Hawryło Hołubek

Hawryło Hołubek,Gabriel Hołubek(ukr.Гаврило Голуб,Габриель Голубек;zm.24 stycznia 1588 roku w Byczynie)rotmistrz kozacki w służbie polskiej,nazywany:Drugi Słowieński Scewola,Kozak Sarmackiego pola,Hołub,Hołubok poległ w bitwie pod Byczyną.
Biografia
W rejestrze 1578 roku nie był wymieniany.Jednak już w 1579 roku wziął udział w wojnie z Rosją w randze setnika.Brał udział w zdobyciu Połocka,potem wchodził w skład jego załogi,a następnie jego zagon wchodził w skład straży przedniej wojsk polskich.Wziął udział w szturmie Wielkich Łuków(1580),po czym został oddany pod komendę Filona Kmity,przemierzając szlak bojowy aż po oblężenie Pskowa.Po zakończeniu wojny stacjonował w Mołdawii.Należał tam do stronników Jana Zamoyskiego w konflikcie ze Zborowskimi.Stąd też i w konflikcie z Maksymilianem Habsburgiem stanął po stronie hetmańskiej.W kampanii antyhabsburskiej 1587/88 był dowódcą załogi zamku w Rabsztynie.
Kuszony przez arcyksięcia Maksymiliana obietnicami licznych korzyści w zamian za przejście na jego stronę,oświadczył: 
Więcej zdradziec w Polsce już nie ma,wszyscy u ciebie.
Kiedy Maksymilian odszedł pod Kraków,Hołubek urządził pod Olkuszem zasadzkę na transport jego posiłków i pokonał jego osłonę w znacznej potyczce,ponadto czynił liczne podjazdy pod miejsca kwaterunku zwolenników arcyksięcia.Dowiedziawszy się o odstąpieniu Maksymiliana od stolicy,dołączył do głównych pościgowych.Brał udział w bitwie pod Byczyną,w której poległ na miejscu bitwy otrzymawszy postrzał z półhaka w głowę(według relacji Farensbacha trzy postrzały w głowę),według innej wersji został ciężko ranny w bitwie pod Byczyną i zmarł wkrótce potem w Grębaninie.
Upamiętnienie
W 1608 roku ks.Stanisław Grochowski opublikował Pieśń o Gabryelu Hołubku i jego dziełach rycerskich(Hołubek,albo dzieła rycerskie i śmierć nieśmiertelna jego).Hołubek,albo dzieła rycerskie i śmierć nieśmiertelna jego(fragment)Stanisław Grochowski

..."Próżna to,Niemcy,namowa,Darmo tu zdradziec patrzacie,Już wszystkich u siebie macie"....

Do wiersza ks.Stanisława Grochowskiego Hołubek,istnieje melodia wykonywana jako Pieśń o Gabryelu Hołubku i jego dziełach rycerskich w okolicach Baru,zanotowana przed 1939 r.melodia oceniana na XIX w.

Nagrobek W Grębaninie miejscu jego pochówku,przy kościele parafialnym znajduje się jego pomnik obelisk nagrobek z napisem wierszem ks.Stanisława Grochowskiego:

Ja tu Hawryłko leżę,Hołubkiem mnie zwano,Zabitem pod Byczyną,a tu mnie schowano.Sowicie się swej krzywdy Polacy pomścili Mnie gołąbka pomściwszy Orła ułapili.