Drezdenko

(dawniej Drdzeń,niem.Driesen)miasto w województwie lubuskim,w powiecie strzelecko-drezdeneckim.Leży na pograniczu Pojezierza Wielkopolskiego i Pomorskiego,nad Notecią,40 km na wschód od Gorzowa Wielkopolskiego.Według danych z 31 grudnia 2010 r.miasto miało 10193 mieszkańców.Od czerwca 1946 znajdowało się ono w województwie poznańskim,zaś już od czerwca 1950 należało do województwa zielonogórskiego.Przez następne 24 lata,od czerwca 1975 do stycznia 1999 było częścią województwa gorzowskiego.

Toponimia

W dokumentach historycznych można spotkać różne nazwy miejscowości,najczęściej są to"Drzeń"lub"Drżeń",ponadto pojawiają się"Drizina","Drecen","Driesen","Dersen","Droczen","Dirzen","Drezen","Dirczen","Drczen","Drdzen".Najprawdopodobniej pochodzi ona od nazwy drzewa,leśnej miejscowości składającej się z drewnianych domów bądź też zbudowanej na palach.Kojarzy się też z rdzeniem drzewnym.Być może o przyjęciu tej nazwy przesądziło leśne i bagniste otoczenie grodu.Niektórzy polscy uczeni wywodzą tę nazwę od imienia"Drzesław",czyli dziarski,sławny.Obecna nazwa"Drezdenko"została utworzona od niemieckiej nazwy"Driesen".Na polskiej mapie wojskowej z 1935 r.oznaczając miasto podano polski egzonim Drezdenko. Historia
Historia Drezdenka sięga początków państwa polskiego.Drzeń,pełniący początkowo funkcję grodu granicznego,zyskał na znaczeniu za panowania Bolesława Krzywoustego i jego następców,o czym świadczy wyniesienie go do rangi kasztelanii.W okresie rozbicia dzielnicowego gród przechodził zmienne koleje losu.W roku 1252 wszedł w skład Wielkopolski.W 1266 wspólnie z Santokiem stał się celem najazdu rycerstwa brandenburskiego.W wyniku układu zawartego między Bolesławem Pobożnym i księciem Ottonem obydwa grody zostały spalone.W czasie toczonych pod koniec XIII w.walk z Brandenburgią Drzeń kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk.W 1272 roku wojska Bolesława Pobożnego pod dowództwem Przemysła II odbiły Drezdenko.Po zamordowaniu w 1296 roku polskiego króla Przemysła II Drezdenko ponownie opanowali Brandenburczycy.W roku 1317 ówczesny właściciel Drezdenka margrabia Waldemar sprzedał miasto wraz z okolicznymi włościami braciom Henrykowi i Burkhardowi von der Ost za cenę 2000 marek brandenburskich w srebrze.W początkach XV w.w obliczu zawirowań politycznych w Marchii Brandenburskiej,czterej panowie von Osten(Dobrogost,Arnold,Holryk i Bartold),którzy posiadali oba grody z ramienia margrabiego,zdecydowali się na zbliżenie z Polską i w 1365 roku złożyli hołd lenny Kazimierzowi Wielkiemu,dzięki czemu Królestwo Polskie odzyskało i Santok i Drezdenko.W 1402 roku Drezdenko wraz z innymi okolicznymi ziemiami zostały przez cesarza Zygmunta Luksemburskiego oddane w zastaw zakonowi krzyżackiemu,który uważał,że ma dzięki temu prawa do Drezdenka,pomimo,że było to lenno polskiego króla.W 1402 roku Ulryk von Osten złożył hołd królowi Jagielle i zobowiązał się do przejścia lenna na króla polskiego w razie swej bezpotomnej śmierci hołd ów stał się przyczyną sporu między zakonem krzyżackim a Królestwem Polskim o miasto.W 1404 roku w Drezdenku odbyło się spotkanie landwójta Nowej Marchii Roldwina Stahla z przedstawicielami Wielkopolski.W roku następnym Ulryk von Osten przekazał drezdenecki zamek Krzyżakom i najechał Wielkopolskę.Król Władysław II Jagiełło wysłał swe wojska i zażądał od wielkiego mistrza pomocy przeciwko ich zbuntowanemu wasalowi,czego mistrz odmówił,uznając von Ostena za poddanego Zakonu rozpoczął się tym samym spór kompetencyjny o Drezdenko.W 1408 roku dobra von Ostenów zostały wykupione przez Krzyżaków.Osłabiony grunwaldzką porażką zakon krzyżacki nie był w stanie utrzymać w należytym stanie miejskich murów obronnych,które uległy znacznym zniszczeniom.W tym samym okresie miasto spustoszył pożar.W 1455 roku Krzyżacy sprzedali Drezdenko Brandenburgii.W 1603 rozpoczęto budowę nowej twierdzy,opartej na planie pięcioramiennej gwiazdy,którą ukończono w 1605.W okresie wojny trzydziestoletniej miasto zostało w 1639 opanowane przez wojska szwedzkie i znajdowało się w ich władaniu przez kolejnych 10 lat.W 1662 roku Drezdenko ponownie zostało dotknięte wielkim pożarem,który strawił je doszczętnie.Odbudowane Drezdenko w II poł.XVIII w.kilkakrotnie było zajmowane przez wojska rosyjskie i pruskie zmagające się w czasie wojny siedmioletniej.Niespokojny dla miasta był także XIX wiek.W okresie wojen napoleońskich na krótko zajęły je wojska francuskie,które opuściły je w czasie odwrotu resztek Wielkiej Armii.W 1831 mieszkańcy byli świadkami przemarszu uchodzących do Francji uczestników powstania listopadowego.W 1855 w mieście wybuchła epidemia cholery.W 1871 roku Drezdenko weszło w skład zjednoczonych Niemiec.W 1945 roku miasto zostało włączone do Polski.Jego dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec.Miasto dwukrotnie uzyskało tytuł"Krajowego Mistrza Gospodarności"(1967 i 1976). Zabytki Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• układ urbanistyczny
• kościół ewangelicki,obecnie rzymsko-katolicki parafialny pw.Przemienienia Pańskiego,pl.Kościelny 2,neogotycki z lat 1896-1902,do 1945 r.protestancki,jest 27 najwyższym kościołem w Polsce.Jego wieża mierzy 78 metrów,co daje mu tytuł najwyższego kościoła w województwie lubuskim
• kościół ewangelicki,obecnie rzymsko-katolicki filialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa,ul.Niepodległości 41,z 1914 roku w dzielnicy Nowe Drezdenko;wczesnomodernistyczny,do 1945 r.protestancki
• zespół kościoła filialnego,ul.Żeromskiego,z 1898 roku:
  • kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej,neogotycki poświęcony 26.10.1898 roku
  • cmentarz kościelny
  • ogrodzenie,murowano-metalowe
• mur oporowy z piwnicą,pozostałość umocnień ziemno-murowanych twierdzy,obok domu pl.Wolności 12,z XVII/XVIII wieku
• domy,ul.Kościuszki 16 szachulcowy,nr 19 z XIX wieku
• budynek zwany ratuszem,mieszczący początkowo sąd,potem liceum medyczne,obecnie instytucje gminne i powiatowe,ul.Kościuszki 31,z 1885 roku
• dom,ul.Krakowska nr 11 i kamienica z oficynami nr 12 a,z końca XIX wieku
• domy,ul.Krakowska nr 15 szachulcowy z XVIII wieku,nr 17 z XIX wieku
• dom,ul.Lwowska 6,szachulcowy z 1760 roku
• zespół zabudowy,ul.Łąkowa,z XVIII wieku
• domy,ul.Łąkowa 6,11,z XIX wieku
• willa,ul.Marszałkowska 18,z XIX wieku
• willa z ogrodem,ul. Niepodległości 10,z 1899 roku
• dom,ul.Poniatowskiego 25,szachulcowy z XIX wieku
• budynek gospodarczy z gołębnikiem,ul.Słoneczna 1,szachulcowy z początku XX wieku
• szkoła,ul.Szkolna 11,z lat 1903-04
• zespół zabudowy ul.Wiejskiej,z XVIII wieku
• domy,ul.Wiejska 6,27,z XIX wieku
• domy,pl.Wileński 2,3,szachulcowe z końca XVIII wieku
• pałac,pl.Wolności 8,późnobarokowy z 1766 roku,z parkiem;po 1945 r.opuszczony,od 1958 r.zaadaptowany na szkołę podstawową,obecnie gimnazjum
  • kordegarda,z 1766 roku
• spichrz szachulcowy,pl.Wolności 11,z ok.1640 r.pierwotnie arsenał,od 1985 r.muzeum
• dom,pl.Wolności 21,z XVIII wieku
• dom,ul.Żeromskiego 4
• dom,ul.Żeromskiego 11,szachulcowy z połowy XVIII wieku

inne zabytki:

• cmentarz żydowski
• apteka z 1667 roku
• zabudowa z XVIII–XIX w.głównie eklektyczna,dwa równolegle położone rynki.

Sport
Od 1946 roku w Drezdenku funkcjonuje klub piłkarski Lubuszanin Drezdenko.Klub obecnie rozgrywa mecze na Stadionie im.Józefa Nojego w Drezdenku.
Kultura

• Centrum Promocji Kultury
• Muzeum Puszczy Drawskiej i Noteckiej im.Franciszka Grasia
• Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im.ks.Józefa Tischnera

Edukacja

• Publiczne Przedszkole
• Przedszkole im.bł.Edmunda Bojanowskiego
• Szkoła Podstawowa nr 1 im.Janusza Korczaka
• Gimnazjum nr 1 im.Józefa Nojiego
• Zespół Szkół im.Henryka Sienkiewicza(w jego skład wchodzą:Szkoła Podstawowa nr 3 oraz Gimnazjum nr 2)
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych

Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie:

• Wörth
• Winsen

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki
  • Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Drezdenku
  • Parafia Przemienienia Pańskiego w Drezdenku(Kościół Przemienienia Pańskiego w Drezdenku)
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy(Sala Królestwa)