Ustawa o ważności zapisów

Konstytucja sejmowa z 1588 r.normująca zasady postępowania prawnego związanego z zastawem nieruchomości bez dzierżenia.Jej celem było zabezpieczenie kredytu,którego udzielała zamożna szlachta i magnaci w obrębie swojego stanu.Ustawa ta była przodującym prawem hipotecznym w ówczesnej Europie,zawierała główne zasady,które później pojawiły się w urządzeniach hipotecznych XVIII w.Jej wadą był fakt,że nie wprowadzała specjalnych ksiąg hipotecznych z osobnym rejestrem dla każdej nieruchomości i z uwidocznieniem w nim wszystkich ciążących na niej praw rzeczowych.W XVII w.ustawa o ważności zapisów weszła również do prawa miejskiego.
W jej myśl księgi inskrypcji prowadzono zgodnie z następującymi zasadami:

• jawności materialnej dla ważności czynności prawnych dotyczących nieruchomości konieczny był wpis do ksiąg sądowych
• jawności formalnej(zasadą dostępności)każdy mógł się zapoznać ze stanem prawnym danej nieruchomości poprzez wgląd do ksiąg sądowych.Wglądu mógł dokonać każdy po uiszczeniu odpowiedniej opłaty
• pierwszeństwa wpisu wierzyciel,który pierwszy dokonał wpisu we właściwych księgach sądowych miał pierwszeństwo(zasada prior tempre,potior iure lepszy czasem,lepszy prawem);jeśli wpisu dokonano w niewłaściwych aktach(innej ziemi niż położenie obciążonej nieruchomości),pierwszeństwo liczyło się od wpisu do ksiąg właściwych
• szczegółowość wpis musiał dokładnie określać sumę wierzytelności i obciążony nią majątek;kancelarie sądowe zobowiązane były do kontrolowania zgodności wpisów ze stanem faktycznym
• dobrej wiary zasada mówiąca o tym,że faktyczny stan obciążenia jest zgodny ze stanem zapisanym w księgach sądowych,zasada ta była przyjęta w trosce o dobro osób odwołujących się do ksiąg.Kontroli stanu podanego w księgach ze stanem faktycznym podejmowały się kancelarie sądowe