czwartek, 5 września 2013

Siemowit V

(ur.ok.1389,zm.16 lutego 1442)w latach 1426-1434 książę mazowiecki na Rawie,Płocku,Sochaczewie,Gostyninie,Płońsku,Wiźnie i Bełzie,dziedziczny lennik Polski,w wyniku podziału w 1434 r.książę na Rawie,Gostyninie i Sochaczewie.Siemowit V był najstarszym synem księcia płockiego Siemowita IV i siostry Władysława Jagiełły księżniczki litewskiej Aleksandry.W literaturze spotyka się niekiedy formę imienia Ziemowit,jest to jednak forma niepolecana.Książę dzieciństwo i wczesną młodość spędził na dworze Władysława Jagiełły w Krakowie.W 1410 r.wziął udział u boku króla Polski w bitwie pod Grunwaldem.Opieka Jagiełły na księciem zaowocowało wkrótce również wyjazdem w 1416 r.Siemowita na sobór do Konstancji i pobytem Piasta podczas spotkania Jagiełły z królem węgierskim Zygmuntem Luksemburczykiem w Kieżmarku.Po 1420 r.w związku ze starzeniem się ojca Siemowit V,zaczął przejmować coraz więcej władzy w rodzinnym księstwie płockim.Z nieznanych przyczyn w 1425 r.ojciec księcia Siemowit IV na synodzie diecezjalnym w Łęczycy wystąpił za pośrednictwem swojego kanclerza Stanisława Pawłowskiego z mową,w której powątpiewano zgodność z prawem zależności lennej Mazowsza od korony polskiej.Dopiero osobista wizyta synów Siemowita Siemowita V i Kazimierza w Brześciu Litewskim,oraz ukorzenie się przed królem zapobiegło konfliktowi zbrojnemu.Na początku 1426 r.zmarł sędziwy Siemowit IV pozostawiając swoje władztwo do podziału między czterech synów Siemowita V,Kazimierza,Trojdena II i Władysława I(piąty Aleksander wybrał karierę duchowną).Początkowo czterej bracia(od śmierci Trojdena II w 1427 r.już tylko trzej)na Mazowszu Płockim mieli rządzić wspólnie jako tzw.bracia niedzielni,decydując się niemal natychmiast złożyć 8 września 1426 r.w Sandomierzu hołd lenny Władysławowi Jagielle(z wyjątkiem Kazimierza,który z obowiązkiem z tym uchylał się aż do 1430 r.)Pomimo uznania zwierzchnictwa Polski stosunki książąt mazowieckich z polskim monarchą pozostały jednak napięte.Powodem tego był konflikt,jaki wybuchł pomiędzy książętami i Stanisławem Pawłowskim(natenczas będącym już biskupem płockim i wiernym stronnikiem Jagiełły).Siemowit V wraz z braćmi oskarżał m.in.biskupa od nadużywanie swojej władzy i próbę ich skłócenia z polskim monarchą.W tym celu Pawłowski miał fałszować dokumenty,z których wynikało,że Piastowcze dybali na życie Władysława Jagiełły.Sprawa była na tyle poważna,że do sporu w pewnym momencie włączyli się oprócz króla również Krzyżacy,a nawet papież i cesarz Zygmunt Luksemburski.Ostatecznie Siemowit V wraz z braćmi sprawę przegrał,a sąd papieski uniewinnił biskupa.W 1429 r.Siemowit V uczestniczył w zjeździe w Łucku,gdzie Zygmunt Luksemburski zaproponował wyniesienie do godności królewskiej wielkiego księcia litewskiego Witolda.W wojnie jaka wybuchła w 1431 r.pomiędzy Polską a rządzoną przez Świdrygiełłę Litwą,książęta mazowieccy opowiedzieli się po stronie polskiej,a Siemowit V objął całość dowództwa nad polskimi oddziałami.Przeprowadzona wówczas kampania zakończyła się pełnym sukcesem wraz z podpisaniem 2 września 1431 r.rozejmu.Za okazaną pomoc Siemowit V otrzymał od polskiego króla powiat żadaczowski w przylegającym do księstwa bełskiego Wołyniu.Dobrze układające się stosunki z koroną zostały zachwiane niespodziewanie w 1432 r.kiedy Siemowit V rozpoczął rozmowy Krzyżakami w Działdowie i ze Świdrigiełłą w Wilnie w sprawie wspólnego sojuszu skierowanego przeciwko Polsce.Dopiero zamach stanu Polaków na Litwie i usunięcie Świdrygiełły skłoniło księcia do ponownego związania się z Polską.Istnieją przypuszczenia,że kontakty Siemowita ze Świdrygiełłą odbywały za wiedzą i zgodą Jagiełły,o czym miał świadczyć fakt pozostania księcia w łaskach królewskich przez cały 1432 rok.O złych stosunkach łączących Siemowita V z zakonem świadczą także częste kontakty z wrogim Krzyżakom Pomorzem Zachodnim,oraz wyprawa husytów w 1433 r.na Pomorze Gdańskie w której książę mazowiecki wziął również udział.Śmierć Władysława Jagiełły w 1434 r.uczyniła na krótko Siemowita V kandydatem do korony polskiej.Pomysł ten zrodził się wśród opozycji skupionej wokół Spytka z Melsztyna,a skierowanej przeciwko biskupowi krakowskiemu Zbigniewowi Oleśnickiemu.Energiczność biskupa na zjeździe w Opatowie 13 lipca 1434 spowodowała jednak,że nawet plan minimum objęcie przez Piasta mazowieckiego regencji nie został zrealizowany.Wobec fiaska planów opozycji Siemowit V szybko zaakceptował nowego władcę Władysława III i 25 lipca wraz z bratem Kazimierzem II wziął udział w koronacji młodziutkiego polskiego monarchy.Uroczystość została zakłócona nierozstrzygniętym sporem książąt mazowieckich z biskupami o zaszczytne miejsce u boku króla.31 sierpnia 1434 Siemowit V zdecydował się wraz z braćmi na ostateczny podział ojcowizny najstarszemu przypadła wówczas część z Rawą,Gostyninem i Sochaczewem.Po dokonaniu podziału aktywność polityczna Siemowita V wyraźnie spada.31 grudnia 1435 r.Siemowit V bierze udział w rokowaniach pokojowych z Krzyżakami w Brześciu Kujawskim,a w kwietniu 1438 r.w zjeździe w Nowym Mieście Korczynie,gdzie odradzał Władysławowi III i radzie koronnej pomysłu przyjęcia korony czeskiej dla Kazimierza Jagiellończyka.Książę był żonaty z księżniczką raciborską Małgorzatą,z którą doczekał się córki również Małgorzaty(wydanej później za księcia oleśnickiego Konrada IX Czarnego).Siemowit V Rawski zmarł 16 lutego 1442 i został pochowany w kościele parafialnym św.Piotra i Pawła w Rawie Mazowieckiej.Większość dziedzictwa po jego śmierci przejął brat Władysław I.Gostynin jako oprawę wdowią otrzymała Małgorzata raciborska.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Trojden I
 
 
 
 
 
 

 
Siemowit III
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Maria
 
 
 
 
 
 

 
Siemowit IV
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Mikołaj II opawski
 
 
 
 
 
 

 
Eufemia opawska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Anna raciborska
 
 
 
 
 
 

 
Siemowit V
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Giedymin
 
 
 
 
 
 

 
Olgierd Giedyminowic
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Jewna
 
 
 
 
 
 

 
Aleksandra Olgierdówna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Aleksander twerski
 
 
 
 
 
 

 
Julianna twerska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Anastazja halicka
 
 
 
 
 
 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz