Kolno

Miasto i gmina w województwie podlaskim,w powiecie kolneńskim,położone na Wysoczyźnie Kolneńskiej na Mazowszu.Prawa miejskie od 1425 r.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa łomżyńskiego.Od 1 lutego do 31 grudnia 1991 miasto Kolno i gmina Kolno tworzyły wspólną gminę(tzw.miasto-gminę).Zostały połączone w związku z restrukturyzacją podziału administracyjnego w 1991 roku,lecz po zaledwie 11 miesiącach(1 stycznia 1992)gminy ponownie rozdzielono.Nazwa miasta pochodzi od wyrazu koło i pojawia się po raz pierwszy w źródłach historycznych jako Colno w 1422 r.
Demografia

• Według danych z 31 grudnia 2013 miasto liczyło 10579 mieszkańców.
• Powierzchnia:25,08 km²

Dane z 31 grudnia 2013:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	10579	100	5413	51,17	5166	48,83
powierzchnia	25,07 km²
gęstość zaludnienia(mieszk./km²)	423,98		216,92		206,06

Lokalny ośrodek usługowy dla rolnictwa.
Środowisko naturalne
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002 Kolno ma obszar 25,08 km²,w tym:

• użytki rolne:86%
• użytki leśne:4%

Miasto stanowi 2,67% powierzchni powiatu.
Położenie
Klimat
Klimat na wysoczyźnie jest umiarkowany.Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 6,7°C.Ujemna temperatura powietrza utrzymuje się średnio przez 4 miesiące w roku,tj.od grudnia do marca.Średnia roczna ilość opadów atmosferycznych wynosi 555 mm/m²,przy czym najwyższe miesięczne sumy opadów obserwuje się w lipcu i sierpniu,a najniższe w styczniu i lutym.Na wysoczyźnie dominują wiatry południowo-zachodnie.Wieją one ze średnią prędkością 2,5-4,2 m/s.
Historia

Miasto Kolno położone jest w północno-zachodniej części województwa podlaskiego,nad rzeką Łabną,na Wysoczyźnie Kolneńskiej.Kolno pierwotnie znajdowało się wśród bagien nad rzeką Pisą,gdzie zachowało się grodzisko Stare Kolno.Najstarsze znaleziska w tym miejscu pochodzą sprzed 3000 lat,natomiast osadnictwo wczesnośredniowieczne datuje się na VIII wiek.Gród powstał w tym samym lub następnym stuleciu.Miasto pierwszy raz wzmiankowane było w 1422;początkowo należało do książąt mazowieckich,następnie funkcjonowało jako miasto królewskie.Prawa miejskie(prawo chełmińskie)miasto otrzymało z rąk księcia Janusza I Mazowieckiego zwanego Starszym 30 czerwca 1425.Na dzisiejsze miejsce nad rzeczkę Łabnę przeniósł miasto w latach 1434–1443 wnuk Janusza I,Bolesław IV warszawski.Przeniesienie to spowodowane było wzrostem zaludnienia na Wysoczyźnie Kolneńskiej,utratą znaczenia drogi wodnej Pisy na korzyść dróg lądowych oraz zbyt małą powierzchnią w miejscu dotychczasowej lokalizacji.W XVII i XVIII w.był to ośrodek starostwa niegrodowego,w XVI w.nastąpił rozkwit miasta(handel,rzemiosło).Kolno zostało spalone w czasie insurekcji kościuszkowskiej(1794 r.)w 1795 r.znalazło się w zaborze pruskim,od 1807 r.w Księstwie Warszawskim,a od 1815 r.w Królestwie Polskim.W XIX w.w mieście mieścił się ośrodek handlu płótnem kurpiowskim.W 1867 r.Kolno zostało siedzibą powiatu.Dużą rolę w życiu miasta w XIX i 1 połowie XX wieku odgrywali Żydzi.W 1827 r.stanowili oni 38% ogółu mieszkańców,podczas gdy w 1857 r.już 62%.W 1939 r.miasto zamieszkiwały 5163 osoby,z czego Żydzi stanowili 67%.W wyniku działań I wojny światowej zabudowa miasta uległa częściowemu zniszczeniu.W 1915 r.wojska niemieckie zbudowały połączenie kolejowe między Kolnem a Piszem(normalnotorowe)oraz Myszyńcem(wąskotorowe).Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r.miasto wróciło w jej granice.W 1923 r.zlikwidowano połączenie kolejowe ze znajdującym się po niemieckiej stronie granicy Piszem.8 września 1939 Kolno zostało zajęte przez wojska niemieckie,29 września do miasta wkroczyli Sowieci.22 czerwca 1941 miasto ponownie zostało zajęte przez wojska niemieckie.Administracja niemiecka natychmiast zaprowadziła politykę terroru wobec ludności polskiej oraz całkowitej eksterminacji ludności żydowskiej.15 lipca 1941 rozstrzelano 16 Żydów,a ich zwłoki zakopano wraz ze zburzonym pomnikiem Lenina,wzniesionym na rynku w okresie władzy sowieckiej.W sierpniu Niemcy zgromadzili na rynku wszystkich pozostałych przy życiu Żydów.Mężczyzn zapędzono w okolice wsi Kolimagi,zaś kobiety do wsi Mściwuje.Obie grupy zostały tam wymordowane i pogrzebane w masowych grobach.Wojska radzieckie zajęły miasto w nocy z 23 na 24 stycznia 1945.1 kwietnia 1973 r.zlikwidowano ostatnie połączenie kolejowe miasta(z Myszyńcem).Wraz z likwidacją powiatów w 1975 r.Kolno utraciło status miasta powiatowego,odzyskując go wskutek reformy administracyjnej w 1999 r.
Zabytki

• Średniowieczny układ urbanistyczny(wydzielona część miasta),nr rej.:128 z 14 maja 1958.
• Kościół parafialny pw.św.Anny,1 połowa XIX w.oraz dzwonnica,nr rej.67 z 28 kwietnia 1980.
• Synagoga,ul.Strażacka,XVIII w.nr rej.65 z 28 kwietnia 1980.
• Cmentarz rzymskokatolicki,nieczynny,ul.Waryńskiego,początek XIX w.nr rej.319 z 31 sierpnia 1987.
• Cmentarz żydowski,1 połowa XIX w.nr rej.373 z 29 lipca 1988.
• Cmentarz wojenny z I wojny światowej,mogiła ziemna na nowym cmentarzu rzymskokatolickim,nr rej.263 z 6 marca 1987.
• Dom,plac Wolności 21,po 1910 r.nr rej.386 z 13 czerwca 1989.

Przemysł
Tereny inwestycyjne w Kolnie
22 czerwca 2009 miasto Kolno pozyskało dotację na stworzenie specjalnych gruntów pod inwestycje.Projekt„Przygotowanie terenów pod inwestycje z zakresu produkcji i nowoczesnych usług w Kolnie”został dofinansowany z programu„Rozwój Polski Wschodniej”kwotą ponad 8,7 mln zł.Specjalna strefa została utworzona w mieście Kolno na obszarze o powierzchni 12,4907 ha między ulicą Wojska Polskiego i ulicą Kolejową.Projekt objął uzbrojenie działek oraz budowę nowych dróg.
Zakłady produkcyjne
W Kolnie znajduje się kilka zakładów odzieżowych,krawieckich i spożywczych.
Zakłady produkcyjne w mieście zatrudniające ponad 500 osób:

• Agrocentrum Sp.z o.o.producent pasz i koncentratów
• SM Mlekpol ZPM Kurpianka spółdzielnia mleczarska
• ZM Kolno S.A.(wcześniej Bison-Bial S.A.oddział w Kolnie)fabryka przyrządów i uchwytów
• Hetman sp.j.producent odzieży roboczej

Handel

• Dyskonty Biedronka,Polomarket,Stokrotka,Lewiatan,Delikatesy CENTRUM
• targowisko miejskie Targowica ul.Targowa,

Bankowość

• Bank Spółdzielczy w Kolnie
• Bank BGŻ
• PKO Bank Polski
• Bank Pekao
• Meritum Bank

Komunikacja
Kolno nie posiada połączenia kolejowego(W dniu 1.04.1973 r.zamknięto ostrołęcką kolej wąskotorową łączącą miasto z Myszyńcem).W mieście znajduje się dworzec PKS.W komunikacji regionalnej,główną rolę odgrywa PKS Łomża P.T.Kolno.
W mieście krzyżują się drogi(krajowa z wojewódzką):

• 63 Perły Giżycko Kolno Łomża Zambrów Siedlce Sławatycze
• 647 Stawiski Kolno Dęby

Edukacja
Przedszkola

• Przedszkole Miejskie nr 4
• Niepubliczne Przedszkole i Żłobek"Bajkowy Świat"

Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa nr 1 im.Tadeusza Kościuszki
• Szkoła Podstawowa nr 2 im.Henryka Sienkiewicza

Gimnazja

• Gimnazjum Publiczne im.Jana Pawła II

Szkoły ponadgimnazjalne

• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych
  • I Liceum Ogólnokształcące im.Adama Mickiewicza
  • I Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych im.Adama Mickiewicza
• Zespół Szkół Technicznych
  • II Liceum Ogólnokształcące im.Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Technikum im.Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa im.Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Szkoła Policealna im.Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Szkoła Policealna dla Dorosłych im.Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • II Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych im.Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• Zakład Doskonalenia Zawodowego w Łomży Filia w Kolnie
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa
  • Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące
  • Technikum Uzupełniające dla Dorosłych
  • Technikum dzienne

Szkoły policealne

• Policealne Studium Zawodowe w Kolnie Zakład Doskonalenia Zawodowego w Łomży

Sport

Kluby i stowarzyszenia sportowe

• Orzeł Kolno podlaska liga okręgowa
• Fudokan„Dragon”międzyszkolny uczniowski klub sportowy karate
• UKS„Jedynka”
• UKS„Olimpia”
• UKS„Rekord”
• UKS„Delfin”sekcja pływacka
• TKKF„Rekord”
• Kolno Hovercraft Racin Team Poduszkowcowy Klub Sportowy„Paweł z Kolna”

Obiekty sportowe

• Hala Sportowa ul.M.Dąbrowskiej 4.Kompleks sportowo-rekreacyjny składający się z krytej pływalni z sauną,jakuzzi,siłowni,pełnowymiarowej hali sportowej z salą fitness i ścianką wspinaczkową,ponadto wielofunkcyjne boisko zewnętrzne,na podłożu z tworzywa sztucznego,bieżni.Zarządzany przez Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu.
• Stadion Miejski ul.Wojska Polskiego 40.Mecze rozgrywa Orzeł Kolno.Również zarządzany przez Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu.
• Skatepark przy gimnazjum im.Jana Pawła II

Kultura

• Cyfrowe Archiwum Ziemi Kolneńskiej(CAZK)KolnoTeka
• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II Stopnia w Łomży FILIA w Kolnie
• Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu
• Orkiestra Kolneńska
• Towarzystwo Jan z Kolna
• Stowarzyszenie na Rzecz Integracji i Promocji Powiatu Kolneńskiego
• Świetlica Środowiskowa„Stokrotka”
• Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna w Kolnie
• Biblioteka Publiczna
• Czytelnia

Religia
Kolno jest siedzibą dekanatu w diecezji łomżyńskiej.Miasto posiada dwie parafie rzymskokatolickie(pw.Chrystusa Króla Wszechświata oraz pw.św.Anny),a także nieczynną bożnicę żydowską.W mieście ma swoją siedzibę również Sala Królestwa Świadków Jehowy.Na początku XX w.w Kolnie znajdowała się też cerkiew św.Mikołaja z 1904 roku;została zniszczona w roku 1929.Na terenie miasta znajdują się 3 cmentarze:parafialny,komunalny oraz żydowski.
Media
Prasa

• Miesięcznik Kolneński gazeta wydawana przez Urząd Miasta w Kolnie

Media internetowe

• www.kolniak24.pl Portal internetowy miasta i powiatu kolneńskiego
• www.umkolno.pl Urząd Miasta Kolno
• www.kolno24.pl Lokalny Portal Internetowy
• www.kolnoteka.pl Cyfrowe Archiwum Ziemi Kolneńskiej
• www.tokolno.dl.pl Album zdjęć ciekawych miejsc w okolicy Kolna

Urodzeni,bądź związani z Kolnem i ziemią kolneńską

• Jan z Kolna żeglarz
• Barbara Kudrycka minister nauki i szkolnictwa wyższego w rządzie Donalda Tuska
• Stefan Sewer Kirtiklis uczestnik walk o niepodległość,major żandarmerii Wojska Polskiego
• Kajetan Olszewski generał major Armii Imperium Rosyjskiego i tytularny generał broni Wojska Polskiego
• Marian Jaszewski polski polityk,lekarz-chirurg,poseł na Sejm III kadencji
• Pessah Bar-Adon izraelski archeolog(urodzony jako Pesach Panicz)
• Bronisław Kowalewski żołnierz Armii Krajowej,oficer śledczy żandarmerii Okręgu i Obwodu Łomża AK
• Stanisław Skrodzki z Kolna pisarz bartny,jako jeden z pierwszych w Polsce i na świecie spisał prawa bartne(1616 rok) i zawarł je w pracy„Porządek prawa bartnego dla starostwa łomżyńskiego”