| Struktura powierzchni |
- użytki rolne:23%
- użytki leśne:1%
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 28351 | 100 | 14856 | 52,4 | 13495 | 47,6 |
| gęstość zaludnienia(mieszk./km²) | 2741,9 | 1436,8 | 1305,1 | |||
Kętrzyn leży na ziemiach plemienia Bartów.Najazdy krzyżackie doprowadziły do spalenia istniejących grodów,a mieszkańców,którzy przyjęli chrzest,przesiedlano.Pozostałą ludność mordowano,wsie i grody palono.Dopiero w 1329 zbudowano strażnicę krzyżacką na zgliszczach grodu o pruskiej nazwie Rast.W pobliżu już w 1330 rozpoczęto budowę kościoła św.Katarzyny(rozebrany w XIX wieku).Walki z wojskami litewskimi dowodzonymi przez książąt Olgierda i Kiejstuta,doprowadziły do zniszczenia strażnicy w 1345 r.Zakon krzyżacki już w 1350 zdołał odbudować osadę,rozpoczął budowę murów obronnych.Prawa miejskie zostały nadanie w dniu 11 listopada 1357 przez Henninga Schindekopfa przez lokację na prawie chełmińskim.Wójtem-zasadźcą został Henryk Padeluche.W obrysie murów od strony południowej wybudowano warowny kościół św.Jerzego i zamek krzyżacki.Miasta bronić miało 13 baszt,w murach zbudowano dwie bramy:Wysoką,Młyńską i furtę Wodną.W czasie funkcjonowania państwa krzyżackiego,Kętrzyn(niem.Rastenburg,pol.Rastembork)był siedzibą prokuratora.W historii Rastenburga było ok.40 prokuratorów,z których dwóch pełniło później funkcję wielkiego mistrza krzyżackiego.Po bitwie grunwaldzkiej prokuratorzy rastenburscy podlegali bezpośrednio wielkim mistrzom krzyżackim i posiadali uprawnienia komturów w zakresie lokacji wsi.Mieszczanie buntując się przeciwko rządom zakonnym w 1440 r.przystąpili do Związku Pruskiego.Posłuszeństwo wielkiemu mistrzowi zostało wypowiedziane w 1454,mieszczanie opanowali zamek,prokurator zakonny Wolfgang Sauer został uwięziony,a kilka dni później(17 lutego)utopiony w pobliskim Stawie Młyńskim.Sprawa ta została nagłośniona przez Krzyżaków,jako jeden z argumentów za delegalizacją Związku Pruskiego.Na mocy rokowań polsko-krzyżackich wielki mistrz zgodził się na amnestię dla mieszczan pod warunkiem poddania grodu ponownie władzy krzyżackiej.Po wojnie trzynastoletniej Kętrzyn pozostał w granicach Prus Zakonnych.Dopiero po utworzeniu w 1525 r.Prus Książęcych nastąpił szybki rozwój miasta,zahamowany wojną ze Szwecją.W dniach 20-21 czerwca 1807 roku w mieście ze swoją dywizją poznańską stacjonował gen.Jan Henryk Dąbrowski.W okresie II wojny w gierłoskim lesie nieopodal miasta pobudowano kwaterę Hitlera Wilczy Szaniec.Bombardowanie w 1942 i walki w 1945 doprowadziły do bardzo poważnych zniszczeń miasta.Zamek i zabudowa staromiejska miasta zostały spalone przez żołnierzy Armii Czerwonej(zniszczeniu uległo ok.40 proc.miasta).W 1946 miejscowość została włączona do nowo powstałego województwa olsztyńskiego na terenie powojennej Polski.Niemieckojęzyczna ludność miasta została wysiedlona do Niemiec.Początkowo miasto nosiło historyczną nazwę Rastembork,ale rozważano także nazwę Raściborz i Raścibórz,ostatecznie jednak 7 maja 1946 roku nadano miastu nową nazwę Kętrzyn od nazwiska Wojciecha Kętrzyńskiego,historyka z XIX wieku walczącego z germanizacją Mazur.Po wojnie siedziba gminy Biedaszki.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego.
Zabytki
Bazylika Mniejsza św.Jerzego
Kościół św.Jana
Obok kościoła św.Jerzego znajduje się kościół św.Jana dawna kaplica cmentarna adaptowana na Szkołę Wielką przygotowującą kandydatów na Uniwersytet w Królewcu założony przez księcia Albrechta.Budynek ten służył mniejszości polskiej jako świątynia protestancka,stąd zwany był kościołem polskim.
Budynek kościoła św.Jana wyglądał nieco inaczej niż obecnie.Na piętrze były sale lekcyjne i mieszkania nauczycieli.Szkoła została założona w 1546 przez księcia Albrechta.Językiem wykładowym była łacina,a do przedmiotów obowiązkowych należała nauka jęz.niemieckiego i polskiego.Naukę jęz.polskiego zniesiono ok.1830 r.W 1810 r.szkoła w ówczesnym Rastenburgu była jedyną protestancką szkołą nauczającą na terenie Prus poza"Gimnazjum Staromiejskim"w Królewcu,która przygotowywała kandydatów na uniwersytet Albertyna.W roku 1817 Gimnazjum przeniesione zostało do nowego budynku,także obok kościoła św.Jerzego.W 1896 r.z okazji jubileuszu 350-lecia szkoły nadano jej nazwę Gimnazjum im.Księcia Albrechta.Szkołę w 1907 r.ponownie przeniesiono do nowego budynku,gdzie obecnie się mieści Zespół Szkół Ogólnokształcących im.Wojciecha Kętrzyńskiego.Wychowankami szkoły byli:m.in.Wojciech Kętrzyński(uczeń tej szkoły w latach 1855-1859) i Wilhelm Wien(uczeń w latach 1875-1879)z Drachenstein(obecnie Smokowo gmina Kętrzyn).Uroczystości 450-lecia szkoły obchodzono w 1996 r.W jubileuszu uczestniczył prof.Helmut Wagner z Wolnego Uniwersytetu w Berlinie wychowanek Gimnazjum im.Księcia Albrechta od 1940 r.do 20 stycznia 1945.
Zamek krzyżacki
Inne
- neogotycki kościół św.Katarzyny(proj.Fritz Heitmann,1895)
- cerkiew prawosławna Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy(dawna kaplica ewangelicka,lata 30.XX w.)
- neogotycki ratusz(1885)
- klasycystyczna loża masońska(1860-1864)
- fragmenty murów obronnych z XIV wieku
- podziemia kętrzyńskie
Mieszkańcy Kętrzyna mogą korzystać z różnorodnej oferty kulturalnej Kętrzyńskiego Centrum Kultury,w którego strukturach znajduje się także Kino"Gwiazda".W mieście znajdują się również: Muzeum Regionalne,Biblioteka Pedagogiczna oraz Biblioteka Publiczna Miejska,Polsko-Niemieckiego Centrum Kultury im.Arno Holza i Mazurski Ogród Sztuk(galeria sztuki).
Edukacja
Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 1 im.Feliksa Nowowiejskiego
- Szkoła Podstawowa nr 3 im.Marii Zientary-Malewskiej,
- Szkoła Podstawowa nr 4 im.Stanisława Moniuszki,
- Zespół Szkół Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im.Macieja Kalenkiewicza"Kotwicza",
- Szkoła Podstawowa specjalna Nr 6 przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym,
- Społeczna Szkoła Podstawowa,
- Szkoła Muzyczna I stopnia(Wcześniej Ognisko Muzyczne,w którym nauczycielem był Mikołaj Beynar,wówczas mieszkaniec Karolewa)
- Gimnazjum Powiatowe przy Zespole Szkół Ogólnokształcących im.W.Kętrzyńskiego,
- Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi przy Zespole Szkół Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi,
- Gimnazjum nr 2 im.Jana Pawła II,
- Gimnazjum dla Dorosłych przy Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kętrzynie,
- Gimnazjum Specjalne nr 4 przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym,
- Prywatne Gimnazjum w Kętrzynie,
- Liceum Ogólnokształcące przy Zespole Szkół Ogólnokształcących imW.Kętrzyńskiego.W budynku Liceum im.Wojciecha Kętrzyńskiego mieściło się także Liceum Dla Pracujących.Liceum to pierwotnie było samodzielną jednostką,powstałą w 1950 roku.Jej najbardziej znanym maturzystą(1974 r.z Leśnego Rowu)jest Cyryl Klimowicz.
- Liceum Ogólnokształcące nr 2 przy Zespole Szkół im.M.Skłodowskiej-Curie,
- Liceum Ogólnokształcące przy Zespole Szkół Budowlanych,
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kętrzynie,
- I Prywatne Zaoczne Liceum Ogólnokształcące w Kętrzynie,
- II Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Kętrzynie,
- Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego
- Liceum Profilowane nr 2 przy Zespole Szkół im.Marii Skłodowskiej-Curie,
- Liceum Profilowane przy Zespole Szkół Budowlanych,
- Zespół Szkół im.Marii Skłodowskiej-Curie,
- Technikum Elektryczne
- Technikum Mechaniczne
- Technikum Mechaniczne na podbudowie ZSZ
- Technikum Odzieżowe na podbudowie ZSZ
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa(wielozawodowa)
- Zespół Szkół Budowlanych,
- Technikum Budowlane,
- Technikum Budownictwa Wodnego,
- Technikum Urządzeń Sanitarnych
- Technikum Budowlane po ZSZ
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa(Zasadnicza Szkoła Budowlana)po SP i po G
- Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kętrzynie,
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym,
- Ośrodek Kształcenia Zawodowego w Kętrzynie,
- Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych W Karolewie
- Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego
- Technikum Agrobiznesu
- Technikum Architektury krajobrazu
- Technikum mechanik rolnictwa
- technikum rolnicze
- Zasadnicza szkoła zawodowa
- Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kętrzynie,
- Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kętrzynie,
- Policealne Studium Zawodowe
- Technik informatyk,Technik bhp,Technik prac biurowych,Technik administracji,Technik ekonomista,Technik organizacji reklamy,Technik budownictwa
- Policealne Studium Zawodowe
- Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doskonalenia w Olsztynie
- Centrum Edukacji w Kętrzynie,
- Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Olsztynie
- Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP Wydział Zamiejscowy w Kętrzynie,
- kierunki:Ekonomia,Pedagogika
- Policealne Studium Zawodowe TWP,
- Technik informatyk,Technik rachunkowości,Technik administracji,Technik ekonomista,Technik Obsługi Turystycznej,Technik BHP,Technik Ochrony Fizycznej Osób i Mienia,Technik Informacji naukowej,Technik technologii odzieży,Technik logistyk
- Centrum Doskonalenia Nauczycieli TWP,
- Centrum Organizacji Kursów Zawodowych,Komputerowych i Języków Obcych TWP,
- Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP Wydział Zamiejscowy w Kętrzynie,
Publiczne jednostki służby zdrowia
- Szpital Powiatowy w Kętrzynie,
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kętrzynie,
- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętrzynie,
- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętrzynie,
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
- Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa
- Kościół Chrześcijan Baptystów
- Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
- Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
- Kościół katolicki:
- Kościół Rzymskokatolicki
- Kościół Greckokatolicki
- Kościół Zielonoświątkowy
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
- Świadkowie Jehowy
Komunikacja
- linie kolejowe stanowiące połączenia bezpośrednie:
- linia kolejowa:Kętrzyn Korsze Olsztyn
- linia kolejowa:Kętrzyn Ełk Białystok
- linia kolejowa nr 259:Kętrzyn Węgorzewo
- drogi wojewódzkie przechodzące przez miasto:
- droga wojewódzka nr 591:Mrągowo Kętrzyn Barciany Michałkowo/Gierdawy(Żeleznodorożnyj)
- droga wojewódzka nr 592:Bartoszyce Kraskowo Kętrzyn Giżycko
- droga wojewódzka nr 594:Bisztynek Robawy Kętrzyn
Lotnisko
Ok.8 km na południowy wschód od miasta znajduje się lotnisko Kętrzyn-Wilamowo.
Sport
Kluby i organizacje sportowe
- Kętrzyński Klub Sportowy"Granica"piłka nożna
- Kętrzyński Klub Piłki Ręcznej"Olimpia"piłka ręczna
- Kętrzyński Klub Taekwondo"Tygrys"taekwondo(WTF)
- Kętrzyński Klub Tańca Sportowego"Kormoran"taniec sportowy
- Uczniowski Klub Sportowy"Kętrzynianka"tenis ziemny
- Kętrzyński Klub Tenisowy tenis ziemny
- Kętrzyńskie Towarzystwo Piłki Nożnej piłka nożna
- Ludowy Uczniowski Klub Sportowy"Niedźwiedź"zapasy
- Klub Jeździecki"Rolimpex"sekcja jeździecka przy Stadzie Ogierów(największa w stajnia Europie)
- Klub Sportowy"Szkoła Mistrzów Bushi"bushi
- Miejski Klub Szachowy"Hetman-Pionier"sekcja szachowa
- Sportowy Klub Bilardowy"Skorpion-Kętrzyn"bilard
- Sportowy Klub Bilardowy"Baszta Kętrzyn"bilard
- Uczniowski Klub Sportowy"Baszta"kilku sekcyjny
- Uczniowski Klub Sportowy"Jedynka"kolarstwo,inne
- Uczniowski klub Sportowy"Olimp"piłka koszykowa,inne
- Uczniowski klub Sportowy"Peleton"kolarstwo
- Uczniowski klub Sportowy"Zryw"piłka ręczna dziewcząt
Infrastruktura sportowa
- stadion miejski przy ul.Fryderyka Chopina(100×65 mb)
- boisko ze sztuczną murawą przy ul.Kazimierza Wielkiego(100×64 mb)
- pływalnia kryta,ul.Poznańska
- pływalnia otwarta oraz kemping,ul.Szpitalna
- hale sportowe
- 5 kortów tenisowych
Gospodarka
Z jednostek organizacyjnych o charakterze ponadlokalnym w Kętrzynie znajdują się Centrum Szkolenia oraz Komenda Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej RP.W miejscowości działało Stado Ogierów Kętrzyn.W 1994 po przekształceniu jako Stado Ogierów Skarbu Państwa Kętrzyn.Od 2003 ponownie jako Stado Ogierów Kętrzyn wchodzi w skład Stada Ogierów w Łącku Sp. z o.o.
Przemysł
Pod koniec XIX w.w Kętrzynie dominował głównie przemysł spożywczy,w ramach którego funkcjonowały:browar,cukrownia,fabryka drożdży oraz mleczarnia.Obecnie,do przemysłu spożywczego dołączyły:przemysł elektrotechniczny oraz odzieżowy.Największe zakłady to ZPO„Warmia”(odzież),Philips Lighting Poland S.A.Oddział w Kętrzynie(elektronika),MTI-Furninova POLSKA(meble tapicerowane),SPPH„Majonezy”(majonez) i inne(FPK,MST,FOR-MECH Sp.z o.o.)
Media
- Prasa lokalna
- Gazeta Kętrzyńska,
- Gazeta w Kętrzynie lokalny dodatek do Gazety Olsztyńskiej,
- Życie Kętrzyna,
- Telewizja lokalna
- Kętrzyńska Telewizja Internetowa,
- Kętrzyńska Telewizja Kablowa,
| Miasta partnerskie | ||
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Wesel | Niemcy | 19 maja 2002 r. |
| Zlaté Hory | Czechy | 15 maja 1999 r. |
| Włodzimierz Wołyński | Ukraina | 12 listopada 2004 r. |
| Swietłyj | Rosja | 8 grudnia 2005 r. |
Honorowi obywatele miasta
Tytuły nadane po 1989(data nadania tytułu).
- arcybiskup Edmund Piszcz(22 grudnia 1998)
- papież Jan Paweł II(8 marca 2000)
- Stefania Woytowicz(25 października 2000)
- Hubertus Hilgendorff(15 lutego 2002)
- Jörn Schroh(15 kwietnia 2004)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz