piątek, 23 sierpnia 2013

Bartłomiej z Jasła

(ur.ok.1360 w Jaśle,zm.1407 w Krakowie)filozof i teolog,prof.uniwersytetów w Pradze i Krakowie.Reformator Akademii Krakowskiej,gdzie wykładał sztuki wyzwolone i teologię.Nauczyciel m.in.arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja z Kurowa,Macieja Raciąża,kanonika gnieźnieńskiego Blizbora,oraz bliżej nieokreślonych Jana i Mikołaja z Lelowa(któremu w 1399 w Pradze nadaje bakalaureat).Pochodził z rodziny mieszczańskiej.Wychowanek szkoły parafialnej w Jaśle.W 1382 uzyskał stopień bakałarza,a w 1384 magistra atrium na uniwersytecie w Pradze.Od 1385,będąc profesorem na wydziale atrium,studiował równocześnie prawo,ale nie uzyskał żadnego stopnia.Ok.1390 powrócił do Polski,gdzie zaangażował się w prace nad wznowieniem działalności Akademii Krakowskiej,by prawdopodobnie 4 grudnia 1390 r.wygłosić kazanie na pierwszej mszy reaktywowanego uniwersytetu.Od stycznia 1394 był rektorem szkoły kolegiackiej w Sandomierzu,gdzie jego uczniem był m.in.Łukasz Jarosławczyk z Wielkiego Koźmina,późniejszy profesor teologii na Uniwersytecie Krakowskim.W 1399 Bartłomiej udał się ponownie do Pragi na studia teologiczne,skąd wrócił do Krakowa w 1400 lub 1401 z tytułem baccalarius sacrae paginae.Studia teologiczne kontynuował w Krakowie pod kierunkiem Jana Isnera.Był również członkiem komisji,która pod kierownictwem Stanisława ze Skarbimierza przygotowywała statuty uniwersyteckie.Cały dorobek naukowy Bartłomieja rozproszony w różnych rękopisach znajdujących się dziś w Bibliotece Jagiellońskiej związany jest ściśle ze studiami i działalnością profesorską na uniwersytetach w Pradze i Krakowie.Ten dorobek tworzą:mowy promocyjne i wykłady wstępne wygłoszone na wydziale atrium,kazania i mowy uniwersyteckie,kazania do kleru,traktat o ignorancji,rozmaite orzeczenia teologiczne,traktat Ad celebrantes missam,kilka pieśni łacińskich oraz komentarze do Sentencji Piotra Lombarda w postaci glosy.Wśród kolęd znajdują się m.in."Buccinemus in hac die",z akrostychem"Bartholomeus de Jassel",oraz z zanotowaną melodią"Ab eterno preconceptam","Mirans stupet en natura" i "Gaude mundi incola".W rodzinnym Jaśle znajduje się plac jego imienia,na którym w ramach obchodów 600-lecia Jasła w 1965 r.została wmurowana tablica pamiątkowa.Plac usytuowany jest na Osiedlu Śródmieście.Zwyczajowo określany jest jako tzw."zielony rynek".W latach II wojny światowej znajdowała się tu część żydowskiego getta.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz