Konstantyn Dominik

Ur.7 listopada 1870,zm.7 marca 1942 biskup pomocniczy diecezji chełmińskiej,pierwszy biskup Kaszub w odrodzonej Polsce,społecznik i patriota,jeden z najwybitniejszych synów ziemi kaszubskiej.
Biografia
Urodzony w Gnieżdżewie koło Pucka na Kaszubach w rodzinie chłopskiej,w najstarszym domu we wsi,pochodzącym z połowy XVIII wieku.Ochrzczony w Swarzewie,gdzie mieści się Sanktuarium Maryjne Królowej Polskiego Morza.Był drugim z trojga dzieci Michała i Anny Derc.Matka zmarła gdy Konstantyn miał 2 lata.Ojciec ożenił się ponownie z siostrą matki Marcjanną Augustyną Derc.Z tego małżeństwa przyszło na świat jeszcze 9 dzieci.Po ukończeniu szkoły podstawowej,jego dalszą edukacją zajął się wuj ze strony matki,ks.Jakub Derc.Dostrzegając wyjątkową prawość charakteru chłopca i predyspozycje do poświęcania się innym,sfinansował mu naukę w słynnym Collegium Marianum progimnazjum biskupim w Pelplinie.Naukę kontynuował w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Chełmnie,gdzie zdał maturę w 1893 r.W okresie nauki gimnazjalnej należał do tajnego Towarzystwa Filaretów,którego był jednym z najbardziej aktywnych członków.Wszędzie wyróżniał się skromnością i wybitnymi osiągnięciami w nauce.Seminarium Duchowne w Pelplinie ukończył w 1897 r.gdzie 25 marca 1897 uzyskał święcenia kapłańskie w katedrze pelplińskiej.Trzy dni później w kościele parafialnym w Swarzewie odprawił mszę prymicyjną.Pierwszą pracę duszpasterską objął w Starych Szkotach(obecnie dzielnica Gdańska Orunia),gdzie był wikarym w kościele św.Ignacego.Stąd powołano go w 1898 r.do Chełmna,gdzie piastował funkcję kapelana Klasztoru i Szpitala Sióstr Miłosierdzia.W Chełmnie był też prefektem nowo powołanego Collegium Albertinum.Stamtąd wrócił do Pelplina(1911 r.)gdzie biskup Augustyn Rosentreter powierzył mu stanowisko wicerektora,a następnie(do września 1939 r.)rektora tamtejszego Seminarium Duchownego.Jako wicerektor był także wykładowcą liturgiki,homiletyki i teologii pastoralnej.Potajemnie nauczał także literatury polskiej i historii Polski.Alumni uważali go za swego przyjaciela i opiekuna całego konwiktu.Bronił kleryków przed władzami pruskimi w toruńskim procesie filomatów oskarżonych o urządzanie obchodów rocznic victorii wiedeńskiej,Konstytucji 3 maja i powstań narodowych.Był także radcą w kurii biskupiej i sędzią pro synodalnym.Jeszcze w okresie zaborów należał do wielu polskich organizacji i stowarzyszeń świeckich oraz kościelnych,takich jak Towarzystwo Pomocy Naukowej,Polska Liga Przeciwalkoholowa i Sodalicja Mariańska.20 stycznia 1928 r.papież Pius XI mianował kanonika Konstantyna Dominika biskupem tytularnym i sufraganem diecezji chełmińskiej.Był pierwszym biskupem Kaszubem.Od czerwca 1928 r.był dziekanem Kapituły Katedralnej,dyrektorem Związku Towarzystw Dobroczynnych(do 1930 roku),pierwszym referentem kurii,dyrektorem Diecezjalnych Dzieł Misyjnych,cenzorem ksiąg religijnych,wikariuszem generalnym.Za działalność społeczną władze II Rzeczypospolitej przyznały mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.Od września do grudnia 1939 r.sprawował rządy w diecezji.Internowany przez Niemców 31 stycznia 1940 r. i z powodu ciężkiej choroby(anemia złośliwa)umieszczony został w szpitalu,a następnie w klasztorze Sióstr Elżbietanek w Gdańsku.Jego kontakty ze światem zewnętrznym były kontrolowane przez gestapo,które starało się zmusić księdza biskupa do przyjęcia niemieckiej trzeciej grupy narodowościowej.Ks.bp Dominik miał zakaz opuszczania miasta i często bywał na wielogodzinnych przesłuchaniach.Ostatnie z nich odbyło się w lutym 1942 roku.Dnia 4 marca 1942 roku ks.bp Dominik ciężko zachorował i trafił do szpitala Najświętszej Maryi Panny,gdzie zmarł.Pochowany został na cmentarzu w Oruni.Po wojnie,zgodnie z jego wolą,szczątki biskupa zostały ekshumowane i przewiezione do Pelplina,gdzie złożono je(1949 r.)obok kwatery pomordowanych księży z ówczesnej diecezji chełmińskiej.Od 1965 r.toczy się proces kanoniczny o jego beatyfikację na etapie diecezjalnym.W 1979 r.ukazał się dekret o procesie beatyfikacyjnym Sługi Bożego księdza biskupa Konstantyna Dominika.