wtorek, 27 stycznia 2015

Jan Godfryd Roesner

Johann Gottfried Roesner,także Rösner(ur.11 listopada 1658 r.w Sulechowie,Brandenburgia,zm.7 grudnia 1724 r.w Toruniu)burmistrz Torunia,kupiec,czołowa postać tzw.tumultu toruńskiego.
Biografia
Był synem Tobiasza i Teodory z Wendtów.Ojciec był rajcą miejskim we Wschowie,opuścił miasto w 1656 r.wraz z wojskami szwedzkimi(podobnie jak wielu protestantów) i osiadł w Sulechowie.Tam też jego syn Jan Godfryd rozpoczął naukę szkolną,by w 1676 r.przenieść się do Gimnazjum Akademickiego w Toruniu.W latach 1679–1683 studiował na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą,zdobywając m.in.przygotowanie prawnicze i tytuł doktora praw(w 1683 r.obronił w Lipsku pracę doktorską De remediis subsidiariis).W 1687 r.został sekretarzem miejskim w Toruniu.Do dalszej kariery we władzach miasta mógł przyczynić się ślub z córką jednego z rajców Jana Kisslinga,Katarzyną(1694 r.)Roesner pozostawał jednak z teściem w konflikcie.Prowadził natomiast z powodzeniem handel w Toruniu,a w 1698 r.został rajcą miejskim.Przez pewien czas był rezydentem Torunia przy dworze Augusta Mocnego.W 1703 r.otrzymał nominację na burgrabiego królewskiego w Toruniu,potem pełnił ten urząd jeszcze 11 razy(kadencja burgrabiego trwała rok),a w 1706 r.został pierwszy raz burmistrzem Torunia.Łącznie był burmistrzem sześć razy.Po śmierci teścia w 1708 r.(w tym samym roku zmarła też Katarzyna Roesnerowa)prowadził proces z jego spadkobiercami;usunął herb i koronę z epitafium Kisslinga w kościele Mariackim,a kiedy zapadł dla niego niekorzystny wyrok w sądzie królewskim,nakazujący przywrócenie poprzedniego wyglądu epitafium,wykorzystując stanowisko burmistrza nie wykonał go.W okresie wojny północnej sprzyjał Augustowi Mocnemu,co naraziło go na represje ze strony Szwedów(był więziony po zajęciu Torunia przez Szwedów pod zarzutem wydania kasy miejskiej oficerom saskim) i zwolenników Stanisława Leszczyńskiego.Kilkakrotnie musiał występować w sprawach społecznych miasta,m.in.bronił profesora gimnazjum Jana Arndta,oskarżonego przez jezuitów o znieważenie papieża w sztuce Actum dramaticum de impia pietate Caiphae(1719 r.)W lipcu 1724 r.doszło w Toruniu do wydarzeń,które przeszły do historii pod nazwą tumultu toruńskiego.Zdemolowane zostało kolegium jezuickie przez tłum mieszczan ewangelickich,a zakon oskarżył burmistrza o brak zdecydowanych działań w obronie gmachu katolickiego.Rada i miasto Toruń zostały pozwane przed sąd asesorski,a sprawa,początkowo bagatelizowana,nabierała znaczenia wobec wielkiego oburzenia szlachty.Sąd asesorski uznał Rosenera za winnego tumultu i wydał wyrok śmierci.Roesner nie skorzystał z możliwości ucieczki(jeszcze po wydaniu wyroku pozostawał kilka dni na wolności dzięki poręczeniom stanu mieszczańskiego)ani przejścia na katolicyzm i mimo protestów kilku państw europejskich został ścięty.Cieszącego się pośmiertną sławą burmistrza uczczono m.in.pomnikiem w kościele Św.Ducha(pomnik ten istniał do 1950 r.)a współcześnie tablicą na domu przy ul.Chełmińskiej,w którym mieszkał.Małżeństwo z Katarzyną z Kisslingów pozostało bezdzietne.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz