poniedziałek, 21 września 2015

Wacław Tokarz

Ur.7 czerwca 1873 w Częstochowie,zm.3 maja 1937 w Warszawie polski historyk powstań narodowych i wojskowości,profesor UJ i UW,dydaktyk,propagator metody szczegółowej w badaniach historycznych,pułkownik piechoty Wojska Polskiego.
Życiorys
Od najmłodszych lat zaczął interesować się historią,poczynając od działalności w szkolnym kółku historycznym.W 1892 roku,po ukończeniu gimnazjum częstochowskiego,rozpoczął studiowanie historii na UJ.Wkrótce porzucił historię na rzecz chemii,którą zajmował się ok.4 lat.Nabawił się jednak alergii na środki chemiczne,dlatego też zdecydował się powrócić na studia historyczne.Ukończył je w 1902 r.doktoryzując się u Wincentego Zakrzewskiego pracą pt."Ze studiów nad sejmem walnym za Zygmunta Augusta".Był członkiem Ligi Narodowej w latach 1900-1909.W 1906 r.habilitował się nagrodzoną przez Akademię Umiejętności pracą pt."Ostatnie lata Hugona Kołłątaja".W tym czasie nauczał historii w gimnazjum żeńskim Kaplińskiej w Krakowie.Wkrótce po śmierci Karola Potkańskiego(1908 r.)objął katedrę historii powszechnej i austriackiej oraz tym samym otrzymał tytuł profesora.W 1911 roku ukończył,poprzedzoną wnikliwym przejrzeniem archiwów moskiewskich,pracę pt.Warszawa przed wybuchem powstania 17 kwietnia 1794 roku.Praca ta powoduje skoncentrowanie się zainteresowań Tokarza wokół tematu powstań.Osiągnął tytuł profesora zwyczajnego.Podejmowanie zagadnienia powstań przyciągało rzesze młodzieży działającej w ruchu strzeleckim na seminaria i wykłady Tokarza.Historyk ten wykształcił wielu w przyszłości mających się zasłużyć historyków,jak np.Stanisława Herbsta.Styczność Tokarza z ruchem strzeleckim spowodowała jego zainteresowanie się poczynaniami Piłsudskiego.Wkrótce Tokarz objął prezesurę koła Drugiej Krakowskiej Drużyny Strzeleckiej.Współtworzył także Komisję Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.Mając styczność z samym Piłsudskim wprowadził jego idee na UJ.W 1914 roku wstąpił ochotniczo do wojska.Pełnił funkcję zastępcy szefa Departamentu Wojskowego NKN.Od 1915 r.jako aspirant,został żołnierzem Legionów Polskich.Był zastępcą Komisarza Głównego i członkiem Rady Polskiej Organizacji Narodowej w 1914 roku.W trakcie wojny zbliżył się do obozu Władysława Sikorskiego.W 1917 r.został mianowany podporucznikiem.W tym samym roku wydał Armię Królestwa Polskiego 1815-1830.W tym okresie nauczał w szkołach podchorążych w Kamieńsku i w Kozienicach.Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu.Po zakończeniu I wojny światowej Tokarz pozostał w wojsku.W 1920 r.został mianowany kapitanem.Pełnił służbę na stanowisku kierownika Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego,pozostając oficerem nadetatowym 14 Pułku Piechoty.Redagował Biblioteczkę Legionisty i Bellonę.Z dniem 14 kwietnia 1921 jako urzędnik wojskowy V rangi został przeniesiony do służby naukowo-oświatowej w stopniu pułkownika służby naukowo-oświatowej.Po zniesieniu służby naukowo-oświatowej został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty.3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 134.lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty.Z tego okresu pochodzą prace pt.Bitwa pod Ostrołęką(1922 r.) i Sprzysiężenie Piotra Wysockiego i noc listopadowa(1925 r.)Jako członek specjalnej komisji do zbadania zarzutów Piłsudskiego co do Wojskowego Biura Historycznego,przyczynił się do ich uchylenia.Tym samym w 1927 roku został zmuszony do przejścia w stan spoczynku.Z tego powodu podjął pracę na UW.W 1928 r.po śmierci Władysława Smoleńskiego,objął tam katedrę nowożytnej historii Polski.W tym czasie wydał swoją najbardziej znaną pracę pt."Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831 roku"(1928 r.)w której podjął się szerokiej polemiki z dotychczasowymi ustaleniami historyków.Z tego okresu pochodzi także"Insurekcja Warszawska 17 i 18 kwietnia 1794 roku"(1934 r.)którą uważa się powszechnie za najbardziej ciekawą i dojrzałą z prac Tokarza.Na UW rozwinął także prace edytorskie,wydając np.Pomniki Prawa Rzeczypospolitej Krakowskiej 1815-1848.Jednak starania te przerwała śmierć 3 maja 1937.Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Uczniowie
Do grona jego uczniów zaliczają się:Eugenia Brańska,Janusz Durko,Stanisław Herbst,Henryk Jabłoński,Adam Moraczewski,Ksawery Świerkowski.
Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1922)
  • Krzyż Walecznych
  • Oficer Legii Honorowej(Francja)
  • Kawaler Legii Honorowej(Francja,1921 r.zezwolenie Naczelnika Państwa)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz