Kisielice

(niem.Freystadt in Westpreußen)miasto w woj.warmińsko-mazurskim,w powiecie iławskim,położone nad Gardeją,na Pojezierzu Iławskim,siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kisielice.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj.elbląskiego.Przez miasto przechodzi droga krajowa nr 16.Według danych z 30 czerwca 2012 r.miasto miało 2191 mieszkańców.

Historia

• XIII w.Dokumenty zakonne odnotowują pruskie siedliska:Kiszelycz(Kisielice),Lynse(Limża),Gohryn(Goryń),bona Scharnot(Łodygowo),Plautes(Pławty Wielkie).
• 1255 Osada targowa Kiszelycz(Vrienstad)staje się własnością biskupią.
• 1293 Dytryk von Stangen otrzymuje pozwolenie na założenie miasta przy osadzie Vrienstadt.
• ok.1315 Rodzina von Stangen wystawia dokument lokacyjny dla gminy miejskiej w Vrienstadt.
• 1331 Potwierdzenie dokumentu lokacyjnego,rozpoczęcie budowy kościoła.
• ok.1350 istnieje trójkątny rynek z murowanym ratuszem,miasto otoczone jest murami i posiada trzy bramy.
• 1397 Katarzyna von Stangen sprzedaje miasto biskupowi pomezańskiemu.
• 1466 Po pokoju toruńskim ziemia kisielicka zostaje przy Zakonie krzyżackim.
• 1527 Utworzone zostaje dominium biskupie w granicach Prus Książęcych,które objęło ziemię kisielicką.
• 1532 Georg von Polentz przekształca dominium w prywatną własność ziemską.
• 1576 Gmina protestancka przejmuje kościół.
• 1653 Pożar kościoła.
• 1775 Wielki pożar niszczy miasto.
• 1802 Na mapie Prus wydanej w Królewcu miasto oznaczono jako Freystadt.
• 1899 Budowa linii kolejowej z Prabut do Jabłonowa przez Kisielice.
• 1900 Połączenie kolejowe z Kwidzynem.
• 1912 Zbudowana zostaje nowoczesna szkoła powszechna.
• 1945 Ofensywa Armii Czerwonej powoduje olbrzymie straty.Zaprzepaszczony zostaje dorobek wielu pokoleń.Spalono lub rozgrabiono okoliczne pałace i dwory.Podobnie jak z innych miast"ziem odzyskanych"cegłę wywieziono na odbudowę Warszawy.Jedynym zabytkiem pozostał kościół parafialny z XIV wieku.
• 1946 Utrata praw miejskich.
• 1986 Kisielice odzyskują prawa miejskie.

Planowana jest rewitalizacja dawnej zabudowy miasta.
Warunki naturalne
Według danych powierzchnia miasta wynosi 3,37 km,lokuje miasto na czterdziestej czwartej pozycji w woj.warmińsko-mazurskim oraz czterdziestym piątym co do liczby mieszkańców.Kisielice i okolice leżą na terenach morenowych i sandrowych,wyróżniających się urozmaiconymi formami rzeźby.W obrębie miasta występuje jezioro o niewielkiej powierzchni.Niedaleko miasta występuje jezioro rakowe,które jest kąpieliskiem mieszkańców niewielkiej miejscowości.W okolicach miasta,na terenach sandrowych,znajdują się jeziora,głównie rynnowe,otoczone znacznymi kompleksami leśnymi m.in.jezioro Goryńskie i Trupel.
Przyroda
W okolicy Kisielic znajduje się:

• Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego,posiadający status"Zielonych Płuc Polski"
• Lasy państwowe Nadleśnictwa Susz

Toponimia
Polskie nazwy miasta(Kisielice,Kisielic)wywodzą się zapewne z nazwy staropruskiej.Na mapie rękopiśmiennej z XV wieku Sędziwoja z Czechła widnieje nazwa Kysselecz alias Dreystath civitas.Niemiecka nazwa Kisielic,Freystadt często pisana Vrienstadt.
Symbole miasta
Herb Kisielic na czerwonym polu złoty orzeł zrywający się do lotu z białą aureolą wokół głowy.W szponach trzyma białą wstęgę ze złotym napisem S.Joannas.Orzeł symbolizuje św.Jana Ewangelistę,taki sam herb miała diecezja pomezańska istniejąca niegdyś na tym terenie a teraz taki sam symbol widnieje w herbie diecezji elbląskiej.
Architektura
Zabudowa miasta to w większości budynki nowoczesne,ponieważ większość cegły z zabudowy niemieckiej zostało wywiezionych po wojnie na odbudowę stolicy.Rewitalizacja układu urbanistycznego starego miasta jest planowana w przyszłości.Podczas II wojny światowej została zniszczona większa część zabudowy starego miasta ówczesnych Kisielic.W samym mieście nie ma aktualnie żadnego pozostałego zabytku.
Obiekty historyczne i budowle urzędowe poniemieckie

• dworzec Kisielice
• most kolejowy nieopodal Kisielic
• budynek szkoły podstawowej
• kościół parafialny
• budynek poczty
• budynek po młynie miejskim

Gospodarka
W Kisielicach występuje tylko jeden rodzaj gospodarki spożywczy.Obecnie nie rozwija się inny podział gospodarki obok wymienionego.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2012:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	2191	100	1094	49,94	1097	50,06
gęstość zaludnienia(mieszk./km²)	650,15		324,63		325,52

Turystyka i sport
Obiekty sportowe w mieście to stadion miejski,hala sportowa(w zespole szkół),boisko do siatkówki plażowej i kompleks boisk„Moje boisko Orlik 2012(boisko do siatkówki,kort tenisowy,boisko do piłki nożnej)otwarte w czerwcu 2011.W mieście działa Międzyzakładowy Ludowy Klub Sportowy"Olimpia”z sekcjami piłki nożnej i siatkówki.W sezonie zimowym odbywa się Halowa Liga Piłki Nożnej.Walory turystyczne:polodowcowe jeziora rynnowe w okolicach Gorynia i Trupla,lasy,pofałdowany teren.W pobliżu Kwidzyn z zamkiem i katedrą;Prabuty z ruinami zamku Biskupów Pomezańskich i gotycką katedrą;Szymbark z ruinami zamku;Kamieniec z ruinami pałacu,gdzie w czasie kampanii 1806–1807 mieszkał Napoleon Bonaparte z Marią Walewską oraz Ogrodzieniec(niem.Neudeck)z ruinami pałacu pruskiego rodu Hindenburg.W okolicach miasta występuje kąpielisko miejskie na jeziorze Rakowym.W mieście wybudowano promenadę widokową wokół jeziora miejskiego.Otwarcie miało miejsce w czerwcu 2011 roku.
Szlaki turystyczne
Szlaki turystyczne przechodzące przez miasto:
Rowerowe

Nazwa	Długość	Trasa
Czerwony	59,8 km	Jezierzyce Tynwałd Rudzienice Mątyki Dąbrowa Gromoty Ławice Dziarny Iława Wikielec Radomek Karaś Szeplerzyzna Wonna Wólka Wielka Skarszewo Gulb Trupel Kisielice
Żółty	130,1 km	Aniołowo Marianka Pasłęk Gołąbki Rogajny Surowe Kwitajny Zielno Kronin Wójtowizna Zielonka Pasłęcka Sambród Leśnica Małdyty Zajezierze Jarnołtowo Bądki Zalewo Półwieś Witoszewo Bądze Kamieniec Olbrachtowo Olbrachtówko Michałowo Susz Bałoszyce Łęgowo Kisielice Goryń
Niebieski	26,1 km	Kisielice Krzywka Wałdowo Goryń Trupel

Stowarzyszenia,do których należy miasto

• Łączy Nas Kanał Elbląski
• Związek Gmin Jeziorak
• Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej

z racji istniejącej od 2007 roku elektrowni wiatrowej nieopodal Łodygowa,która rozwija się po dzień dzisiejszy w kierunku Jędrychowa i elektrowni opalanej biomasą,oraz planom biogazowi.

• Stowarzyszenie Gmin RP Euroregion Bałtyk
• Stowarzyszenie"Szesnastka"

Edukacja
Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa im.Henryka Sienkiewicza w Kisielicach

Gimnazja

• Publiczne Gimnazjum w Kisielicach

Szkoły ponadgimnazjalne

• Zespół Szkół Rolniczych im.H. i St.Sierakowskich
  • Technikum rolnicze
  • Technikum ekonomiczne
  • Liceum policyjne

Wspólnoty religijne

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

• Kościół Rzymskokatolicki(Kisielice należą do diecezji elbląskiej,która wchodzi w skład metropolii warmińskiej.Na terenie miasta istnieje Dekanat Susz).
  • Kościół pw.MB Królowej Świata rok budowy:1313 r.spalony,potem odbudowany w 1956 r.
• Świadkowie Jehowy
  • Sala Królestwa Świadków Jehowy

Kaplice

• Kaplica komunalna przy kościele pw.MB Królowej Świata

Administracja
Kisielice mają status miasta.Mieszkańcy Kisielic wybierają do swojej Rady Gminy 5 radnych.Organem wykonawczym władz jest burmistrz.Siedzibą władz miasta jest Urząd Miasta i Gminy mieszczący się przy ulicy Ignacego Daszyńskiego.
Obecne władze

• Burmistrz Tomasz Koprowiak
• Zastępca Burmistrza Barbara Pękala
• Sekretarz Gminy Barbara Pękala
• Skarbnik Gabriela Lubnau

Miasta partnerskie

Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Priekule	Litwa	?

Transport
Znaczący węzeł drogowy województwa warmińsko-mazurskiego.
W mieście krzyżują się następujące drogi krajowe i wojewódzkie:

• droga krajowa nr 16 Dolna Grupa Grudziądz Kisielice Iława Olsztyn Augustów
• droga wojewódzka nr 522 Górki okolice Kisielic

Honorowi Obywatele Miasta

• Paul von Hindenburg(20–21 czerwca 1931 roku z okazji 600-lecia miasta)prezydent Niemiec(1925-1934)mieszkający w pobliskiej wsi Ogrodzieniec

Ludzie związani z Kisielicami

• Stanisław Komoniewski poeta ludowy
• Hans Damrau polityk NSDAP,działacz SS
• Paul von Hindenburg prezydent Niemiec(1925-1934)mieszkający w pobliskiej wsi Ogrodzieniec Honorowy Obywatel Miasta Kisielice