Wincenty z Niałka

(zm.1232)arcybiskup gnieźnieński w latach 1220-1232.

Biografia

Pochodził ze szlacheckiego rodu Jeleni-Niałków.Błędne okazały się wcześniejsze hipotezy(m.in.Długosza)łączące go z rodem Nałęczów.Przypuszczalnie studiował za granicą,być może we Włoszech.W młodości miał żonę,która urodziła mu co najmniej dwójkę dzieci:Mirosława i Boguchwała.Najpóźniej w 1211 był jednak już wdowcem.Od 1208 sprawował urząd kanclerza na dworze księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego i wspierał jego politykę.Na tym tle popadł w konflikt z arcybiskupem gnieźnieńskim Henrykiem Kietliczem,przeciwnikiem Laskonogiego.Wincenty był jednym z architektów przymierza Władysława Laskonogiego z księciem śląskim Henrykiem Brodatym,doprowadził też do poprawy jego stosunków ze Stolicą Apostolską oraz podkopania pozycji arcybiskupa Henryka w kurii rzymskiej.Rozgniewany arcybiskup rzucił na niego i na księcia ekskomunikę w 1210.Wkrótce jednak doszło do chwilowego pojednania księcia i jego kanclerza z Henrykiem.W 1213 Wincenty świadkował na jednym z dokumentów Henryka Kietlicza jako członek kapituły gnieźnieńskiej,a kilka lat później(1216)objął w niej stanowisko prepozyta.Po śmierci Henryka Kietlicza(22 marca 1219)kapituła gnieźnieńska podzieliła się na zwolenników dwóch kandydatów:Hugona i Boguchwała.Papież Honoriusz III odrzucił obu z nich i mianował metropolitą Iwo Odrowąża,biskupa Krakowa,który jednak odmówił.W tej sytuacji papież wyznaczył dwóch legatów,biskupa wrocławskiego Wawrzyńca i opata wrocławskich norbertanów,którzy mieli zorganizować nową elekcję.Dzięki poparciu biskupa Iwona,obydwu legatów papieskich oraz książąt Henryka Brodatego i Władysława Laskonogiego kapituła jednogłośnie obrała Wincentego.5 października 1220 papież,po pewnych wahaniach z uwagi na przeszłość elekta,zatwierdził ten wybór.Gdy Wincenty obejmował arcybiskupstwo,miał jedynie niższe święcenia kapłańskie,dlatego przed objęciem we władanie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego przyjął święcenia wyższe i sakrę biskupią.W czasie pontyfikatu Wincentego przebywał w Polsce legat papieski kardynał Gregorio Crescenzi(1223).W 1226 roku Wincenty zwołał synod prowincjonalny,o którym jednak nic bliżej nie wiadomo oprócz tego,że doszło na nim do jakiegoś sporu między biskupem krakowskim Iwonem a wrocławskim Wawrzyńcem,w którym arcybiskup poparł tego drugiego.W czasie klęski głodu 1222-24 rozdawał potrzebującym żywność z dóbr arcybiskupich.W sprawach politycznych reprezentował postawę ugodową.Był jednym z uczestników zjazdu w Gąsawie,gdy śmierć poniósł Leszek Biały.Wincenty z Niałka zmarł na początku 1232 roku,po długiej i ciężkiej chorobie.