czwartek, 24 września 2015

Franciszek Bujak(historyk)

Ur.16 sierpnia 1875 we wsi Maszkienice,pow.Brzesko,zm.21 marca 1953 w Krakowie polski historyk dziejów gospodarczych i społecznych Polski.Profesor historii Uniwersytetu Jagiellońskiego(1909–1918,1946–1952),Uniwersytetu Warszawskiego(1919–1921) i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie(1921–1941).Członek PAU od 1919 r. i PAN od 1952 r.prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego(w latach 1932–1933 i 1936–1937).Polityk związany z PSL"Piast" i SL.Stworzył szkołę badawczą polskiej historii gospodarczej,zwłaszcza dziejów wsi.Inicjator serii wydawniczej Badania Dziejów Społecznych i Gospodarczych(1931–1950)oraz czasopisma Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych.Autor wielu prac,m.in.Studia nad osadnictwem Małopolski(1905 r.)Wieś zachodnio galicyjska u schyłku XIX w.(1906 r.)Autor pierwszej dojrzałej monografii socjologicznej wsi:Żmiąca wieś powiatu limanowskiego.Stosunki gospodarcze i społeczne(1903 r.)
Życiorys
Pochodził z rodziny chłopskiej.Ukończył szkołę podstawową i średnią gimnazjalną w Bochni.Studia humanistyczne(historyczne,geograficzno-historyczne i prawnicze)ukończył w latach 1894–1900 na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem profesorów:Stanisława Smolki,Wincentego Zakrzewskiego,Anatola Lewickiego,Bolesława Ulanowskiego.W 1899 r.uzyskał doktorat z historii geografii,po czym zwrócił się w badaniach i zainteresowaniach naukowych ku historii społecznej i gospodarczej.W latach 1901–1902 odbył w Lipsku,Rzymie i Genui studia uzupełniające.Był następnie asystentem na Uniwersytecie Jagiellońskim,bibliotekarzem w Bibliotece Jagiellońskiej i archiwistą w Archiwum Krajowym Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie.Był członkiem Ligi Narodowej.W 1905 r.habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy Studia nad osadnictwem Małopolski.Była to pierwsza praca z historii gospodarczej w dziejach nauki polskiej.Od 1905 do 1919 r.prowadził z tej dziedziny zajęcia na Uniwersytecie Jagiellońskim,tworząc pierwszy dydaktyczno-naukowy ośrodek historii gospodarczej;od 1909 r.jako profesor nadzwyczajny.Był ekspertem delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku zajmującym się zagadnieniami gospodarczymi.W 1919 r.związał się z Uniwersytetem Warszawskim,a także z Wyższą Szkołą Handlową w Warszawie,już jako profesor zwyczajny.Pełnił wówczas przez pewien czas funkcje publiczne,z których jednak szybko zrezygnował(w kwietniu 1920 r.został ministrem rolnictwa i dóbr państwowych w rządzie Władysława Grabskiego).Od roku akademickiego 1920/1921 przeszedł do Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie,gdzie był profesorem i kierownikiem Zakładu Historii Społeczno-Gospodarczej.Pracował tam do 1939 r.Podczas sowieckiej okupacji Lwowa(1939–1941)wykładał historię gospodarczą na lwowskim uniwersytecie przemianowanym na Uniwersytet im.Iwana Franki.W 1945 r.ekspatriowany ze Lwowa do Krakowa.W 1946 r.powierzono mu Katedrę Ekonomiki Spółdzielczej na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego(Studium Spółdzielcze).Z tego powodu nie objął proponowanej mu wcześniej Katedry Historii Gospodarczej i Geografii Politycznej na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego.Brał też czynny udział w życiu naukowym kraju i odgrywał w nim znaczną rolę jako organizator nauki.Od połowy lat trzydziestych jego udział w zajęciach czysto dydaktycznych zmniejszył się.Część zajęć z historii społeczno-gospodarczej jako studium uniwersyteckiego przekazał swoim uczniom,docentom i asystentom.Prowadził jednak cały czas bardzo aktywną działalność naukową.W pierwszych latach po wojnie włączył się aktywnie w prace naukowe i organizacyjne Komitetu Naukowego do Ziem Odzyskanych.W 1948 r.przeszedł na emeryturę,w 1949 r.opublikował ostatnią pracę naukową.Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie,w kwaterze 46.
Uczniowie
Z uczniów i studentów tworzył zespoły badawcze(tematyczne),które dawały szansę na realizację głównych planów badawczych(tzw.Szkoła Bujaka).Do grona jego uczniów można zaliczyć następujące osoby:Władysław Adamczyk,Kazimierz Karol Arłamowski,Janina Bergerówna,Tadeusz Michał Furtak,Aleksy Gilewicz,Adolf Hirschberg,Konstanty Onufry Hładyłowycz,Stanisław Hoszowski,Stefan Inglot,Franciszek Kacki,Karol Koniński,Erazm Kostołowski,Walerian Kramarz,Tadeusz Ladenberger,Henryk Lepucki,Tadeusz Lutman,Maria Helena Myćkowna-Krill,Stanisława Namaczyńska,Józef Karol Paradowski,Stanisław Pazyra,Julian Pelc,Franciszek Persowski,Stanisław Adam Siegel,Aleksander Tarnawski,Edward Józef Tomaszewski,Maria Jadwiga Turska,Marian Ungeheuer,Antoni Walewander,Jan Warężak,Michał Wąsacz,Ryszard Werchacki,Roman Zubyk.
Odznaczenia i nagrody

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1923)
  • Nagroda im.Karola Szajnochy(1938 r.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz