środa, 21 stycznia 2015

Krzysztof Grzymułtowski

Herbu Nieczuja(ur.ok.1620 r.w Wielkopolsce,zm.w maju 1687 r.)marszałek Sejmu I Rzeczypospolitej,marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1672 roku,wojewoda i kasztelan poznański,dyplomata w służbie królewskiej,pisarz polityczny i mówca,pułkownik królewski,starosta ujski i pilski.
Życiorys
Syn Stanisława,starosty średzkiego i Katarzyny z Leszczyńskich,córki Wacława.Uczęszczał do szkoły w Poznaniu,a w roku 1635 podjął studia w kolegium jezuickim we francuskim Dole.W roku 1648 został po raz pierwszy posłem na sejm,od 1652 r.stale posłował,a w 1654 r.został marszałkiem sejmu,często uczestnicząc w pracach wielu komisji.W roku 1650 objął urząd podkomorzego kaliskiego.W czasie Potopu szwedzkiego pozostał po stronie Jana Kazimierza.W roku 1656 otrzymał kasztelanię poznańską.Gdy stracił nadzieję na dalszy awans przystąpił w 1665 r.do rokoszu J.S.Lubomirskiego,później sprzyjał stronnictwu profrancuskiemu,utrzymując jednocześnie bliski kontakt z elektorem brandenburskim.Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku,popierał do polskiej korony kandydaturę francuskiego księcia Wielkiego Kondeusza.Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa poznańskiego.W 1672 roku był deputatem województwa poznańskiego na Trybunał Główny Koronny.Za intrygi przeciwko Michałowi Wiśniowieckiemu,w roku 1670,został postawiony przed sądem sejmowym.Był członkiem konfederacji malkontentów w 1672 roku.W 1674 roku był elektorem Jana III Sobieskiego z województwa poznańskiego.Już jako stronnik Jana III Sobieskiego,w 1679 roku otrzymał godność wojewody poznańskiego.W latach 80.XVII wieku przewodził opozycji wielkopolskiej o orientacji prohabsburskiej.Uczestnik i sygnatariusz rokowań pokojowych ze Szwecją w Oliwie w roku 1660 i z Rosją w Moskwie w 1686 r.zakończonych traktatem jego imienia.Należał on również do tajnej kompanii w służbie króla.Żonaty,po raz pierwszy z Barbarą Ossowską,po raz drugi(1660 r.)z Aleksandrą Cecylią Leszczyńską.Zmarł prawdopodobnie w maju roku 1687.
Twórczość
Ważniejsze utwory
  • Echo virtutum...Andreae Szołdrski...episcopi posnaniensis,Poznań 1636 r.drukarnia W.Regulus
  • Disputatio tertia de ante mobili ad ubi,Poznań 1638 r.drukarnia W.Regulus
  • Mowy sejmowe,senackie,sejmikowe,okolicznościowe z 1662-1686,wyd.A.Jabłonowski,Warszawa 1876 r.Źródła dziejowe t.1
  • Mowy na sejmach miane,1685 r.(egz.nieznane),wiad.podał K.Niesiecki Korona polska,t.2,Lwów 1738 r.s.338
  • Zdanie sprawy przed Janem III z poselstwa do Moskwy,zaczętego w roku 1685,a skończonego dnia trzeciego maja 1686 r.ogł.M.Malinowski i A.Przezdziecki Źrzódła do dziejów polskich,t.2,Wilno 1844 r.
  • Mowa...przy powitaniu carów moskiewskich na stolicy r.1686,lutego 21 dnia,ogł.M.Malinowski i A.Przezdziecki Źrzódła do dziejów polskich,t.2,Wilno 1844 r.
Listy
  • Listy z lat 1657-1686(m.in.do i od:Fryderyka Wilhelma brandenburskiego,Jana III Sobieskiego,Jana Leszczyńskiego,Wacława Leszczyńskiego,Andrzeja Olszowskiego,Jana Opalińskiego),wyd.A.Jabłonowski,Warszawa 1876 r.Źródła dziejowe t.1
  • 9 listów z lat 1682-1684(do:Jana Albrechta Dönhofa,Benedykta Sapiehy,Jana III Sobieskiego),wyd.M.Malinowski i A.Przezdziecki Źrzódła do dziejów polskich,t.2,Wilno 1844 r.
  • 24 listy z lat 1683-1684(do:Melchiora Gurowskiego,Stanisława H.Lubomirskiego,Marcjana Ogińskiego,Benedykta Sapiehy,Jana Wielopolskiego,Andrzeja Załuskiego),wyd.M.Malinowski i A.Przezdziecki Źrzódła do dziejów polskich,t.2,Wilno 1844 r.
  • Listy z lat 1683-1684(do:M.Gurowskiego,S.H.Lubomirskiego,J.Wielopolskiego,A.Załuskiego),wyd.A.C.Załuski Epistolarum historico-familiarum tomi primi pars secunda,Braniewo 1710 r.s.822-827,869;streszczenie polskie ogł.G.B.U. i W.Skrzydylka Listy z czasów Jana III i Augusta II,Kraków 1870 r.
  • Do B.Sapiehy z lat 1683-1684,wyd.G.B.U. i W.Skrzydylka Listy z czasów Jana III i Augusta II,Kraków 1870 r.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz