Wawrzyniec Żmurko

Ur.10 lipca 1824 w Jaworowie,zm.3 kwietnia 1889 we Lwowie polski matematyk,profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Politechniki Lwowskiej,wynalazca konograficznych przyrządów geometrycznych,uważany za prekursora lwowskiej szkoły matematycznej.Pochodził z rodziny chłopskiej.Ukończył gimnazjum w Przemyślu i dwuletni kurs filozoficzny we Lwowie.W latach 1845–1849 studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim i matematykę na Uniwersytecie Wiedeńskim.W 1848 r.udał się do Wiednia,gdzie utrzymując się z udzielania lekcji uczęszczał na wykłady na uniwersytecie i politechnice.W 1849 r.został mianowany docentem Politechniki Wiedeńskiej.Jego rozprawa habilitacyjna pod tytułem Beitrag zum Integralcalcul ukazała się w Sprawozdaniach z posiedzeń Akademii Umiejętności w Wiedniu.W 1851 r.jako pierwszy Polak otrzymał kierownictwo katedry w Akademii Technicznej we Lwowie(przekształconej w Politechnikę w 1877 r.)W 1871 r.został kierownikiem katedry matematyki na Uniwersytecie Lwowskim.Pracował równolegle na obu stanowiskach do roku 1884,w którym ustąpił ze stanowiska na Politechnice,pozostając do śmierci na Uniwersytecie.Był dziekanem Wydziału Filozoficznego UL w w roku akademickim 1878/1879 i rektorem UL w w roku 1885/1886.W 1878 r.został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie.Należał do Akademii Umiejętności w Krakowie(od 1872 r.) i Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu.Był również członkiem pierwszego zarządu(wydziału)lwowskiego Towarzystwa dla Pielęgnowania i Rozpowszechniania Wiadomości Technicznych,Przemysłowych i Przyrodniczych(utworzone w 1862 r.formalnie działające od 1866 r.kiedy zatwierdzono statut i wybrano władze).W latach 1879–1981 był prezesem Polskiego Towarzystwa Przyrodników im.Kopernika.Publikował w języku polskim i niemieckim,jego rozprawy ukazywały się w publikacjach stowarzyszeń naukowych.Dotyczyły teorii równań różniczkowych,teorii funkcji analitycznych i rzeczywistych,algebry liniowej i zastosowań matematyki.Za jego najważniejsze dzieło uważa się Wykład matematyki na podstawie ilości o dowolnych kierunkach(2 tomy,1861 r.1864 r.)Swoją rozprawę pt.Badania w dziedzinie nauki o równaniach oparte na poglądach analityczno-geometrycznych w przestrzeni(1879 r.)zadedykował Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu.Opisał w niej wynalezione przez siebie przyrządy konograficzne,które miały ułatwiać kreślenie krzywych stożkowych oraz urządzenie o nazwie integrator do graficznego rozwiązywania zadań z rachunku całkowego.Wynalezione przez niego przyrządy nagrodzono medalami na wystawach(Wiedeń 1873 r.Lwów 1877 r.Paryż 1878 r.Londyn 1878 r.)Był ojcem malarza Franciszka Żmurki i teściem prof.Oskara Fabiana.Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.