Lipno

Miasto w województwie kujawsko-pomorskim,w powiecie lipnowskim.Miasto jest siedzibą gminy wiejskiej Lipno.Do 1954 siedziba wiejskiej gminy Jastrzębie.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa włocławskiego.Od 1999 po reformie administracyjnej,siedziba powiatu lipnowskiego.Według danych z 1 stycznia 2010 miasto miało 14791 mieszkańców.
Położenie Miasto znajduje się na Ziemi dobrzyńskiej,które jako trzecie uzyskało prawa miejskie i w którym odbywały się sejmiki ziemskie.Geograficznie Lipno usytuowane jest na Pojezierzu Dobrzyńskim.Odległość od stolicy wynosi 160 km,od Torunia 54 km,Płocka 50 km,a od Włocławka 23 km.Przez miasto przepływa rzeka Mień.Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia miasta wynosi 10,99 km².Miasto stanowi 1,07% powierzchni powiatu.
Według danych z 2002 Lipno ma obszar 10,88 km²,w tym:

• użytki rolne:52%
• użytki leśne:13%

Demografia
Dane z 31 grudnia 2011

Opis	Ogółem		Mężczyźni		Kobiety
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	15027	100	7209	47,97	7818	52,03.
zameldowanych na stałe	14517	100	6961	47,95	7556	52,05.
zameldowanych czasowo	510	100	248	48,63	262	51,37.
gęstość zaludnienia(mieszk./km²)	1367		656		711.

Ludność

• 1800 480 mieszkańców
• 1808 917
• 1825 3008
• 1827 2891
• 1857 3884
• 1897 6214
• 1919 8467
• 1921 8630
• 1939 12018
• 1946 8389
• 1991 14300
• 2004 14872
• 2006 15014
• 2009 15806
• 1 stycznia 2010 14791
• 31 grudnia 2011 14517 osób zameldowanych na pobyt stały oraz 510 osób zameldowanych na pobyt czasowy
• 31 grudnia 2012 14485 osób zameldowanych na pobyt stały oraz 557 osób zameldowanych na pobyt czasowy

Miasto nawiedziły epidemie w latach:1348,1623,1626-1629,oraz 1708-1709.Przed wybuchem II wojny światowej 40% mieszkańców Lipna stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego.
Historia

• 1349 nadanie praw miejskich,
• 1411 Lipno wraz z Ziemią dobrzyńską powraca do Rzeczypospolitej na mocy I Pokoju toruńskiego,
• 1466 Lipno wraz z Ziemią dobrzyńską powraca do Rzeczypospolitej na mocy II Pokoju toruńskiego,
• XV i XVI duży ośrodek wytwórczy,
• 1793 miasto pod administracją zaboru pruskiego,
• 1807 miasto w Księstwie Warszawskim,
• 1815 miasto w Królestwie Polskim,
• 1939 początek niemieckiej okupacji,liczne zbrodnie na ludności polskiej i żydowskiej,
• 1941-1945 podczas okupacji niemieckiej była używana nazwa niem.Leipe,
• 1946 5 lipca oddział Narodowego Zjednoczenia Wojskowego rozbił tutejszy posterunek Milicji Obywatelskiej
• 1375-1919-75 i od 1999 siedziba powiatu

Zabytki

• park miejski

Założony w 1914 położony jest w południowo-wschodniej części miasta zajmując wzgórze morenowo-czołowe o powierzchni ok.11 ha.Jego postać stanowi przejście między drzewostanem naturalnym,a założeniem parkowym.Najliczniej reprezentowane gatunki stanowią sosny,dęby szypułkowe.Zabór rosyjski to okres,gdy wejście do Parku było płatne.Dąb Wolności,został posadzony w 1918 jako symbol uwolnienia spod jarzma zaborcy.W latach 20.XX w Parku odsłonięty został Pomnik Poległych,który usunięty został przez niemieckiego okupanta.Przy północnym wejściu znajduje się pomnik Niepodległości.Głównym elementem kompozycyjnym jest polana przylegająca do alei poprzecznej,utrzymana w formie parteru kwiatowego,gdzie dawniej znajdował się zegar kwiatowy i herb,kawiarnia,a także staw,po którym pływały łabędzie.Centralnym punktem polany jest okrągły kwietnik,a nieco dalej znajduje się zabytkowa drewniana altana z 1924.Część zachodnia utrzymana jest w stylu naturalistycznym ze swobodnie prowadzonymi alejami,a najwyższy punkt zajmuje amfiteatr z muszlą koncertową zbudowany w końcu lat 70.W okresie międzywojennym park otrzymał czwartą lokatę w kraju za nasadzenia drzew i był wysoko notowany w rankingach europejskich.

• gotycki kościół Wniebowzięcia NMP

Zbudowany w 1388 w stylu gotyckim,najprawdopodobniej na miejscu wcześniej istniejącego.Zamknięty pod koniec XVIII,a ponownie otwarty w 1819.Po remoncie cały budynek został obniżony,co wpłynęło na utratę cech charakterystycznych dla stylu gotyckiego.W drugiej połowie XIX dobudowano kaplice św.Barbary i św.Teresy,przebudowano kruchtę.Okna ostrołukowe w prezbiterium i nawie zdobione są witrażami.Ołtarz wykonany w pierwszej połowie XVIII,a przeniesiony z klasztoru Ojców Bernardynów w Skępem ok.1762.Odnawiany był w latach 1952 i 1975.W kościele znajdują się również dwa ołtarze boczne rokokowe z fragmentami barokowymi z XVIII.

• neogotycki kościół ewangelicko-augsburski z lat 1865-1868
• neogotycka kaplica cmentarna z 1837
• ratusz klasycystyczny zbudowany po 1831
• domy z XIX
• Od początku wieku XX działała w Lipnie parafia prawosławna z murowaną cerkwią przy ul.Gdańskiej.Po przebudowie w latach 20. i 30.XX wieku budynek przeznaczono na Dom Ludowy,obecnie mieści się w niej kino"Nawojka"
• stara synagoga z XIX,później przekształcona na kino(poprzednik kina"Nawojka")
• nowa synagoga z pocz.XX,obecnie dom towarowy.

Edukacja

• Zespół Szkół Technicznych im.Ziemi Dobrzyńskiej
• Zespół Szkół im.Romualda Traugutta
• Publiczne Gimnazjum nr 1 im.Noblistów Polskich
• Gimnazjum Prywatne nr 1 im.Jadwigi Jałowiec
• Szkoła Podstawowa nr 2 im.Władysława Broniewskiego
• Szkoła Podstawowa nr 3 im.Mikołaja Kopernika
• Szkoła Podstawowa nr 4 im.Janusza Korczaka
• Szkoła Podstawowa nr 5 im.Jana Pawła II

Sport w mieście
Klub piłkarski Mień
Jego założycielem był w 1922 nauczyciel miejscowego gimnazjum Jan Horowica.W 1934 na peryferiach miasta do użytku oddano stadion.Największe sukcesy drużyna odnosiła w latach 1983-1984 i 1990-2001 grając w III lidze i mając za przeciwników drużyny z Pomorza,Śląska czy Wielkopolski.Od sezonu 2001-2002 drużyna gra w IV lidze kujawsko-pomorskiej.Mień Lipno na swoim boisku podejmowała m.in.:Legię Warszawa,Polonię Warszawa,Widzew Łódź oraz Wisłę Płock.Od sezonu 2008/2009 będzie grała w III lidze tj.liga:kujawsko-pomorsko-wielkopolska.
Motocross
W mieście istnieje również motocrossowy klub Jastrząb.Niebawem zrzeszenie obchodzić będzie 40 urodziny.Z lipnowskim motocrossem związany jest tor przy ul.Wyszyńskiego,który jest jednym z najatrakcyjniejszych w Europie.Uczestnikami zawodów byli m.in.sportowcy z Białorusi,Czech,Estonii,Litwy,Łotwy,Niemiec,Rosji.Z zawodników klubowych należy wymienić m.in.Jacka Olszewskiego,Marcina Abramowskiego,Michała Stępińskiego i Mateusza Ognistego.
Karate
Od dziesięciu lat w Lipnie działa klub Kyokushin Karate zrzeszając ok.80 osób.Lipnowscy karatecy posiadają liczne osiągnięcia w działalności sportowej,do których zaliczyć można m.in.tytuł wicemistrza Polski.
Lipnowiak Lipno
Od 2005 roku funkcjonuje Międzyszkolny Klub Sportowy siatkówki dziewcząt"Lipnowiak"w Lipnie.
Wspólnoty religijne

Kościół Rzymskokatolicki Wniebowzięcia NMP bł.Michała Kozala Kościół Ewangelicko-Augsburski Świadkowie Jehowy

Komunikacja
Kolejowa
W Lipnie znajduje się jedna stacja kolejowa Lipno,leżąca na linii kolejowej nr 27.Linia jest obsługiwana w okolicy Lipna przez spółkę Arriva PCC Rail w rozkładzie 2009/2010 przewidziano 5 par pociągów relacji Toruń Główny Lipno dodatkowo jedna kursuje tylko do Torunia Wschodniego.3 pary do Sierpca oraz jedna dodatkowa kursująca tylko do stacji Skępe jeden pociąg dodatkowo jedzie od stacji Skępe do Torunia.Jedna para relacji Toruń Główny Sierpc kursuje tylko w wybrane dni podczas wakacji.Kolej wąskotorowa dotarła do Lipna w 1916.Była to linia łącząca leżących koło Torunia Lubicz z Lipnem.Krótko przed II Wojną Światową powstała linia normalnotorowa łącząca Toruń z Nasielskiem.Stacja Lipno została otwarta 23 stycznia 1937.
Samochodowa
Znajduje się również dworzec PKS,który ma bardzo dobrą komunikację z innymi miastami np.z Bydgoszczą,Gdańskiem,Koszalinem,Lublinem,Szczecinem i Warszawą.Miasto jest ważnym węzłem drogowym.Znajduje się na drodze krajowej nr 10(Szczecin Bydgoszcz Lipno Płońsk) i nr 67(Włocławek Fabianki Lipno)oraz na drodze wojewódzkiej nr 557(Lipno Rypin),nr 558(Lipno Wielgie w stronę Dobrzynia nad Wisłą i nr 559(Lipno Płock).
Honorowi Obywatele Lipna

• Leszek Balcerowicz(ur.1947 w Lipnie)polski ekonomista i polityk.Przedstawiciel szkoły ekonomicznej zwanej monetaryzmem.Inicjator ekonomicznej transformacji Polski z kraju o socjalistycznej gospodarce planowej w stylu radzieckim do kraju o gospodarce rynkowej w stylu zachodnim.
• Wiesława Czapińska(ur.1932 w Bydgoszczy,zm.2010)Była uznanym autorytetem w dziedzinie filmu,teatru,literatury.Autorka polskiej biografii Poli Negri.
• Roman Czarnomski,h.Jastrzębiec,niekiedy zwany Czarnocki(ur.1800 w Tłuchówku koło Lipna,zm.1892 w Paryżu),polski oficer i działacz niepodległościowy.
• Bogusław Kaczyński(ur.1942 w Białej Podlaskiej)dziennikarz,publicysta i krytyk muzyczny,popularyzator opery,operetki i muzyki poważnej,teoretyk muzyki,twórca telewizyjny,animator kultury,prezenter i autor wielu programów kulturalnych.
• Pola Negri(właśc.Barbara Apolonia Chałupiec)(ur.1897 w Lipnie,zm.1987 w San Antonio,Teksas)polska aktorka filmowa,międzynarodowa gwiazda kina niemego.
• Stanisław Ossowski polski socjolog,metodolog nauk społecznych i teoretyk kultury.
• Lech Wałęsa(ur.1943 w Popowie)polski działacz związkowy,polityk,z zawodu elektryk,lider Solidarności,laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1983 i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995.Absolwent Zespołu Szkół Technicznych im.Ziemi Dobrzyńskiej w Lipnie.

Urodzeni w Lipnie

• Wincenty Rapacki aktor,reżyser teatralny
• Pola Negri aktorka filmowa,międzynarodowa gwiazda kina niemego
• Wojciech Kępczyński polski aktor,reżyser,choreograf.Dyrektor Naczelny i Artystyczny Teatru Muzycznego Roma
• Stanisław Ossowski socjolog,profesor Uniwersytetu Łódzkiego
• Janusz Osuchowski prawnik,politolog,profesor Uniwersytetu Warszawskiego
• Leszek Balcerowicz ekonomista,poseł,minister finansów,wicepremier,prezes NBP
• Wojciech Korpal chemik
• Małgorzata Sadowska aktorka Teatru Polskiego w Warszawie
• Michał Rosiak lekkoatleta,skoczek w dal
• Katarzyna Kowalska lekkoatletka
• Ya'akov Meridor działacz,przywódca,polityk izraelski
• Mateusz Lewandowski aktor Teatru Studio w Warszawie