czwartek, 16 kwietnia 2015

Feliks Berdau

Ur.w 1826 r.w Krakowie,zm.24 listopada 1895 r.w Warszawie polski botanik,fitopatolog,pionier badań nad florą Tatr.Studia botaniki na Uniwersytecie Krakowskim ukończył w 1846 roku,w 1868 r.zdobył stopień doktora.W latach 1847–1854 był adiunktem na Uniwersytecie Krakowskim,później jako profesor pracował w Puławach w Instytucie Politechnicznym i Rolniczo-Leśnym(1862–1863) i w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa(1869–1886).Jako naukowiec odbywał liczne wycieczki w Karpaty.W Tatrach zachowały się jedynie informacje o wejściach z 1854 roku,kiedy zdobył liczne szczyty.Pośród nich były Bystra,Czerwone Wierchy,niższy wierzchołek Świnicy,Kościelec,Murań i Lodowa Kopa(dwukrotnie,w tym raz z ks.Wojciechem Grzegorzkiem i ks.Józefem Stolarczykiem).W 1855 roku Berdau odwiedził Dolinę Czarną Jaworową,był też w niemal wszystkich dolinach walnych Tatr Wysokich.Do miejsc,w których Berdau badał roślinność w tym czasie,należą dolina Rówienki(przejście przez Zawracik Rówienkowy z Doliny Staroleśnej),Przełęcz pod Kopą,Lodowa Przełęcz,Polski Grzebień,a także stoki Gerlacha,Małej Wysokiej,Pośredniej Grani,Łomnicy i Kieżmarskiego Szczytu.Botanik zdobył też prawdopodobnie wszystkie szczyty Tatr Zachodnich.Owocem tych wędrówek były zarówno prace i artykuły naukowe,jak i bogate zielniki,znajdujące się dziś w zbiorach w Warszawie i Krakowie.Największym jego dziełem miała być Flora Tatr,Pienin i Beskidu Zachodniego,jednak do 1867 roku udało mu się opublikować jedynie 39 arkuszy dalsza część rękopisu została skradziona.Berdau do tej pracy powrócił dopiero w 1888 roku(wcześniej umożliwiały mu to nadmiar innych zajęć i choroba),ale niebawem został porażony paraliżem.Wydawnictwo udało się ukończyć na podstawie notatek Berdaua Franciszkowi Błońskiemu(Warszawa 1890 r.)Feliks Berdau powszechnie jest uznawany za jednego z największych botaników zajmujących się problematyką tatrzańską.Został upamiętniony nazwami kilku roślinZajmował się także fitopatologią.Jest autorem m.in.rozdziału"Choroby roślin"w wychodzącej w Warszawie"Encyklopedyi rolnictwa"(1873 r.)pierwszego w języku polskim obszernego przeglądu aktualnej wówczas wiedzy fitopatologicznej.
Publikacje tatrzańskie
  • Wycieczka botaniczna w Tatry odbyta w r.1854(„Biblioteka Warszawska”1855 r.)
  • Geographisch-botanische Skizze des Tatra-Gebirges(„Österreichisches Botanisches Wochenblatt”1855 r.)
  • Spis roślin właściwych Tatrom(1860 r.część przewodnika Eugeniusza Janoty)
  • Flora północnej strony Tatrów(ok.1858 r.)nagrodzona przez Towarzystwo Naukowe Krakowskie
  • Karpaty w ogóle,a w szczególności o Tatrach,pod względem geograficznym,geologicznym i botanicznym(1868 r.praca doktorska)
  • Flora Tatr,Pienin i Beskidu Zachodniego(1867–1888,wydane przez F.Błońskiego w 1890 r.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz