środa, 21 stycznia 2015

Maciej Dobracki

Maciej Gutthäter-Dobracki znany też jako Maciej Gutthäter-Dobracki(ur.1625 r.w Byczynie,zm.20 czerwca 1681 r.w Brodnicy)pisarz,poeta,tłumacz,pedagog,prawnik,gramatyk,leksykograf i autor podręczników do języka polskiego.
Życiorys
Urodzony prawdopodobnie w grudniu roku 1625,ochrzczony został w Byczynie w styczniu 1626 r.Pochodził z rodziny ewangelickiej:syn Macieja Gutthäter i Jadwigi Okres jego młodości jest nieznany;prawdopodobnie zdobył wykształcenie uniwersyteckie.Ok.1655 r.został podpiskiem ziemskim(czyli wicenotariuszem)w Wieluniu oraz grodzkim w Ostrzeszowie.Wkrótce,bo już 1656 r.powrócił na Śląsk,zrujnowany(z racji wyznania protestanckiego)podczas wojny ze Szwecją.We Wrocławiu pracował jako prawnik i nauczyciel języka polskiego.W czerwcu roku 1665 odbył podróż do Gdańska.Od września 1666 r.do początku roku 1670 był kierownikiem ewangelickiej Miejskiej Szkoły Polskiej we Wrocławiu,w której nauczano wyłącznie języka polskiego i religii.Okres wrocławski był najbardziej owocny w twórczości Dobrackiego,powstały wówczas podręczniki języka polskiego,poradniki dobrego wychowania,dyplomacji i pisania listów.Pisał w języku polskim i niemieckim,tłumaczył niemieckie teksty na polski,w swych podręcznikach wprowadzał cytaty z polskich poetów(m.in.Jana Kochanowskiego i Samuela Twardowskiego).Pisma Dobrackiego były za życia autora chętnie wydawane i cieszyły się popularnością.W roku 1670 Dobracki wyjechał z Wrocławia i osiedlił się w Prusach Królewskich.Przez krótki okres mieszkał w Toruniu,w 1671 r.przeniósł się do Brodnicy,gdzie objął urząd pisarza sądowego i mieszkał do końca życia.W marcu roku 1673 został mianowany sekretarzem królewskim przez króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego.Żonaty był z p.Dobrzyską.
Ważniejsze dzieła
  • Wydworny polityk,wyd.Oleśnica 1664 r.drukarnia Jan Seyffert,wydania nast.Elbląg 1672 r.Gdańsk 1685 r.Gdańsk 1690 r.(zbiór wzorów rozmów w jęz.polskim i niemieckim)
  • Kancelaria polityczna,wyd.Gdańsk 1655 r.drukarnia S.Reinigen,wydania nast.Elbląg 1672 r.Gdańsk 1685 r.Elbląg 1761 r.(polsko-niemiecki podręcznik epistolograficzny)
  • Słownik łacińsko-francusko-niemiecko-polski(ilustrowany),Wrocław 1666 r.
  • Goniec gramatyki polskiej,(podręcznik do jęz.polskiego,opracowany na polecenie Rady Miejskiej Wrocławia),wyd.1668 r.w oficynie Jana Seyfferta w Oleśnicy
  • Polnische teutsch erklärte Sprachkunst,(podręcznik dla zaawansowanych),wyd.1669 r.w oficynie Jana Seyfferta w Oleśnicy(2 edycje)
  • Pień szczero-uprzejmy na godach weselnych...księdza Gottfrida Hallera...w roku 1670,Wrocław(1670 r.)
Przekłady
  • J.A.Komensky Orbis sensualium pictus,Brzeg 1667 r.drukarnia K.Tschorn,inne wyd.Wrocław 1667 r.(2 edycje)
  • Dwie polskie pieśni religijne przekł.z niem.w książce Spiżarnia duszna pątnikowi nabożnemu na tym świecie pielgrzymującemu do nieba w nadrożnem dana,(modlitewnik,częściowo tłumaczony z tekstów niemieckich),wyd.1671 r.w Oleśnicy,wyd.nast.Brzeg 1680 r.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz