Collegium Nobilium

Szkoła wyższa,założona w Warszawie przez pijara Stanisława Konarskiego w 1740 roku,początkowo jako Collegium Novum(nazwę zmieniono jesienią 1741 r.)na ulicy Długiej,następnie rozbudowana do ulicy Miodowej(mieści się tam obecnie Akademia Teatralna im.Aleksandra Zelwerowicza),a po latach przeniesiona na Żoliborz do jurydyki Szymanowska,gdzie działała do roku 1832.Zadaniem tej instytucji było kształcenie nowego pokolenia Polaków,by przygotować je do przeprowadzenia przebudowy państwa polskiego.Efektami późniejszych reform i zmian były m.in.Sejm Czteroletni i jego największy sukces Konstytucja 3 maja.Kolegium dzieliło się na 5 klas,nauka trwała 8 lat(klasy II,IV oraz V były dwuletnie).
Program nauczania
Była to placówka z nowoczesnym,jak na ówczesne czasy,szerszym programem nauczania w porównaniu np.do ówczesnego kształcenia w szkołach jezuickich.Kładziono w niej mniejszy nacisk na naukę łaciny i greki,a większy na nauki przyrodnicze,matematykę i języki nowożytne oraz filozofię.Zapoczątkowała ona reformę szkół pijarskich.Konarski dobrał wykształconą kadrę nauczycielską,wprowadził nowoczesne metody nauczania,rozszerzył program o dodatkowe przedmioty(np.historię,prawo,ekonomię,nauki ścisłe)oraz ograniczył łacinę na rzecz języka polskiego.Dbano o wykształcenie jasnego, precyzyjnego sposobu wysławiania się i argumentowania wzorowanego na zasadach starożytnej„cycerońskiej”retoryki.
Znani nauczyciele

• Onufry Kopczyński
• Michał Dymitr Krajewski
• Adam Stanisław Naruszewicz
• Antoni Wiśniewski
• Teodor Ostrowski
• Ignacy Zaborowski
• Edmund Andraszek
• Stefan Łuskina
• Franciszek Siarczyński

Znani studenci

• Ludwik Szymon Gutakowski
• Tadeusz Mostowski
• Stanisław Mycielski
• Ignacy Potocki
• Stanisław Kostka Potocki
• Tomasz Kajetan Węgierski

Ciekawostki

• Budynek Collegium Nobilium został niemal doszczętnie zniszczony w podczas powstania warszawskiego oraz bezpośrednio po nim w wyniku zaplanowanego niszczenia zabudowy miasta.Po zakończeniu II wojny światowej budynek został odbudowany wg projektu Wojciecha Onitzcha,Mariana Sulikowskiego i Andrzeja Uniejewskiego w nowoczesnym kształcie,odtworzono wyłącznie klasycystyczną fasadę.Mimo gruntownej modernizacji,w kilku pomieszczeniach na parterze budynku zachowały się oryginalne XVIII i XIX-wieczne sztukaterie i supraporty.W czasie II wojny światowej budynek Collegium Nobilium był miejscem narodzin niezwykłej miłości.Historia młodej,mieszkającej w budynku Collegium łączniczki ukrywającej w swoim pokoju starego Żyda została opisana w książce Marka Edelmana pt.I była miłość w getcie.