środa, 4 września 2013

Mikołaj I opolski

(urodzony pomiędzy 1422 a 1424 rokiem zmarł 3 lipca 1476 roku),książę opolski w latach 1437-1476(od 1439 samodzielnie wcześniej razem z bratem),książę zastawny Brzegu od 1442(1450),w Kluczborku od 1450,w Niemodlinie,Strzelcach i Oleśnie od 1460.Mikołaj I był czwartym pod względem starszeństwa(najmłodszym)synem księcia opolskiego Bolka IV i hrabianki Małgorzaty pochodzącej z włoskiej Gorycji.W momencie śmierci ojca w 1437 roku Mikołaj I był jeszcze małoletni,w związku z czym znalazł się pod opieką starszych braci Bolka V i Jana I.6 października 1438 roku razem z rodzeństwem złożył hołd lenny kandydatowi na króla czeskiego Kazimierzowi Jagiellończykowi,jednak,w niecałe dwa miesiące później(3 grudnia)związku z rezygnacją polskiego monarchy z tytułu i pokonaniem opozycji w Czechach przez Albrechta Habsburga uznał się na zjeździe we Wrocławiu lennikiem austriackiego dynasty.W 1439 roku niespodziewanie zmarł Jan I,co umożliwiło Mikołajowi objąć samodzielne rządy w księstwie opolskim.Trzy lata później Mikołaj ożenił się z córką księcia brzeskiego Ludwika II.W zamian za rezygnację z posagu rok później Mikołaj otrzymał od najbliższych krewnych żony książąt Jana i Henryka X w zastaw księstwo brzeskie.Z nieznanych powodów w 1447 roku ziemie te znalazły się z powrotem w rękach książąt chojnowskich,którzy zastawili je nawet rycerzowi Heinzowi Stoschowi.Dopiero po nowej ugodzie z 11 kwietnia 1450 Brzeg wraz z okręgiem ostatecznie dostał się na powrót w ręce księcia opolskiego.Do kolejnego powiększenia obszaru księstwa doszło na przełomie 1449/50 roku,kiedy stryj księcia władca niemodlińsko-strzelecki Bernard w zamian za udzieloną pożyczkę scedował na rzecz Mikołaja wszelkie swoje uprawnienia do połowy księstwa opolskiego.Rok później dodał również bratankowi ziemię kluczborską.Wreszcie kiedy w 1460 roku zmarł starszy brat Bolko V posiadłości Mikołaja zostały powiększone o Niemodlin,Strzelce i Olesno.Na dzielnicach brata Mikołaj utrzymał się pomimo próby przejęcia tych terytoriów przez Jerzego z Podiebradów,który chciał zagarnąć spadek po Bolku V,jako opróżnione lenno korony czeskiej.Ugoda pomiędzy królem czeskim a Mikołajem została podpisana 16 sierpnia 1460 roku,kiedy Jerzy ostatecznie zaakceptował rządy księcia w Niemodlinie i Strzelcach w zamian za zrzeczenie się uprawnień do Opawy z okręgiem(księstwo Mikołaj kupił w 1454 od Ernesta Opawskiego,jednak na skutek oporu czeskiego monarchy nie udało się go przejąć).W tym samym roku Mikołaja spotkały kolejne trudności związane z opanowanymi terytoriami.Otóż wojnę z księciem opolskim rozpoczął władca Oświęcimia Jan IV domagający się spłacenia długów nieżyjącego już teścia Mikołaja Ludwika II.Napastnika,któremu udało się opanować warownię w Leśnicy ostatecznie udało się usunąć przy pomocy mieszczan Wrocławia 6 października po kilkutygodniowych walkach.W 1461 roku zaś w zamian za zrzeczenie się oprawy wdowiej Mikołaj zapłacił szwagierce Jadwidze Biesównie bliżej nie określone odszkodowanie,wreszcie 3 czerwca zakończył długotrwały spór o dobra zagarnięte przez brata kolegiacie głogóweckiej zwracając jej nadania ojca Bolka IV.W 1463 roku po raz kolejny powróciła sprawa roszczeń księcia głogowskiego Henryka IX względem spadku po dziadku Władysławie Opolczyku(wcześniej zmagali się z tym problemem Bolko IV i Bernard Niemodliński).26 października żądania władcy głogowskiego zostały dodatkowo wsparte przez Jerzego z Podiebradów,który przywrócił uchylone w 1435 roku dekrety Wacława IV Luksemburczyka z 1418 roku.Mikołaj I korzystając z pomocy Wrocławia próbował początkowo stawić zbrojny opór,w końcu jednak 29 kwietnia 1464 zgodził się na ugodę wypłacając za zrzeczenie się praw Henrykowi IX ogromną sumę 14000 złotych węgierskich.W tym samym roku zakończono też spór z biskupem wrocławskim o zagarnięty przez Bolka V Ujazd ustalając możliwość wykupu miasta.1 września 1466 roku Mikołaj I wraz z innymi książętami śląskimi wystąpił z projektem pogodzenia husyckiego króla czeskiego Jerzego z mieszczanami wrocławskimi oraz z papieżem Pawłem II,ostatecznie jednak na skutek odrzucenia przez katolickiego hierarchę formuły pojednawczej i ogłoszenie Podiebradowica 23 grudnia tegoż roku wyklętym książę opolski zdecydował się na wojnę z suwerenem zapraszając na zjeździe we Wrocławiu.W nowy konflikt Mikołaj I zbytnio się nie zaangażował w związku z czym Paweł II zagroził opolskiemu Piastowi konsekwencjami kościelnymi bez skutku.8 czerwca 1469 roku książę opolski podporządkował się królowi węgierskiemu Maciejowi Korwinowi składając mu we Wrocławiu uroczysty hołd lenny jako monarsze czeskiemu.Próba zachowania neutralności podczas wojny Korwina z Polską toczoną od 1471 roku nie dały rezultatu i pod presją władcy węgierskiego wziął udział dwa lata później w wyprawie zbrojnej skierowanej przeciwko związanemu z Jagiellonami księciu Rybnika Wacławowi.Przyniosło to w 1474 roku najazd wojsk polskich na księstwo opolskie,które zostało wtedy znacznie zniszczone.Obroniło się tylko umocnione z rozkazu Mikołaja Opole,sam Piastowicz schronił się wówczas we Wrocławiu pod opiekę wojsk węgierskich.W latach 1469-1472 Mikołaj I toczył zakończony sukcesem spór z księciem Toszka Przemysłem o pod gliwickie Łabędy.Mikołaj I Opolski zmarł 3 lipca 1476 roku i został pochowany w klasztorze franciszkanów w Opolu.Z żony Magdaleny Brzeskiej(zmarła 10 września 1497 roku doczekał się pięciu synów(byli to:Ludwik,Jan II Dobry,Mikołaj II,oraz zmarli w dzieciństwie Bolesław i Bernard),oraz pięć córek(Małgorzata żona Przemysła Toszeckiego,Elżbieta i Katarzyna klaryski wrocławskie,Magdalena,żona Jana V Raciborskiego,oraz zmarła w dzieciństwie Elektra).Dzieci Mikołaja zostały wychowane w duchu polskim.Istnieją pewne przypuszczenia,że Jan II i Mikołaj II znali wyłącznie język polski,co na silnie zgermanizowanym już Śląsku w tych czasach musiało budzić zdziwienie.Sam Mikołaj I znał niemiecki i jest autorem rozważań prawniczych w tym języku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz