Twórczość filmowa
Zadebiutował w 1957 roku filmem Pętla,nakręconym na podstawie opowiadania Marka Hłaski.Ten ponury i przejmujący film niezwykle dojrzały jak na debiutanta stał nieco w cieniu rodzącego się wówczas tzw.kina polskiej szkoły filmowej.Czarno-biały obraz,zdradzający inspirację niemieckim ekspresjonizmem i francuskim realizmem poetyckim,zbudowany został na niespiesznie rozwijającym się wątku głównym(alkoholizm głównego bohatera;w tej roli Gustaw Holoubek).Długie,precyzyjnie zaplanowane ujęcia,atmosfera z pogranicza świata realnego i koszmarnego snu,dopracowana w szczegółach scenografia,bohater wyobcowany z rzeczywistości,zgłębianie skomplikowanej psychiki człowieka to charakterystyczne cechy stylu Hasa,które znakomicie rozwinął w późniejszych filmach(osobliwie w Sanatorium pod Klepsydrą).Z polską szkołą filmową bardziej niż Pętla łączony jest film Jak być kochaną z 1962 roku,zrealizowany na podstawie opowiadania i scenariusza Kazimierza Brandysa.Głównie dlatego,że część akcji filmu rozgrywa się w czasach drugiej wojny światowej(retrospekcje).Obecność na ekranie popularnego wówczas Zbigniewa Cybulskiego została przyćmiona znakomitą rolą Barbary Krafftówny,która zdaniem krytyków stworzyła jedną z najlepszych kreacji kobiecych w polskim kinie.Film nie jest jednak kolejną natchnioną próbą przedefiniowania polskich mitów narodowych,ale opowieścią o wielkiej,niespełnionej miłości aktorki do kolegi po fachu.Balansowanie na granicy dramatu psychologicznego i melodramatu,subtelna analiza uczuć bohaterki oraz znakomity talent Krafftówny przyczyniły się do tego,iż do dzisiaj obraz ten jest uznawany za jeden z najlepszych polskich filmów psychologicznych i jeden z niewielu portretujących świat kobiecych uczuć w tak wnikliwy sposób.Jak być kochaną jest zaliczany do najlepszych filmów Wojciecha Jerzego Hasa.W latach 1964–1973 powstały kolejne znaczące dzieła:Rękopis znaleziony w Saragossie(1964 r.)Szyfry(1966 r.)Lalka(1968 r.)oraz Sanatorium pod Klepsydrą(1973 r.)Rękopis znaleziony w Saragossie powstał na bazie książki poety,uczonego,filozofa,żołnierza,podróżnika i fantasty,hrabiego Jana Potockiego.Podobnie jak powieść Potockiego,film ma kompozycjęˌˌszkatułkowąˈˈpodobnie skonstruowana jest Księga tysiąca i jednej nocy.Akcja toczy się wokół przygód kapitana gwardii króla Hiszpanii,Alfonsa van Wordena,który podczas wędrówki przez góry Sierra Morena napotyka przedziwnych przybyszów i wysłuchuje jeszcze bardziej niesamowitych opowieści.Nie sama intryga jest tu najważniejsza,chociaż i ona przyczynia się do atrakcyjności dzieła,lecz forma,klimat oraz niezwykła tajemnica emanująca z każdej sceny,każdego kadru filmu.Umiejscowienie akcji w XVIII wieku,świetne kostiumy,precyzyjnie zakomponowane kadry,plastyczna uroda scenografii,nawiązania do wspomnianej Księgi tysiąca i jednej nocy czy filmówˌˌpłaszcza i szpadyˈˈ,ale także do alchemii,kabały,astrologii i oświeceniowej filozofii to tylko niektóre z walorów filmu.Trwająca 3 godziny podróż przez różne czasy,przestrzenie i kultury jest dziełem osobnym,sztuką samą w sobie.Bogaty sensualizm obrazu i posługiwanie się oryginalną metaforyką tworzy opowieść o szerokim,niemal nieskończonym wachlarzu interpretacji.Uroda i klimat Rękopisu znalezionego w Saragossie przyczyniły się do ogromnej popularności filmu,otoczonego na całym świecie swoistym kultem.W Internecie istnieją strony w wielu językach poświęcone temu obrazowi.Wielu współczesnych reżyserów wymienia film Hasa jako jedno z najbardziej inspirujących dzieł w historii światowego kina.Do wielbicieli Rękopisu...zaliczali lub zaliczają się m.in.tacy twórcy filmowi jak Luis Buñuel,Pedro Almodóvar,David Lynch,Francis Ford Coppola czy Martin Scorsese.Ten ostatni ściągnął kopię Rękopisu...z łódzkiej filmówki,zlecił jej odnowienie i w 1998 r.przekazał film do dystrybucji.W 2002 r.obraz pojawił się w Stanach Zjednoczonych na DVD,w ramach seriiˌˌMartin Scorsese i Francis Ford Coppola prezentująˈˈ.W 1998 r.w uznaniu wybitnych osiągnięć w działalności artystycznej oraz za zasługi w pracy dydaktycznej został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.Scenariusze niezrealizowane:Wesele według S.Wyspiańskiego,Czerwone tarcze według powieści Jarosława Iwaszkiewicza zaś ostatnim niezrealizowanym scenariuszem Osioł grający na lirze.Wojciech Jerzy Has spoczywa w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym na Dołach w Łodzi(kwatera XI,rząd 35,grób 24).Od 21 maja 2010 imię reżysera zyskała jedna z par pociągów interREGIO kursujących między Warszawą i Łodzią.
Filmografia
- 1946 r.Dwie godziny asystent reżysera
- 1947 r.Harmonia,film krótkometrażowy scenariusz,reżyseria
- 1947 r.Ulica Brzozowa,impresja dokumentalna scenariusz,realizacja
- 1949 r.Parowóz PT 47,film dokumentalny o fabryce H.Cegielskiego w Poznaniu realizacja
- 1950 r.Moje miasto,film dokumentalny realizacja
- 1950 r.Pierwszy plon scenariusz,realizacja
- 1951 r.Mechanizacja robót ziemnych,film oświatowy reżyseria
- 1951 r.Scentralizowana kontrola przebiegu produkcji,film oświatowy reżyseria
- 1952 r.Harcerze na zlocie,film oświatowy reżyseria
- 1952 r.Karmik Jankowy,film oświatowy reżyseria
- 1952 r.Zielarze z Kamiennej Doliny,film oświatowy o uczniach z Podkarpacia zbierających w czynie społecznym zioła scenariusz,reżyseria
- 1955 r.Nasz zespół,film dokumentalny o Zespole Pieśni i Tańca przy Zakładach Mechanicznych im.J.Strzelczyka w Łodzi realizacja
- 1957 r.Pętla scenariusz,reżyseria
- 1958 r.Pożegnania scenariusz,reżyseria
- 1959 r.Wspólny pokój scenariusz,reżyseria
- 1960 r.Rozstanie scenopis,reżyseria
- 1961 r.Złoto reżyseria,obsada aktorska(milicjant)
- 1962 r.Jak być kochaną reżyseria
- 1964 r.Rękopis znaleziony w Saragossie reżyseria
- 1966 r.Szyfry reżyseria
- 1968 r.Lalka scenariusz,reżyseria
- 1973 r.Sanatorium pod Klepsydrą scenariusz,reżyseria
- 1982 r.Nieciekawa historia scenariusz,reżyseria
- 1984 r.Pismak reżyseria
- 1985 r.Osobisty pamiętnik grzesznika przez niego samego spisany reżyseria
- 1988 r.Niezwykła podróż Baltazara Kobera scenariusz,dialogi,reżyseria
- 1996 r.Filmówka,serial dokumentalny o Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi występ w odcinkach 1,6 i 9
- 1997 r.Portrety reżyserów filmowych,cykl filmów dokumentalnych bohater pierwszej części cyklu
- 1998 r.Ze snu sen,film dokumentalny poświęcony Wojciechowi J.Hasowi występ,fragmenty filmów
- 1999 r.Jabłko.O"Pożegnaniach"Wojciecha Hasa,część cyklu dokumentalnego Filmy o filmach bohater filmu
- 1999 r.Idąc, spotykając...film dokumentalny poświęcony reżyserowi Stanisławowi Różewiczowi występ
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz