Józef Dietl

Ur.24 stycznia 1804 w Podbużu koło Drohobycza,zm.18 stycznia 1878 w Krakowie polski lekarz,polityk,profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego,prezydent Krakowa(1866–1874).
Biografia
Był jednym z 7 synów Franciszka Dietla,urzędnika austriackiego i szlachcianki Anny z Kulczyckich.Nauki pobierał najpierw w Samborze,do gimnazjum uczęszczał w Tarnowie,a następnie w Nowym Sączu.Studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim,następnie medycynę w Wiedniu,gdzie uzyskał doktorat medycyny i rozpoczął praktykę lekarską.W Wiedniu włączył się w nurt nowoczesnej medycyny XIX wieku.W 1851 r.objął stanowisko profesora i kierownika Katedry Medycyny Wewnętrznej i Kliniki Lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.W tym czasie z trudem posługiwał się językiem polskim.Tę funkcję pełnił do roku 1865.W roku akademickim 1861/1862 był rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.Został wybrany na kolejny rok,1862/63,ale władze odmówiły zatwierdzenia go na tym stanowisku pod pretekstem,że naruszyłoby to zwyczaj,że co roku rektorem była osoba z innego wydziału.14 czerwca 1865 cesarz Franciszek Józef I podpisał dekret usuwający profesora z katedry,kliniki i przenoszący go na emeryturę bez podania przyczyny.Józef Dietl walczył z kołtunem(w tamtych czasach uważano go za chorobę).To on wymyślił,że osoby mające różne dolegliwości powinny być leczone w oddzielnych pomieszczeniach(w tamtych czasach chorzy z różnymi chorobami byli w tych samych pomieszczeniach zarażali się nawzajem).Stworzył nową dziedzinę medycyny balneologię.W latach 1866–1874 pełnił funkcję prezydenta Krakowa.13 września 1866 Rada Miasta Krakowa stosunkiem 51 głosów za kandydaturą profesora przeciw 5 wybrała Józefa Dietla prezydentem miasta.Z funkcji zrezygnował w czerwcu 1874 r.wobec coraz większej krytyki i oporu ze strony rady miejskiej.
Jako prezydent Dietl doprowadził między innymi do:

• podwojenia miejskich dochodów bez nakładania na miasto nowych ciężarów
• uporządkowania Plant,starych murów i baszt obronnych,odnowienia elewacji kamienic
• przygotowania planu odbudowy i konserwacji Sukiennic
• oczyszczenia koryta Starej Wisły
• rozwoju UJ,powstania szkoły przemysłowej,przejęcia w zarząd szkół w mieście,powstania Szkoły Sztuk Pięknych
• utworzenia miejskiej straży ogniowej

Do jego zasług należy rozpropagowanie fizykoterapii,leczenia higieniczno-dietetycznego oraz balneologii.Dietl pierwszy sklasyfikował polskie wody lecznicze.Dzięki niemu stały się modne polskie sanatoria Krynica,Rabka,Iwonicz,Szczawnica oraz Żegiestów.Józef Dietl ożenił się późno,bo w 1846 roku,z młodszą od niego o dziewiętnaście lat Austriaczką pochodzącą z Wiednia Heleną Zieterbarth(zm.1885 r.)która jednak z powodu fatalnego samopoczucia w Krakowie postanowiła opuścić miasto i męża.Profesor zmarł bezpotomnie,a posiadany majątek zapisał bratankowi Leopoldowi Dietlowi,prosząc go o zabezpieczenie legatu również dla żony Heleny.Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.Jego imię nosi jedna z głównych ulic Krakowa(tzw.Planty Dietlowskie),sala 112(sala konferencyjna)w Urzędzie Miasta Krakowa i szpital przy ulicy Skarbowej.W latach 1860–1878 był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.Oprócz wielu pełnionych funkcji oraz aktywności społecznych Józef Dietl był również Przewodniczącym pierwszej c.k.Rady szkolnej okręgowej miejskiej w Krakowie.Ustanowiono ją w 1871 roku,a w jej skład weszło(oprócz Dietla)jeszcze 7 osób:Ks.Zygmunt Wołek Augustianin,Dr Szymon Samelsohn,adwokat reprezentujący społeczność żydowską,dr Józef Majer profesor uniwersytetu,Stefan Muczkowski notariusz,Stanisław Kopacz dyrektor III szkoły czteroklasowej w Krakowie(aktualna szkoła podstawowa nr 3),Wincenty Jabłoński dyrektor żeńskiego seminarium nauczycielskiego i Hipolit Seredyński okręgowy inspektor szkolny.Pierwsze posiedzenie Rady odbyło się 15 maja 1871 roku.
Został wyróżniony wieloma odznaczeniami i honorami,m.in.w:

• 1861 r.wybrany Honorowym Obywatelem miasta Krakowa
• 1866 r.otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z Koroną
• 1867 r.wybrany Honorowym Obywatelem Nowego Sącza
• 1869 r.otrzymał Żelazny Krzyż III klasy od cesarza Franciszka Józefa I
• 1869 r.otrzymał Order Komandorski św.Grzegorza od papieża Piusa IX

W Polsce znajduje się kilka pomników Józefa Dietla,między innymi na pl.Wszystkich Świętych w Krakowie i w Szczawnicy.W samym Krakowie znajduje się Szkoła Podstawowa im.J.Dietla,Gimnazjum nr 39 im.J.Dietla na os.Oświecenia oraz Szpital im.J.Dietla przy ul. Skarbowej.
Anegdoty i ciekawostki o Dietlu

• To co włożymy na oświatę nie jest wydane,lecz pożyczone...
• ...bo oświata to najrzetelniejszy dłużnik
• J.Dietl lubił się fotografować.Dzięki temu zachowało się tak dużo jego zdjęć
• J.Dietl zmieniał ubranie 2 razy dziennie.Uważał higienę za bardzo ważną w życiu