Wadowice

Miasto w województwie małopolskim,siedziba władz powiatu wadowickiego i gminy Wadowice.Wadowice położone są na Pogórzu Śląskim,nad Skawą.Przez miasto przebiega droga krajowa nr 28,droga krajowa nr 52 i linia kolejowa nr 117.
Położenie
Według danych z 1 stycznia 2011 r.powierzchnia miasta wynosiła 10,54 km².
Kalendarium

1325 pierwsza wzmianka źródłowa wymieniająca nazwę Wadowice.Dotyczyła rachunków świętopietrza kościoła wadowickiego. 1327 pierwsza wzmianka pisemna o samym mieście,w akcie hołdu lennego złożonego królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu przez księcia oświęcimskiego Jana I Scholastyka. 1430 miejscowość otrzymała prawa miejskie od księcia oświęcimskiego Kazimierza I. 1482-1493 miasto pod rządami Władysława z rodu Piastów. XVI wiek Wadowice ośrodkiem rzemiosła i kupiectwa. 1802 gmina miejska wykupiła prawa dominialne i stała się wolnym miastem. 1819 Wadowice stały się rozległym cyrkułem wadowickim,obejmującym 3380 km²,10 miast,2 osady targowe i 340 wsi z ludnością liczącą 350 tys.osób.Pierwszym naczelnikiem odwodu wadowickiego był Ludwik de Sertes,a miasto liczyło wówczas 2500 mieszkańców. 1867-1975 miasto siedzibą powiatu. 18 maja 1920 w domu przy Kościelnej 7 urodził się Karol Wojtyła,późniejszy papież Jan Paweł II.Odwiedził on Wadowice jako papież trzykrotnie w latach 1979,1991 i 1999. 1939-1945 okupacja niemiecka.Administracyjnie Wadowice zostały włączone do Rzeszy.W okresie tym obowiązywała nazwa Wadowitz.Planowane wprowadzenie starej(pochodzącej z okresu lokacji miasta)nazwy Frauenstadt nie doszło do skutku. 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj.bielskiego,od 1999 należy do woj.małopolskiego.

Historia

Podczas rządów księcia Kazimierza,w 1430 wielki pożar doszczętnie strawił Wadowice.Aby szybko odbudować miasto,książę oświęcimski Kazimierz na mocy przywileju z dnia 10 listopada 1430 nadał Wadowicom prawo chełmińskie(łac.ius Culmense).Nadanie Wadowicom prawa chełmińskiego było ewenementem,gdyż prawo to stosowano zwłaszcza w Prusach i na Pomorzu.Prawdopodobnie książę Kazimierz chciał pobudzić aktywność wadowiczan i nadał im prawo,które było bardziej elastyczne od prawa magdeburskiego(łac.ius municipale magdeburgense) i prawa średzkiego(łac.ius novi fori).Przywilej książęcy zapewniał mieszkańcom Wadowic znaczne korzyści,np.zostali oni zwolnieni od wszelkich powinności na rzecz księcia przez okres sześciu lat.Ponadto uzyskali zezwolenie na swobodny wyrąb drewna w lasach książęcych i połów ryb w Skawie w środy i piątki.Wadowiczanie uzyskali również prawo do wolnego targu wraz z prawem jednej mili,tj.swobodnym i wyłącznym prawem prowadzenia określonej działalności gospodarczej w promieniu jednej mili od miasta.W przywileju z 1430 prawo to otrzymali krawcy,szewcy i sukiennicy oraz karczmarze i piwowarzy.
Zabytki

• Kościół parafialny Bazylika Mniejsza Ofiarowania NMP,z XVIII w.prezbiterium z XV w.
• Dom przy Kościelnej 4 jeden z najstarszych budynków w mieście(przełom XVIII i XIX w.obecnie Muzeum Miejskie)
• Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II muzeum biograficzne papieża Jana Pawła II mieszczące się w jego domu rodzinnym
• Klasztor Ojców Karmelitów Bosych i Sanktuarium św.Józefa"Na Górce"z 1899
• Klasycystyczny dwór"Mikołaj"(nazwany tak na cześć wójta Mikołaja Komorowskiego)z XIX w.
• Plac Jana Pawła II z domami klasycystycznymi z XIX w.

Pomniki

• Pomnik Papieża Jana Pawła II na rynku
• Pomnik Jana Pawła II przy kościele św.Piotra w Wadowicach
• Krzyż Katyński odsłonięty 22 kwietnia 2010 roku
• Pomnik upamiętniający stulecie harcerstwa w Polsce odsłonięty 18 września 2010 roku
• Pomnik żołnierzy 12 pułku piechoty(nazywany pomnikiem nieznanego żołnierza)
• Popiersie Emila Zegadłowicza przy budynku I Liceum Ogólnokształcącego w Wadowicach
• Pomnik pomordowanych nauczycieli
• Pomnik św.Rafała Kalinowskiego przy klasztorze karmelitów

Sport,turystyka i rekreacja
Kluby sportowe

• MKS Skawa"Wadowice"piłka nożna,koszykówka,siatkówka,tenis stołowy
• PUKS Karol Wadowice piłka nożna,pływanie,koszykówka,turystyka
• LKS Zaskawianka Zaskawie(Wadowice)piłka nożna
• KS Aquila kolarstwo
• Wieża Wadowice Klub Szachowy
• Kick-boxing Sport-Kurs
• Kick-boxing Mawashi
• "ALPS"Wadowice,Stowarzyszenie na Rzecz Upowszechniania Kultury Fizycznej i Sportu siatkówka(młodziczki,kadetki i kadeci)

Obiekty sportowe

• Stadion im.Czesława Panczakiewicza(MKS Skawa)
• Kryta pływalnia"Delfin"
• ujeżdżalnia przy WDW Podhalanin
• hala sportowa z zapleczem przy Zespole Szkół Publicznych Nr 1
• Schodki pod Skarpą tz.2-4-2
• ORLIK

Imprezy i zawody cykliczne

• Dni Wadowic
• Bieg Powsinogi
• Reggae Most
• Pikniki na Wenecji
• Dzień Kasztana
• Zawody w Skokach Narciarskich
• Sylwester Na rynku
• Rap Akcja
• Bieg po Zdrowie
• Dni Serca

Piesze szlaki turystyczne

• Szlak im.Czesława Panczakiewicza:Wadowice Zawadka Przełęcz Czesława Panczakiewicza Ponikiew Przełęcz Pod Gancarzem Schronisko PTTK Leskowiec Makowa Góra Tarnawa Górna
• Wadowice Gorzeń Górny Jaroszowicka Góra Łękawica Żar
• Wadowice Tomice Witanowice Babica Wysoka Kalwaria Zebrzydowska
• Wadowice Tomice Woźniki Grodzisko Trzebieńczyce Zator

Klimat Wadowic

Wadowice są częścią województwa małopolskiego.Znajdują się w regionie zwanym Pogórzem Śląskim.Rzeką przepływającą przez Wadowice jest Skawa.Tereny Wadowic są bardzo zróżnicowane pod względem wysokości.Takie ukształtowanie terenu sprawia,że klimat Wadowic jest zróżnicowany.W ciągu roku średnia temperatura kształtuje się na poziomie 5-6 st.C.Charakterystyczną cechą tutejszego klimatu są nagłe zmiany pogody.Na tym obszarze występuje typ bioklimatu łagodnie bodźcowego,a na terenach leśnych podtyp bioklimatu o cechach oszczędzających.W ciągu roku występuje 80-100 dni z uciążliwymi warunkami bioklimatycznymi,po 40-50 dni w półroczu ciepłym i chłodnym.

Transport Drogi krajowe

• droga krajowa nr 28 Zator Wadowice Sucha Beskidzka Limanowa Nowy Sącz Gorlice Biecz Jasło Krosno Sanok Medyka
• droga krajowa nr 52 Głogoczów Wadowice Andrychów Kęty Bielsko-Biała

Lotnictwo
W roku 2013 na terenie firmy Maspex oddano do użytku śmigłowcowe lądowisko Maspex-Wadowice.
Struktury wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki
• Parafia Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach
• Parafia św.Piotra Apostoła w Wadowicach
• Świadkowie Jehowy
  • 2 zbory gromadzące się w jednej Sali Królestwa(Wadowice-Brody,Wadowice-Spytkowice)

Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie:

• Asyż
• Canale d'Agordo
• Carpineto Romano
• Chicago Heights
• Kecskemét
• Marktl
• Pietrelcina
• San Giovanni Rotondo
• Sona