Zamek Czocha

Obronny zamek graniczny położony w miejscowości Sucha(Czocha),gmina Leśna,nad Zalewem Leśniańskim na Kwisie w polskiej części Łużyc Górnych.Pierwotna nazwa brzmiała prawdopodobnie Czajków(1329:castrum Caychow),przed 1945 r.Tzschocha.Zamek posadowiony jest na gnejsowych skałach należących do metamorfiku izerskiego.Najstarszą część stanowi,stojący przy głównych bramach(istnieją dwie,starsza dolna i nowa górna),stołp później obudowany częścią mieszkalną.Z części mieszkalnej najstarszy jest północny fragment.
Historia zamku
Powstał jako warownia graniczna na pograniczu śląsko-łużyckim w latach 1241–1247 z rozkazu króla czeskiego Wacława I.W 1253 r.przekazany biskupowi miśnieńskiemu von Weisenow(Łużyce były wówczas częścią korony czeskiej).W 1319 roku jako posag wraz z okolicznymi ziemiami został włączony do księstwa Henryka I jaworskiego.Po śmierci krewnego w 1346 r.przejął go,wraz z całym księstwem zmarłego,Bolko II Mały,książę świdnicko-jaworski.Po śmierci księżnej Agnieszki,wdowy po Bolku,na mocy układu o przeżycie z cesarzem i królem Czech Karolem IV wrócił do Czech.Od 1389–1453 w dobrach rycerskich rodów von Dohn i von Klüks.W latach 1451 do 1700 zamek był własnością rodu von Nostitz.Na początku XV wieku bezskutecznie oblegany przez husytów,ostatecznie zdobyty przez oddział Czirnina w 1427 r.pod nieobecność właścicieli.Odbity krótko później.Zamek pod polską nazwą Czocha w książce"Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej"wydanej w Głogówku w 1847 r.wymienił śląski pisarz Józef Lompa,który notuje,że w owym czasie był to"zamek spustoszały".Zakupiony w 1909 roku przez drezdeńskiego producenta wyrobów tytoniowych(cygar)Ernsta Gütschowa za 1,5 mln marek,do 1912 r.został przebudowany przez znanego architekta berlińskiego Bodo Ebhardta zgodnie z wyglądem zachowanym na rycinie z 1703 roku.Podczas przebudowy zniszczono jednak wiele najstarszych fragmentów kompleksu.W dawnej fosie urządzono zwierzyniec.Gütschow utrzymywał dobre stosunki z dworem carskim,a po rewolucji z rosyjskimi emigrantami,od których skupował różne przedmioty o wysokiej wartości artystycznej.W zamku mieszkał do marca 1945 roku.Opuszczając zamek wywiózł najcenniejszą część wyposażenia.W latach II wojny w zamku mieściła się szkoła szyfrantów Abwehry.Po II wojnie światowej zamek przechodził różne koleje.Był wielokrotnie okradany,zarówno przez Rosjan jak i rodzimych szabrowników,z mebli i wyposażenia.Największej kradzieży dopuścił się 1 lutego 1946 roku burmistrz Leśnej Kazimierz Lech wspólnie z Krystyną von Saurma zamkową bibliotekarką,która odkryła zamkowy schowek wywożąc pełną ciężarówkę mienia zamkowego(insygnia koronacyjne Romanowów,60 popiersi carów rosyjskich,100 ikon,zastawy porcelanowe,biżuterię,obrazy),z którą udało mu się przedostać do amerykańskiej strefy okupacyjnej.Następnie przez krótki czas mieszkali w nim uchodźcy z Grecji,którzy w sali rycerskiej trzymali zwierzęta gospodarskie,dopełniając tym samym dzieła dewastacji.Od 1952 r.Wojskowy Dom Wczasowy i z tego powodu obiekt był utajniony i nie występował na mapach.Od września 1996 r.publicznie dostępny jako ośrodek hotelowo-konferencyjny.Właścicielem obiektu jest Grupa Hoteli WAM Sp.z o.o.należąca do Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.
Ciekawostki

• Malownicze zabudowania zamku były tłem powstania filmów:Gdzie jest generał?Wiedźmin,Legenda,Poza Lasem Sherwood(Beyond Sherwood Forest)oraz seriali Tajemnica twierdzy szyfrów,Dwa światy(Spellbinder),Święta wojna oraz Pierwsza miłość.
• Nagrano w nim również teledysk Sylwii Grzeszczak Księżniczka.