piątek, 27 marca 2015

Antoni Patek

Antoni Norbert Patek herbu Prawdzic(ur.14 czerwca 1812 w Piaskach Szlacheckich,zm.1 marca 1877 w Genewie)polski zegarmistrz,pionier przemysłowej produkcji zegarków,założyciel firmy Patek Philippe&Co.pierwszej firmy na świecie produkującej masowo zegarki kieszonkowe oraz jedne z najbardziej ekskluzywnych zegarków na świecie,działacz polityczny Wielkiej Emigracji.
Życiorys
Urodził się w rodzinie drobnej szlachty,jego rodzicami byli Anna z domu Piasecka i Joachim Patek herbu Prawdzic.Miał 10 lat gdy przeprowadził się z rodzicami do Warszawy.Gdy w 1827 r.zmarł mu ojciec,młody Antek musiał podjąć pracę by zarobić na utrzymanie rodziny.W następnym roku,w wieku lat 17,wstąpił do 1 Pułku Strzelców Konnych.Gdy w 1830 r.wybuchło powstanie listopadowe Antoni Patek wziął w nim czynny udział.Był dwa razy ranny,dosłużył się stopnia podporucznika Jazdy Augustowskiej,a 3 października 1831 został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari.Po upadku powstania,w 1831 r.udał się do Prus,gdzie z polecenia gen.Józefa Bema zorganizował punkt etapowy dla emigrujących do Francji polskich powstańców. Później przeniósł się do Francji dołączając do grona Wielkiej Emigracji.We Francji pracował w drukarni jako zecer.Po jakimś czasie udał się do Szwajcarii i osiadł na stałe w Genewie,wówczas znaczącym ośrodku rzemiosła artystycznego.Tu początkowo Patek uczył się malarstwa,by potem skupić się na sztuce zegarmistrzowskiej.Zaczął od kupowania mechanizmów zegarków u sławnych genewskich mistrzów,które następnie zlecał oprawianie w ozdobne koperty arcydzieła szwajcarskich jubilerów,grawerów,emalierów i miniaturzystów.W 1839 r.w wraz z innym polskim emigrantem Franciszkiem Czapkiem(z pochodzenia Czechem),otworzył manufakturę artystycznych zegarków.Dzięki Czapkowi,Antoni Patek zaznajomił się z rodziną Moreau i poznał ich siostrzenicę,którą pojął za żonę.W dniu 10 lipca 1839 roku w Versoix,Antoni Patek poślubił Marie Adelaide Elisabeth Thomasine Dénizart,córkę francuskiego kupca Louisa Dénizart z Turynu i jego żony Marie Jeanne,z domu Devimes.Patkowie mieli troje dzieci.Pierwszy syn Bolesław Józef Aleksander Tomasz,urodził się w dniu 16 czerwca 1841 i zmarł 18 września tego samego roku.Kolejne dzieci przyszły na świat po długiej przerwie:syn,Leon Mieczysław Wincenty,19 lipca 1857 roku oraz córka,Maria Jadwiga,23 października 1859.W 1844 r.podczas wystawy w Paryżu,gdzie firma Czapek-Patek prezentowała swoje wyroby,Antoni Patek poznał francuskiego zegarmistrza Adriena Philippe'a,który skonstruował mechanizm naciągowy z koronką,dzięki któremu nie potrzeba już było używać kluczyka do nakręcania zegarka.Gdy w 1845 r.wygasła umowa spółki Patek rozstał się z Czapkiem i założył własną firmę.Na stanowisku dyrektora technicznego zatrudnił w niej właśnie Philippe'a.W 1851 r.firma zmieniła nazwę na Patek Philippe,a jej współwłaściciele wyznaczyli sobie za cel produkcję zegarków pięknych i najlepszych na świecie.Zamierzenia udawało im się skutecznie realizować.W tym samym roku,1851,na Wystawie Światowej w Londynie,ich zegarek zakupiła królowa Wiktoria,by nosić go jako broszkę przy sukni,firma otrzymała złoty medal.W latach następnych zdobyli kilkaset międzynarodowych nagród i szybko stali się ulubioną manufakturą światowej arystokracji.W 1868 r.dla węgierskiej księżnej Kocewicz firma Patek Philippe wykonała jeden z pierwszych na świecie zegarków na rękę.Antoni N.Patek został wyróżniony tytułem hrabiowskim przez papieża Piusa IX.Choć na emigracji pozostał do końca życia,nie zaprzestał interesować się sprawami polskimi wspierał wydarzenia Wiosny Ludów,opiekował się uchodźcami po klęsce powstania styczniowego i do końca swoich dni pozostał działaczem katolickim.Po jego śmierci firma kilkakrotnie zmieniała właścicieli.Od 1929 r.należy do rodziny Sternów.Wśród znanych posiadaczy zegarków firmy Patek-Philippe byli królowa Wiktoria i książę Albert,Zygmunt Krasiński,Piotr Czajkowski,Lew Tołstoj,Maria Skłodowska-Curie,Albert Einstein,Niels Bohr,papież Pius XII,Walt Disney,Josip Broz Tito,Józef Stalin.
Upamiętnienia
Postać Antoniego Patka została upamiętniona:
  • Poczta Polska chcąc uczcić dokonania Polaków na świecie wprowadziła w roku 2009 do obiegu cztery znaczki.Na znaczku o nominale 1,55 zł.przedstawiono podobiznę Antoniego Norberta Patka
  • Antoni Norbert Patek jest patronem Gimnazjum nr 1 w Piaskach w woj.lubelskim
Polskie Radio upamiętniło Antoniego Patka w audycji radiowej pt."Słowo mistrza o patronie bezcennym"nadanej w programie pierwszym 19.02.2013

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz