był długotrwały,mijały nieraz lata zachodzących przemian.Lata 1278-1368 były okresem intensywnego rozwoju miasta.Wleń uzyskuje liczne przywileje jak:prawo bicia złotych i srebrnych monet,prawo handlu suknem,pobieranie cła pieszego,prawo targu solą oraz prawo mili.Były to czasy rządów Bolka I,Bernarda Świdnickiego,Henryka I Jaworskiego i Bolka II.Powstawały nowe budynki użyteczności publicznej jak:ratusz,łaźnia miejska oraz domy bogatych patrycjuszy miejskich.Następne lata były czasami powolnego upadku znaczenia miasta.Powodem słabego rozwoju Wlenia był brak murów miejskich,nieudolne rządy panów miasteczka oraz liczne powodzie których łącznie było ponad 70.Ostatnia zniszczyła miasto w 1997 roku.Innym powodem upadku miasta było to że dynamicznie rozwijająca się Jelenia Góra oraz pobliski Lwówek zdominowały handel i rzemiosło na tym terenie.W następnych latach trwające ruchy religijne,zarazy,liczne powodzie i pożary poważnie rujnowały miasto.W roku 1813 w czasie trwania bitwy nad Bobrem,między wojskami Napoleona a generała Kajzerowa miasto prawie doszczętnie spłonęło.Dopiero II połowa XIX wieku przyniosły miastu ponowny rozwój gospodarczy.Wykorzystano panujące tu warunki mikroklimatyczne,które przyczyniły się do uznania Wlenia jako miejscowość uzdrowiskowo-wypoczynkową.Znajdujące się na terenie miasta pięknie położone nad Bobrem Sanatorium Rehabilitacyjne świadczy usługi w zakresie balneologicznym.W 1945 r.zajęte przez wojska radzieckie miasto przekazano Polsce.Dotychczasowa ludność Wlenia została wysiedlona do Niemiec. |
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:
- miasto
- cmentarz ewangelicki,obecnie rzym.-kat.,ul.Górska,z pierwszej poł.XIX w.:
- ogrodzenie z bramkami
- cztery kaplice grobowe
- cmentarz katolicki,przy kościele,z XV w.,XVII-XIX w.,ul.Kościelna
- ratusz,z XVIII w.został wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku.Fakt ten potwierdza zachowany dokument księcia Bolka II i Księżnej Anny pochodzący z 3 lipca 1353 roku.W obecnej postaci powstał w latach 1823-1824.Miało to miejsce po olbrzymim pożarze miasta który miała miejsce w roku 1813.Wleński ratusz to budynek skromny,jednopiętrowy,kryty spadzistym dachem i zwieńczony wieżą z galeryjką,która nakryta jest hełmem z prześwitem.Wieżę ową rekonstruowano w 1994 roku.Nad wejściem do ratusza umieszczono napis:Post nubila Phocbus-Excinere phoenix 1823-24 co oznacza Po deszczu słońce z popiołów odradza się Feniks
- dom,ul.Bohaterów Nysy 34,XVII,1890 r.
- willa,ul.Górska 1,z 1912 r.jedna z licznych willi m.in.przy ul.Górskiej,Batorego,Pocztowej
- kamienica,ul.Kościelna 1,XIX/XX w.
- dom,ul.Kościelna 31,drewniany,z poł.XIX w.
- pałac książęcy,ul.Winiogórska 1,z XVI-XIX w.;jest to obiekt prezentujący styl baroku francuskiego pochodzący prawdopodobnie z XVI wieku.Wielokrotnie przebudowywany i modernizowany.Od strony dziedzińca znajduje się dwuprzęsłowy podcień wsparty na kolumnach,nad którym umieszczono osiem herbów rodów śląskich.
- kościół pw.św.Mikołaja biskupa powstał z fundacji biskupa Wawrzyńca w latach 1215-1217.Poważnej modernizacji uległ w latach 1863-1864 zyskał wtedy charakter neogotycki.Z czasów średniowiecza zachowała się czworoboczna wieża z 1500 roku.We wnętrzu na uwagę zasługuje renesansowa chrzcielnica pochodząca z XVI wieku.W murze cmentarnym płyty nagrobne z XVII wieku.
- kościół pw.św.Jadwigi po raz pierwszy w dokumentach wymieniony jest już w roku 1346.Niestety pierwotna budowla nie przetrwała do naszych czasów,została zniszczona podczas wojny trzydziestoletniej.Wkrótce na jej fundamentach wzniesiono nowy obiekt co miało miejsce w roku 1622.Obiekt został zmodernizowany i poddany renowacji w XVIII wieku.Po wyzwoleniu w roku 1945 opuszczony kościół popadł w ruinę i został zdewastowany.Wyremontowano go dwukrotnie w roku 1978 i 1994.Jest to skromny kościół jednonawowy,z zakrystią i prezbiterium,nakryty spadzistym dachem z niewielką wieżyczką.Przy kościele św.Jadwigi znajduje sie mauzoleum rodu von Grunfeld.
- pomnik Gołębiarki Wzniesiono go z okazji 700-lecia założenia miasta w 1914 roku.Pomnik-fontanna składa się z cokołu ozdobionego herbem miasta Wleń która umieszczona jest w niewielkim basenie z wodą.Z paszczy lwa umieszczonej w środkowej części leje się woda do owego basenu.Główna część pomnika przedstawia figurę dziewczyny z gołębiem na prawym ramieniu.W ten sposób upamiętniono tradycję gołębich targów,które od czasów średniowiecznych odbywały się w każdą środę popielcową w mieście
- zabytkowe kamieniczki Wleński rynek otaczają zabytkowe kamieniczki głównie z XIX wieku ustawione kalenicowe do rynku.Na szczególną uwagę zasługują kamieniczki pierzei wschodniej i północnej rynku.U zbiegu ulic Kościelnej i Pocztowej zachował się stary budynek sprzed 1813 roku
- krzyże pokutne we Wleniu znajdują się dwa krzyże pokutne.Pierwszy z ich znajduje się przy drodze prowadzącej od ul.Batorego do Wleńskiego Gródka.Jest to krzyż maltański,wybudowany z piaskowca,z rzeźbą miecza i topora.Drugi z wleńskich krzyży pokutnych znajduje się na skrzyżowaniu ulic Lipowej i Dworcowej.Jest to również krzyż maltański,piaskowcowy z wyryta datą 1511
- zamek Wleński Gródek w Łupkach był zamkiem kasztelańskim,najstarsze fragmenty murów pochodzą z XII i XIII wieku
- kapliczka Matki Boskiej znajduje się w parku sanatoryjnym i wykonana jest z tufu wulkanicznego podarowanego Siostrom Elżbietankom przez Jana Henryka Hochberga z Książa
- budynek Sanatorium pochodzi z 1893 roku,w następnych latach rozbudowane przez Zgromadzenie Sióstr Elżbietanek.Obecnie sanatorium jest Ośrodkiem Rehabilitacyjnym i Opiekuńczym
- pałac(Lenno)w Łupkach obiekt ten ufundowany przez Adama Koulhasa w latach 1653-1662 prezentuje styl barokowy który to z kolei zawdzięcza przebudowie dokonanej w XVIII wieku przez Grunfelda.Na uwagę zasługują znajdujące się wewnątrz freski z XVII wieku,kamienna klatka schodowa.Nad wejściem do obiektu znajdują się herby rodowe właścicieli
- zabytkowy tunel kolejowy.
Gospodarka
Kultura
Animatorem życia kulturalnego w mieście i głównym organizatorem
imprez kulturalno-rozrywkowych w mieście jest Ośrodek Kultury,Sportu i
Turystyki we Wleniu.W jego strukturach działa Miejski Dom Kultury,Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy,Informacja Turystyczna i Pole
Namiotowe.W Domu Kultury działa Kino.Do imprez kulturalnych zaliczyć
można Festiwal Piosenki Dziecięcej"Zakręcona Nutka",Memoriał Uliczny
im.Michała Fludra,Majówkowa Zabawa Taneczna.We Wleniu działa Formacja
Disco Dance Spox.Największą imprezą kulturalno-rozrywkową jest
Międzynarodowy Turniej Drwali.Impreza ta odbywa się w ostatni weekend
czerwca.Celem przedsięwzięcia jest prezentacja walorów
turystyczno-przyrodniczych Miasta i miny Wleń w połączeniu z dobra
zabawą.Na miejskim rynku gromadzą się wtedy mężczyźni,którzy walczą o
puchar i cenne nagrody.Turniej zawsze rozpoczyna hejnał z wieży
ratuszowej.Równocześnie turniejowi towarzyszą Dni Wlenia.Przez dwa dni
na wleńskim rynku jest tłoczno i gwarno a na scenie prezentują się
lokalne oraz światowej sławy zespoły.Można wtedy(ale nie tylko)spróbować lokalnych specjałów m.in.chleba foremkowego który jest
specjalnością Wlenia.
Edukacja i sport
W mieście znajduje się Zespół Szkół przy ul.Dworcowej,a pobliskich Pilchowicach
znajduje się Szkoła Podstawowa.W mieście działa Klub Sportowy"Pogoń
Wleń"reprezentujący piłkę nożną.Klub rozgrywa mecze w klasie A grupy
jeleniogórskiej I.
Opieka zdrowotna,pomoc społeczna
W mieście istnieje Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej we
Wleniu który świadczy usługi w zakresie świadczeń zdrowotnych:badania
lekarskie i porady lekarskie,opieka ambulatoryjna,rehabilitacja
lecznicza,opieka nad kobietą ciężarną i noworodkiem,szczepienia
ochronne i inne działa profilaktyczne,stomatologia
zachowawcza,profilaktyka i działalność oświatowo-zdrowotna,opieka nad
osobami niepełnosprawnymi.W mieście istnieje Miejsko-Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej który zajmuje się pomocą dla najbardziej
potrzebujących osób z terenu miasta i gminy Wleń.
Przyroda
Wleń leży w okolicy obfitującej w lasy,w zakolu Bobru który obfituje w pstrągi.Czyste tereny,nieskażona przyroda i spokój oraz piękne widoki
zadecydowały o utworzeniu tutaj Krajobrazowego Parku Dolny Bobru.W
otoczeniu miasta znajduje się Jezioro Pilchowickie powstałe przez
spiętrzenie rzeki Bóbr w roku 1912
które jest doskonałym terenem rekreacyjno-spacerowym.W okolicy Wlenia
znajduje się także rezerwat"Góra Zamkowa"o powierzchni 21 ha.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz