Piotr Bieńkowski

Piotr Ignacy Bieńkowski(ur.28 kwietnia 1865 w Romanówce koło Brodów,zm.10 sierpnia 1925 w Chylinie)archeolog,twórca„polskiej szkoły archeologicznej”;ojciec Agnieszki Dobrowolskiej(1905-1979),żony profesora Tadeusza Dobrowolskiego,prokuratora Andrzeja(1909-1940)oraz adwokata Krzysztofa(1902-1973).Pochodził z rodziny szlacheckiej,był synem Adama Bieńkowskiego Łady i Blanki z Zalewskich.W 1882 r.ukończył Gimnazjum im.Franciszka Józefa we Lwowie i podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego.Po ich ukończeniu w 1886 r.kontynuował edukację z zakresu historii starożytnej w Berlinie i z zakresu archeologii w Wiedniu,Rzymie,Atenach(1887-1892).Wśród jego wykładowców byli m.in.Ludwik Ćwikliński(we Lwowie) i Theodor Mommsen(w Berlinie).Doktorat obronił na Uniwersytecie Lwowskim w 1888 r.Po habilitacji w 1894 r.związany z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie,początkowo jako docent archeologii klasycznej;był pierwszym polskim uczonym,specjalizującym się w archeologii śródziemnomorskiej.Pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim do końca życia;w 1897 r.został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem utworzonej przez siebie Katedry Archeologii Klasycznej.Od 1905 r.profesor zwyczajny.Od 1905 r.kierował Seminarium Archeologii Klasycznej,w roku akademickim 1908/1909 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego.W latach 1909-1921 był dyrektorem Gabinetu Połączonych Zbiorów Sztuki i Archeologii.Nie przyjął proponowanej mu w 1922 r.Katedry Archeologii Klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim.Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym,w kwaterze 15.Specjalizował się w antycznej rzeźbie greckiej i rzymskiej.Zainicjował w Polsce badania źródłowe z zakresu historii starożytnej,był pionierem badań genezy popiersia w rzeźbie antycznej.Ustalił chronologię i typologię popiersi portretowych w rzeźbie rzymskiej,analizował również udział tzw.barbarzyńców w sztuce greckiej i rzymskiej.Rozpoczął opracowanie naukowe zabytków antycznych znajdujących się w zbiorach polskich.W 1910 r.uczestniczył w pracach wykopaliskowych w El-Kubanije w Dolnej Nubii(we współpracy z Wiedeńską Akademią Nauk).W latach 1893-1897 odbył serię podróży badawczych do krajów śródziemnomorskich Europy oraz Afryki i Azji Mniejszej.Bez powodzenia dążył do założenia Instytutu Archeologicznego Polskiego w Atenach.Jako znawca rzeźby greckiej zyskał uznanie międzynarodowe.Jego uczniami był szereg znakomitości ówczesnej nauki,którzy rozwijali archeologię na innych polskich uczelniach:Edmund Bulanda na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie,Rajmund Gostkowski na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie,Mieczysława Ruxerówna na Uniwersytecie Poznańskim,czy Kazimierz Bulas na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.Wśród jego uczniów był także m.in.Włodzimierz Antoniewicz,który pod kierunkiem Bieńkowskiego obronił doktorat(1918 r.)Ogłosił ponad 80 prac naukowych.
Niektóre z nich:

• "Krzysztofa Warszewickiego dzieła niewydane"(1887 r.)
• "De fontibus et auctoritate scriptorum historiae Sertorianae"(1890 r.)
• "Z dziejów cywilizacji starożytnej"(1893 r.)
• "Historya kształtów biustu starożytnego"(1895 r.)
• "Impresjonizm w sztuce rzymskiej i starochrześcijańskiej"(1896 r.)
• "O Sarmatach i Roxolanach w sztuce rzymskiej"(1902 r.)
• "O reliewach w Giardino Boboli we Florencji"(1903 r.)
• "O lecytach greckich w krakowskich zbiorach"(1917 r.)
• "O rzeźbach grecko-rzymskich na zamku XX.Czartoryskich w Gołuchowie(1920 r.)
• "O skarbie srebrnym z Choniakowa na Wołyniu"(1929 r.)

W 1909 r.został członkiem-korespondentem AU,w 1917 r.członkiem czynnym tej akademii.Od 1918 r.był członkiem Komisji Orientalistycznej AU.Należał także do wielu innych towarzystw i akademii naukowych,m.in.Austriackiego Instytutu Archeologicznego(1899 r.)Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie(wiceprezes od 1909 r.)Towarzystwa Naukowego we Lwowie(1921 r.)Centralnej Komisji dla Konserwowania Zabytków Sztuki i Pomników Historycznych w Wiedniu(członek-korespondent),Society for the Promotion of Hellenic Studies w Londynie,Towarzystwa Filologiczno-Archeologicznego„Eranos”w Wiedniu,Verein der Altertumsfreunde im Rheinlande w Bonn.