środa, 11 września 2013

Bolko V Husyta

Bolko(Bolesław)V Husyta(Wołoszek,Głogówecki)(ur.ok.1400,zm.29 maja 1460)koregent w księstwie opolskim w latach 1422-1424,książę głogówecki i prudnicki od 1424 r.książę niemodliński i strzelecki od 1450 r.na Oleśnie od 1455 r.Bolko V był najstarszym synem księcia opolskiego Bolka IV i Małgorzaty z Gorycji.Książę został gruntownie wykształcony na uniwersytecie w Pradze,gdzie spotkał się z poglądami reformatora religijnego i społecznego Jana Husa.Na Górny Śląsk Bolko powrócił zapewne przed 1417 r.w związku z ożenkiem z Elżbietą,córką Elżbiety Granowskiej z Pilicy żony Władysława Jagiełły(żona Bolka pochodziła z jednego z wcześniejszych małżeństw Elżbiety z Wincentym Granowskim).Małżeństwo przyniosło Piastowi opolskiemu w posagu miasteczko Pilicę oraz skoligacenie z dworem królewskim na Wawelu.Na samodzielne rządy Bolko V nie musiał długo czekać.Jeszcze w 1422 r.został dopuszczony przez ojca do współrządów w księstwie opolskim,zaś dwa lata później,dzięki cesji ojca i stryja Bernarda,został samodzielnym księciem na Głogówku i Prudniku.W 1428 r.Śląsk stał się widownią burzliwych wydarzeń związanych z wtargnięciem w granice dzielnicy oddziałów husyckich.Pod stolicą księstwa Bolka V,Głogówkiem,pojawiło się wojsko pod dowództwem Walka Kudelnika.Młody książę przebywający wówczas w Gliwicach nie tylko zdecydował się wpuścić husytów do miasta,ale chcąc uniknąć zniszczenia swojego księstwa i przy okazji się wzbogacić sekularyzacją dóbr kościelnych(jedną z pierwszych decyzji było unieważnienie fundacji Bolka IV względem kolegiaty w Głogówku),przystał do innowierców,co potwierdził uroczystą przysięgą.Niebawem też przysłał im na pomoc swoje wojska.Przyłączenie Bolka do husytów nastąpiło nie tylko ze względów materialnych,ale również ideologicznych.Nie bez znaczenia dla księcia była bowiem sprawa postępującej germanizacji Śląska,co wobec elementów narodowych w nauce Jana Husa było szczególnie ważnym aspektem.Jeszcze w tym samym roku przejął wszelkie dobra kościelne w swoim księstwie.W 1429 r.w związku z zaangażowaniem husytów na innych frontach Bolko V opanował na własny rachunek sąsiadujące z księstwem dobra biskupie w kasztelanii nyskiej.W roku następnym razem ze swymi sojusznikami wyprawił się na Jasną Górę leżącą w granicach Polski,oraz wtargnął do należącej do książąt brzeskich ziemi namysłowskiej,gdzie udało mu się zdobyć Kluczbork(Namysłów obronił się dzięki pomocy Wrocławian).Również w kolejnych latach książę głogówecki nie próżnował,stając się władcą większości terenów na Górnym Śląsku i części Dolnego.W swoich podbojach Bolko korzystał z cichej pomocy swoich najbliższych krewnych ojca księcia opolskiego Bolka IV i stryja,księcia niemodlińskiego Bernarda.Szczęśliwa gwiazda odwróciła się od Bolka V w 1433 r.w związku z klęską w bitwie pod Trzebnicą zadaną przez księcia Mikołaja Raciborskiego.Pomimo tego Piastowicz zdołał się utrzymać do końca życia w większości zagarniętych przez siebie dóbr biskupich.W 1443 r.za swoje czyny książę został ukarany ekskomuniką.W latach 1444-1452 Bolko V toczył walki z biskupem krakowskim Zbigniewem Oleśnickim w związku z zakupieniem przez duchownego hierarchę księstwa siewierskiego.Wojna,która toczyła się ze zmiennym szczęściem,mogła trwać tak długo,gdyż Polacy z obawy przed reakcją Habsburgów i cesarza nie zapuszczali się w głąb Śląska.Do ostatecznej zgody doszło na sejmie w Piotrkowie w 1452 r.gdzie Bolko V zaproponował nawet Kazimierzowi Jagiellończykowi pożyczkę pod zastaw ziemi wieluńskiej,w związku z przygotowaniami Polski do rozprawy z zakonem krzyżackim(propozycja nie została przyjęta).Wcześniej,bo w 1450 r.stryj księcia głogóweckiego Bernard niemodliński nie posiadając męskich potomków,zdecydował się oddać większość swoich włości bratankowi.Do dzierżaw Bolka V zostały dołączone wówczas księstwa niemodlińskie i strzeleckie.Pięć lat później,w związku ze śmiercią Bernarda,do spadku zostało dołączone również Olesno.Książę-heretyk zmarł 29 maja 1460 w ulubionym przez siebie Głogówku i został pochowany w tutejszym kościele franciszkanów.Bolko V był dwukrotnie żonaty.Pierwsze małżeństwo zawarte z córką Elżbiety z Pilicy(zmarła w 1453 r.)rozpadło się około 1450 r.(Pochodził z niego jedyny syn księcia głogóweckiego Wacław żyjący w latach około 1433-1453.Jego śmierć w 1453 r.bardzo załamała starzejącego się Bolka).W 1451 r.Piast opolski ożenił się powtórnie z pochodzącą z miejscowego rodu szlacheckiego Jadwigą,córką Hińczy Biesa.Małżeństwo to pozostało bezdzietne.Dzierżawy Bolka V zostały przejęte po jego śmierci przez brata księcia,władcę Opola Mikołaja I.
Bolko V w literaturze
Bolko V jest jednym z bohaterów powieści Andrzeja Sapkowskiego:Narrenturm,Boży bojownicy i Lux perpetua.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz