Władysław Ludwik Anczyc

Pseudonim literacki Kazimierz Góralczyk,W.A.Lassota(ur.12 grudnia 1823 Wilno,zm.28 lipca 1883 Kraków)polski poeta,dramatopisarz,wydawca,tłumacz,działacz ludowy.Syn Zygmunta i Barbary z Hrehorowiczów,ojciec Stanisława i Wacława Zygmunta,dziad Władysława Anczyców.
Biografia
Pochodził z rodziny szlacheckiej.Jego pradziad Jan von Anschütz pełnił urząd chorążego wojsk saskich.Władysław Ludwik Anczyc był synem aktorów Zygmunta Anczyca i Barbary Anczycowej z Hrehorowiczów.Ojciec występował na scenach teatrów w Wilnie,Grodnie,Warszawie i Krakowie;w latach 1838–1839 był także dyrektorem teatru krakowskiego.Matka zaś była aktorką teatru wileńskiego,a po opuszczeniu sceny działaczką dobroczynną.Uczęszczał do szkoły średniej w Krakowie.W tym mieście w roku 1847 ukończył z tytułem magistra farmację na Uniwersytecie Jagiellońskim.Brał udział w powstaniu krakowskim w 1846 r.za co w latach 1846–1847 więziony był przez władze austriackie.W 1849 r.był adiunktem Katedry Chemii i Farmacji.Debiutował w redagowanym przez siebie piśmie satyrycznym„Dodatek do Świstka”w 1848 r.W latach 1858–1867 przebywał w Warszawie.W roku 1863 założył,a następnie przez rok redagował pismo„Wędrowiec”.Tam też w tym czasie redagował tajne pisma powstańcze„Kosynier” i „Partyzant”.W latach 1858–1861 działał w Towarzystwie Rolniczym w Królestwie Polskim.W trakcie pobytu w Warszawie był także redaktorem pisma dla ludu„Kmiotek”(1861–1866) i „Przyjaciela Dzieci”(1866–1867).Od 1861 r.często bywał w Zakopanem i Tatrach jako turysta.Swoimi artykułami,np.Zwóz żentycy w Tatrach,Zakopane i lud podhalski,Wspomnienia z Tatr,przyczyniał się do popularyzacji Tatr w społeczeństwie.Z drugiej strony,już w 1874 r.utyskiwał w swoim artykule w„Tygodniku Ilustrowanym”na spowodowaną nadmiarem przybywających do Zakopanego turystów(zwłaszcza tych z Warszawy)drożyznę i trudności w zakwaterowaniu.W 1863 r.napisał cykl Pieśni zbudzonych w tym Marsz strzelców,którego tekst w czasach PRL był prawie w całości zafałszowany.W roku 1868 powrócił do Krakowa Prowadził tam ożywioną działalność literacką i oświatową,uczestnicząc w wydawnictwach Czytelni Ludowej,Towarzystwa Oświaty Ludowej i in.W 1875 r.został właścicielem drukarni,działającej do czasów powojennych,którą przekształcił w ceniony zakład.W 1876 r.wystawił w teatrze krakowskim dramat Emigracja chłopska,nagrodzony w krakowskim konkursie dramatycznym.W roku 1880 wystawił dramat Kościuszko pod Racławicami,który stał się najbardziej popularnym widowiskiem przez wiele lat,granym na scenach teatralnych Krakowa.Kolejną nagrodę otrzymał w 1883 r.za„szkic dramatyczny”Jan III pod Wiedniem.Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie,w grobowcu rodzinnym,w pasie Ab.Jego synowie:Stanisław Anczyc(1868–1927)był metaloznawcą i technologiem.Wacław Anczyc(1866–1938)był drukarzem i wydawcą.
Dzieła
Twórczość literacka

• 1848 r.Emisariusz
• 1850 r.Chłopi arystokraci
• 1854 r.Łobzowianie
• 1855 r.Flisacy
• 1856 r.Błażek opętany
• 1861 r.Tyrteusz(1861 r.wyd.w 1862 r.pełny tekst w 1883 r.)
• 1862 r.Uczta wyzwoleńca(całość w 1908 r.)
• 1862 r.24 obrazki z dziejów Polskich
• 1863 r.Pieśni zbudzonych(w tym Pieśń strzelców)
• 1863 r.Trzech moskali:opowiadanie Walentego Kurka kosyniera spod Bodzentyna
• 1867 r.Meszty Abu Kazema
• 1873 r.Obrazki dramatyczne ludowe
• 1876 r.Emigracja chłopska
• 1876 r.W Tatry
• 1881 r.Kościuszko pod Racławicami
• 1899 r.Duchy czarnego boru,czyli kamienne serce
• 1908 r.Pieśni zbudzonych
• 1916 r.Pieśni zbudzone(zbiór poezji)

Działalność popularyzatorska

• 1862 r.Elementarz dla dzieci polskich
• 1862 r.Pierwsza książeczka dla wiejskich dziatek,które już elementarz skończyły
• 1863 r.Dzieje Polski w dwudziestu czterech obrazkach
• 1869 r.ABC,pierwsza nauka dla dzieci

Upamiętnienie
Jego imieniem nazwano ulice w Krakowie na Salwatorze i w Łodzi.