Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się 22 czerwca 1897 r.w Jaśle w rodzinie szlacheckiej,jako drugie dziecko Henryka Dobrzańskiego herbu Leliwa i Marii z Lubienieckich.Był wnukiem Włodzimierza Lubienieckiego powstańca z 1863 roku oraz prawnukiem Hipolita Lubienieckiego,który był oficerem Powstania Listopadowego.Jego ojciec pochodził z zaścianka szlacheckiego Dobra Szlachecka.Według badań Marka Minakowskiego,Henryk Dobrzański(„Hubal”)był w linii prostej potomkiem Zawiszy Czarnego z Garbowa i to zarówno od strony ojca,jak i matki.Pogląd taki negują H.Sobierajski i A.Dyszyński,ich zdaniem rycerz ten nie figuruje w drzewie genealogicznym rodu Dobrzańskich herbu Leliwa,a wśród przodków późniejszego majora Hubala pojawiają się jedynie Jerzy,Zańko i Dymitr rycerze z Ułucza(XIV/XV wiek).W 1903 r.Henryk Dobrzański rozpoczął naukę na domowych zajęciach z zakresu czteroklasowej Szkoły Ludowej,a następnie,po przeprowadzeniu się do Krakowa,kontynuował naukę w siedmioklasowej Szkole Realnej.W czerwcu 1914 r.zdał egzamin maturalny i zapisał się na I semestr agronomii Studium Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego.Nie rozpoczął jednak nauki,ponieważ w miesiąc po zabójstwie arcyksięcia Ferdynanda w Sarajewie,wybuchła I wojna światowa.
I wojna światowa
Młody Dobrzański jako absolwent kursu w Polskich Drużynach Strzeleckich starał się,aby przyjęto go do Legionów Polskich.Na przeszkodzie jednak stał jego młody wiek,dlatego też zmienił rok urodzenia na 1896 i został przyjęty do Legionów.1 grudnia 1914 r.siedemnastoletni Henryk Dobrzański stawił się na stacji zbornej Legionów Polskich w Krakowie.W maju 1915 r.w stopniu kaprala,został odkomenderowany do plutonu kawalerii sztabowej przy Komendzie Legionów Polskich,a już w grudniu na własną prośbę,został przeniesiony do 3 szwadronu 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich,by brać bezpośredni udział w działaniach frontowych.W czasie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 r.znaczna część II Brygady Legionów wraz z 2 Pułkiem Ułanów złożyła przysięgę na wierność cesarzowi Niemiec i została przemianowana na Polski Korpus Posiłkowy.W styczniu 1918 r.kpr.Dobrzański jako jeden z wyróżniających się żołnierzy został skierowany do Szkoły Podchorążych II Brygady w Mamajesti.Nauki jednak nie ukończył,gdyż w lutym 1918 r.na znak protestu przeciwko podpisaniu traktatu brzeskiego,część oddziałów Polskiego Korpusu Posiłkowego,głównie z II brygady Legionów,pod dowództwem płk.Józefa Hallera,przebiła się pod Rarańczą przez front austriacko-rosyjski i przeszła na teren Rosji,łącząc się z II Korpusem Polskim.Znaczna część żołnierzy oddziałów,do których nie dotarł rozkaz płk.Hallera oraz słuchacze Szkoły Podchorążych wraz z kpr.Dobrzańskim,zostali uwięzieni w obozie internowanych w Száldobos na Węgrzech. Henryk Dobrzański trafił najpierw do obozu w Talabor.Kiedy został przeniesiony w ciężkim stanie do szpitala w Marmarosz Sziget(obecnie Sighetu Marmaţiei Rumunia)postanowił wraz z dwoma żołnierzami uciec z obozu.Jako pomocnik palacza przedostał się przez granicę i znalazł schronienie najpierw w Głębowicach,a później w majątku Czechy.
Dwudziestolecie międzywojenne
Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1918 r. i dowodził plutonem kawalerii podczas walk o Lwów.W latach 1919–1921 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.Za odwagę na polu walki został odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.Po wojnie pozostał w wojsku,w szeregach 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich,gdzie wyróżnił się jako jeden z najlepszych jeźdźców.Zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem 1 czerwca 1919.Był w latach 1922–1923 słuchaczem w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu.W latach 1922-1924 z powodzeniem startował w wyścigach konnych i konkursach hippicznych,organizowanych w Bielsku,Piotrkowie i Nowej Wsi,niejednokrotnie zajmując pierwsze miejsce.Osiągnięte przez niego rezultaty zaowocowały powołaniem go w 1925 r.do Grupy Przygotowawczej Sportu Konnego w Warszawie,która pod kierownictwem ppłk.Karola Rómmla miała przygotować i wyłonić członków reprezentacji na międzynarodowe konkursy hippiczne w Nicei.Wśród nich znalazł się i Dobrzański.Obok licznych sukcesów indywidualnych,zdobył dla Polski,wraz z trzema innymi jeźdźcami,drużynową nagrodę przechodni Puchar Narodów.Trofeum to polska ekipa zdobyła po raz pierwszy w historii.W tym samym roku podczas zawodów w Londynie osiągnął najlepszy wynik wieczoru,mając na koniu„Fagas”dwa bezbłędne przejazdy.Za wyczyn ten otrzymał od księcia Walii złotą papierośnicę z wygrawerowanym napisem:„The best individual score of all officers of all nations”.Podczas zawodów w Aldershot zajął pierwsze miejsce.W 1926 roku ponownie znalazł się wśród jeźdźców,reprezentujących Polskę na zawodach hippicznych w Nicei,Rzymie,Neapolu i Mediolanie.W 1927 roku na I Międzynarodowych Konkursach Hippicznych w warszawskich Łazienkach zwyciężył w międzynarodowym konkursie„Rzeki Wisły”.W roku tym nie startował za granicą,ale już w następnym był członkiem ekipy wysłanej na zawody do Nicei i Brukseli.Wszedł także,jako zawodnik rezerwowy,w skład reprezentacji polskich jeźdźców na IX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie.Jego sportową karierę zamyka II miejsce,jakie zajął w konkursie„Rzeki Wisły”podczas II Międzynarodowych Konkursów Hippicznych w Warszawie.Ogółem zdobył 22 pierwsze,3 drugie oraz 4 dalsze lokaty.1 stycznia 1927 awansował do stopnia majora i objął dowództwo szwadronu w 18 Pułku Ułanów.W latach 1929–1934 służył w 20 Pułku Ułanów,a następnie w latach 1934–1936 pełnił funkcję kwatermistrza w stacjonującym w Hrubieszowie 2 Pułku Strzelców Konnych.Przydzielony w 1936 r.do 4 Pułku Ułanów,a ponieważ nie potrafił przystosować się do wymogów służby pokojowej i wywoływał swym postępowaniem wiele konfliktów,został na przełomie maja i czerwca 1939 r.przeniesiony w stan nieczynny.
Wojna obronna Polski, wrzesień 1939
Tuż przed wybuchem II wojny światowej otrzymał przydział jako zastępca dowódcy 110 Rezerwowego Pułku Ułanów.Mimo,że jednostka miała wejść do walki w drugiej linii,szybkie postępy wojsk niemieckich sprawiły,że 11 września została przeniesiona do Wołkowyska,a stamtąd w kierunku Grodna i Lasów Augustowskich.W trakcie marszu stoczyła kilkanaście potyczek z Wehrmachtem i brała udział w obronie Grodna przed wkraczającą ze wschodu Armią Czerwoną.20 września,po dwóch dniach ciężkich walk z Sowietami,Grodno skapitulowało.23 września generał Wacław Przeździecki wydał rozkaz,aby wszystkie podległe mu oddziały przedostały się na teren neutralnej Litwy.Podporządkowania się temu rozkazowi odmówił jedynie 110 Pułk Ułanów,w którym służył Dobrzański.Po wchłonięciu resztek innych oddziałów,oddział podjął marsz w kierunku broniącej się Warszawy.Nad Biebrzą pułk został okrążony przez Sowietów,kosztem ciężkich strat zdołał jednak przerwać linie wroga.Wkrótce po tym jego dowódca,ppłk Jerzy Dąbrowski,wydał rozkaz rozwiązania oddziału.Około 180 żołnierzy pod dowództwem mjr.Henryka Dobrzańskiego podjęło decyzję dalszego udziału we wciąż toczących się walkach i ruszyło w kierunku oblężonej stolicy.Po kapitulacji Warszawy 28 września przed oddziałem mjra Dobrzańskiego stanął wybór ewakuacja do Francji przez Węgry lub Rumunię,rozwiązanie lub kontynuacja walki.Około 50 żołnierzy z Dobrzańskim na czele podjęło,w tymże dniu 28 września decyzję marszu na południe.1 października przekroczyli Wisłę w okolicach Dęblina i kontynuowali marsz w kierunku Gór Świętokrzyskich.Tego samego dnia oddział stoczył pierwszą potyczkę z Niemcami i postanowił schronić się na Kielecczyźnie do czasu ofensywy alianckiej na Zachodzie,której spodziewano się na wiosnę 1940 r.
Oddział Wydzielony Wojska Polskiego
Bitwa pod Kockiem zakończyła kampanię polską,lecz nie zakończyła oporu Polaków.Major Henryk Dobrzański przyjął pseudonim„Hubal”(przydomek rodowy gałęzi Dobrzańskich,z której się wywodził),a jego oddział,teraz jako Oddział Wydzielony Wojska Polskiego,stał się pierwszym oddziałem partyzanckim II wojny światowej.2 października 1939 hubalczycy odnieśli pierwsze zwycięstwo nad Niemcami w potyczce pod Wolą Chodkowską.Dzięki pomocy ludności mieszkańców Kielecczyzny oddziałowi udawało się wymykać z organizowanych przez Niemców pułapek.Wyjątkiem była częściowo udana akcja Niemców na początku listopada,kiedy w wyniku obławy oddział majora„Hubala”został zaskoczony we wsi Cisownik i wymknął się z zasadzki kosztem utraty prawie wszystkich koni.Niemcy reagowali na działalność oddziału represjami w stosunku do cywilów oficjalnie z tego powodu kierownictwo ZWZ i Delegatura Rządu na Kraj nakazały mjr.„Hubalowi”rozwiązać oddział,mimo wcześniejszej zgody na jego rozbudowę,która nastąpiła w czasie kilkutygodniowego pobytu„hubalczyków”we wsi Gałki.Wiązało się to ze zmianą na stanowisku komendanta ZWZ w miejsce gen.Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego„Torwida”,funkcję tę objął gen.Stefan Rowecki„Grot”,sceptycznie nastawiony do idei umundurowanej partyzantki.Gen.Rowecki w depeszy z 15 IV 1940 r.określił działania„Hubala”jako„niepoczytalne”,obciążył go odpowiedzialnością za represje niemieckie wobec ludności cywilnej oraz za to,że„dwukrotnie nie usłuchał rozkazu rozwiązania partyzantki”.„Hubala ścigam,chcę go wysłać za granicę,w przyszłości oddam go pod sąd”pisał.„Hubal”podporządkował się częściowo rozkazowi,dając swoim podkomendnym swobodę decyzji.Sam z grupą ochotników liczącą 72 ludzi kontynuował walkę,ograniczając jednak kontakty z ludnością cywilną do minimum,aby nie narażać jej na represje.30 marca 1940 oddział majora„Hubala”zadał poważne straty(ok.100 zabitych)batalionowi policji w potyczce pod Huciskiem.1 kwietnia w walkach pod Szałasem hubalczycy stoczyli kolejny bój,tym razem z oddziałem SS,również wychodząc zwycięsko z konfrontacji.Jednak wskutek przewagi liczebnej Niemców,próba przebicia przez pierścień okrążenia,zakończyła się utratą kontaktu między plutonami piechoty i kawalerii„Hubala”,które do jego śmierci działały oddzielnie.Dla zlikwidowania zagrożenia ze strony Szalonego Majora Niemcy sformowali liczącą 1000 żołnierzy grupę antypartyzancką złożoną z formacji SS,batalionu Wehrmachtu i jednostki czołgów.Liczebność oddziału mjra„Hubala”nigdy nie przekroczyła 300 żołnierzy,do walki z nim Niemcy zaangażowali natomiast ogółem ok.8000 ludzi.11 kwietnia Niemcy spacyfikowali Skłoby i Hucisko,zabijając wszystkich mężczyzn.Wydarzenie to wstrząsnęło„Hubalem”,który do tej pory nie zdawał sobie w pełni sprawy z realiów hitlerowskiej okupacji.Niemcy o ruchach oddziału mjra Hubala byli informowani przez miejscowych konfidentów,którzy współpracowali z okupantem.30 kwietnia 1940 poczet majora,został zaskoczony w czasie leśnego biwaku(prawdopodobnie w wyniku zdrady)przez oddziały 372 dywizji Wehrmachtu w okolicach wsi Anielin(położonej pomiędzy Inowłodzem a Studzianną.W gwałtownej walce oddział uległ rozproszeniu,a sam„Hubal”poległ z bronią w ręku;kula z serii z karabinu maszynowego trafiła majora prosto w serce.Miejsce jego śmierci oznaczył niedługo potem 16-letni wówczas mieszkaniec Studziannej Zygmunt Laskowski i opiekował się nim przez cały okres wojny.Niemcy zmasakrowali jego ciało i wystawili je na widok publiczny,a następnie wywieźli do Tomaszowa Mazowieckiego i prawdopodobnie spalili lub pochowali w nieznanym miejscu,ale są jednak hipotezy,że był to teren koszar wojskowych 372 jednostki Wehrmachtu w Tomaszowie Mazowieckim.Istniało duże prawdopodobieństwo,że miejscem pochówku była miejscowość Wąsosz Górny 40 km na północ od Częstochowy,lecz te informacje okazały się nieprawdziwe.Obecnie trwa zbieranie wszelkich informacji na temat jego pochówku.Niedobitki oddziału mjr.„Hubala”walczyły do 25 czerwca 1940.W tym dniu oddział został ostatecznie rozwiązany niedaleko Włoszczowy.W 1966 r.mjr Henryk Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari i awansowany do stopnia pułkownika.W czasopiśmie„Odkrywca”pojawiły się zdjęcia uzyskane od potomka niemieckiego żołnierza stacjonującego w rejonie działań„hubalczyków”.Na zdjęciach przedstawiony jest najprawdopodobniej mjr Henryk Dobrzański owinięty igliwiem i gazetami,co sugeruje,że jego ciało zostało spalone.Podpis na zdjęciu brzmiał:Polski generał zabity 30 kwietnia 1940 roku.Miejsce wykonania zdjęcia i data,mimo błędnego stopnia,jednoznacznie świadczą,że są to zdjęcia mjra„Hubala”.
Domniemany grób majora„Hubala”
Do tej pory nie odnaleziono grobu ze szczątkami mjr Dobrzańskiego„Hubala”;wskazywane jest kilka lokalizacji.Według Stefana Korbońskiego major Henryk Dobrzański Hubal został pochowany przez Niemców z honorami w Tomaszowie.W latach 50 XX w.jako miejsce pochowania„Hubala”wskazano pod częstochowską wieś Wąsosz.Podczas elektryfikację wsi,w trakcie robienia wykopu pod fundamenty jednego ze słupów na tyłach plebanii natrafiono w ziemi na szczątki żołnierza.Ubiór zwłok różnił się jednak od ciał powstańców styczniowych pochowanych pod Wąsoszem,wskazując na pochodzenie z okresu II wojny.Z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii Franciszka Bara ciało to w tajemnicy zostało ponownie pochowane na cmentarzu.Wiosną 2007 r.we wskazanych przez jedynego żyjącego świadka pogrzebu z lat 50 i najbardziej prawdopodobnych miejscach na cmentarzu dokonano ekshumacji kilku grobów,nie wykazując jakoby był tam pochowany polski oficer z lat II wojny światowej.Inne miejsce to Wąchock,na terenie jednostki wojskowej.Według Jana Zaborowskiego,autora książki„Major Hubal i jego żołnierze”,dotychczasowe poszukiwania grobu mjr„Hubala”to„sensacje”.Opierając się na wspomnieniach członka Abwehry,który widział ciało„Hubala”po śmierci,stwierdza,że został on pochowany około 5 km.od Tomaszowa Maz.w kierunku na Warszawę.Niemcy specjalnie ukryli ten grób,żeby nie stwarzać okazji do jakichkolwiek działań patriotycznych ludności na tym terenie.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari(pośmiertnie)
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari(Nr 3822,1921 r.)
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski(pośmiertnie,postanowieniem prezydenta Bronisława Komorowskiego z 14 września 2010 r.„za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”)
- Krzyż Niepodległości(1931 r.)
- Krzyż Walecznych czterokrotnie(po raz 2,3 i 4 w 1921 r.)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
- Odznaka II Brygady Legionów Polskich
- Odznaka Komendy Legionów Polskich
- Odznaka 2 Pułku Legionów Polskich
- Odznaka za niewolę węgierską„Huszt”
- Odznaka„Orlęta”
- „Krzyż wschodni”
- Gwiazda Przemyśla
- Tytuł„Honorowy Obywatel Miasta Jasła”
Upamiętnienie
Miejsce śmierci mjr„Hubala”Szaniec„Hubala”
Niedługo po walce i śmierci mjr„Hubala”miejsce gdzie poległ zostało oznaczone przez 16-letniego podówczas mieszkańca wsi Studzianna Zygmunta Laskowskiego.W tym momencie było to jego domniemanie,ponieważ znalazł w tym miejscu zwłoki konia,które później okazały się szczątkami konia„Hubala”„Demona”.Miejsce to wskazał przybyłym tu tuż po wojnie kilku byłym żołnierzom„Hubala”a trafność tej lokalizacji potwierdził jeden z nich,adiutant„Hubala”Henryk Ossowski.W I poł.lat 60 XX w.stanął tu bazaltowy obelisk,a w II poł.lat 70 XX w.powstało całe założenie memoriałowe będące wypadkową koncepcji Wiesława Śniadeckiego i Marka Markowskiego p.n.„Szaniec„Hubala”.Uroczystość odsłonięcia miała miejsce 12 października 1979 roku.W uroczystości uczestniczyli główni odtwórcy filmu„Hubal”z Ryszardem Filipskim na czele.W 2013 r.powstał„Komitet Renowacji Szańca”,który zrealizował obok niego tzw.„ścianę pamięci”,odsłoniętą w październiku 2014 roku.Do„Szańca”pomimo,że znajduje się nieco w głębi lasu,można swobodnie dojechać nawet autobusem.
Symboliczny grób mjr„Hubala”
30 kwietnia 2002 na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach,naprzeciwko Pomnika Katyńskiego,odsłonięto symboliczną mogiłę mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”.Mogiłę poświęcił kapelan garnizonu kieleckiego WP ks.mjr Roman Dziadosz.Na głazie z szarego piaskowca wyryto podobiznę mjr.„Hubala”wzorowaną na zdjęciu pośmiertnym wykonanym przez Niemców.Nad głazem wznosi się trzymetrowy dębowy krzyż, na którego ramionach obitych miedzianą blachą znajduje się napis:Mjr Henryk Dobrzański„Hubal”1897–1940 Pro memoria.
Mjr Henryk Dobrzański patron
Imię majora Henryka Dobrzańskiego i jego oddziału nosi sto kilkadziesiąt organizacji i instytucji,w tym:
- 2 Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im.mjr Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Hrubieszowie
- 25 batalion dowodzenia w Tomaszowie Mazowieckim im.mjr Henryka Dobrzańskiego„HUBALA”w Tomaszowie Mazowieckim
- Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Starachowicach
- Liceum Ogólnokształcące im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Raciążu
- 31 szkół,m.in.Zespół Szkół Zawodowych im.mjra Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Radomiu,Zespół Szkół Rolniczych im. mjra Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Sokółce
- XVI szczep harcerski im.O.W.W.P.mjr Hubala z Radomska składający się z 3 drużyn harcerskich:17 Gromady Zuchowej„Zielone Ufoludki”,24 Radomszczańskiej Drużyny Harcerskiej„Leliwa”,17 Radomszczańskiej Drużyny Wędrowniczej i Kręgu Instruktorskiego„Cień”(razem około 70 osób)
- około 10 drużyn harcerskich i zuchowych, m.in.8 Nyska Drużyna Harcerska„Enklawa”im.mjr.H.Dobrzańskiego Hubala,Hufiec Nysa,1 Opoczyńska Drużyna Harcerzy Starszych„Czady”im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”.Hufiec Opoczno,1 Zagłębiowska Drużyna Harcerska im.mjr.Henryka Dobrzańskiego ps.„Hubal”,9 Drużyna Harcerzy Starszych„TOPERZ”,im.mjr Henryka Dobrzańskiego„Hubala”Hufiec Leżajsk
- 10 organizacji
- kilka jednostek wojskowych,m.in.2 Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im.mjra Henryka Dobrzańskiego„Hubala”
- jacht żaglowy s/y Hubal
- masowiec PŻM„Major Hubal”,wodowany w 1985 r.
- most w Łomży nad rzeką Narwią
- Szkoła Podstawowa nr 32 im.mjr.Henryka Dobrzańskiego w Białymstoku
- Szkoła Podstawowa im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Chlewiskach
- Szkoła Podstawowa im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Sejnach
- Szkoła Podstawowa im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Morawach
- Szkoła Podstawowa im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Zabrańcu
- Szkoła Podstawowa im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Gałdowie
- Szkoła Podstawowa im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Birczy
- Gimnazjum nr 27 im.płk.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Krakowie
- Gimnazjum nr 141 im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Warszawie
- Szkoła Podstawowa nr 2 im.mjr.Henryka Dobrzańskiego ps.„Hubal”w Biskupcu
- Skwer im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Dębicy
- Szkoła Podstawowa nr 3 im.mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”w Łodzi
Dąb„Hubal”pomnik przyrody
28 kwietnia 2006 w miejscowości Furmanów,na terenie Leśnictwa Bieliny nadano imię„Hubal”ok.160-letniemu dębowi szypułkowemu pomnikowi przyrody.Obwód pnia w pierśnicy 4,07 m,średnica pnia 1,29 m,wysokość ok.25 m.Nadanie imienia poprzedził konkurs wśród uczniów okolicznych szkół,zorganizowany przez Miejsko-Gminny Dom Kultury w Stąporkowie,Stowarzyszenie„Ziemia Niekłańska”oraz Nadleśnictwo Stąporków.
Odznaka Krajoznawcza PTTK„Śladami mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala””
12 czerwca 2001 Zarząd Oddziału PTTK w Opocznie ustanowił Odznakę Śladami mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”.Celem Odznaki jest zachęcenie szerokich kręgów społeczeństwa oraz młodzieży do systematycznego poznawania ziemi opoczyńskiej,jej historii oraz miejsc związanych z pobytem oddziału mjr.„Hubala”.Odznaka jest trzystopniowa:brązowa,srebrna i złota.O odznakę może ubiegać się każdy,kto ukończył 10 rok życia i spełnił warunki wymagane regulaminem.
Filmy i książki o mjr Henryku Dobrzańskim
W 1973 r.na podstawie losów mjr Henryka Dobrzańskiego i jego oddziału Bohdan Poręba wyreżyserował film pod tytułem„Hubal”.W 1947 r.we Włoszech dzieje oddziału mjr.Henryka Dobrzańskiego„Hubala”opowiedział znanemu pisarzowi Melchiorowi Wańkowiczowi uczestnik,żołnierz od Hubala,będący z nim od pierwszego do ostatniego dnia,Roman Rodziewicz.Pisarz umieścił tę opowieść w książce„Wrzesień żagwiący”,która ukazała się w 1947 r.na emigracji.Osobne wydanie książki jako„Hubalczycy”ukazało się w Polsce w 1959 r. i miało kilkanaście wydań.Melchior Wańkowicz przyczynił się swoją książką do powstania legendy o„Hubalu”.Inna książka o Hubalczykach pióra żołnierza oddziału Marka Szymańskiego to:„Oddział majora Hubala”,ostatnie wydanie,poprawione,Warszawa 1999 r.Inna książka:Aleksandra Ziółkowska(kolejne dwa wydania pod nazwiskiem Aleksandra Ziółkowska-Boehm)Z miejsca na miejsce.W cieniu legendy Hubala,Wyd.Lit.Kraków 1983 r.Warszawa,1986,1997.Jest to opowieść o hubalczyku,Romanie Rodziewiczu,o całym jego życiu,dzieciństwie w Mandżurii(ojciec zesłany na Sybir),o powrocie do Polski,latach szkolnych w Wilnie,Kresach,majątku Ławski Bród,pobycie u„Hubala”,późniejszych latach,Oświęcimiu i latach na emigracji w Anglii,gdzie Roman Rodziewicz żył w dużym kulcie majora.Książka ta jest zapowiedziana w amerykańskim wydawnictwie Military History Press w języku angielskim jako„A Polish Soldier’s Story”.W 2004 r.powstał film dokumentalny o oddziale„Hubala”pt.Major,autorstwa Błażeja Pyrki i Marcina Mielczarka,rozpowszechniony przez czasopismo„Oblicza Historii”.Szczególnym walorem tej produkcji,będącej nastrojową balladą o czynie żołnierzy„Hubala”,są unikatowe wywiady przeprowadzone z jednymi z ostatnich żyjących wówczas„hubalczyków”por.Antonim Smerdzyńskim,ps.„Dym”,kpt.Leopoldem Zaborkiem,ps.„Orlik” i por.Łukaszem Matysiakiem,ps.„Cichy”.O„hubalczykach”,żołnierzach mjr.„Hubala”można znaleźć też informacje w wielu innych książkach.
Imprezy sportowe objęte patronatem
- Od 2000 roku odbywa się na ziemi świętokrzyskiej międzynarodowy wyścig kolarski Szlakiem Walk Majora Hubala
- „Bieg Szlakiem Walk Hubalczyków”organizowany corocznie w okolicach miasta Przysucha od 1981 r.
- Nagroda Hubala
Żołnierze majora„Hubala”
- wachm.Józef Alicki
- kpr.Teofil Biegaj,ps.„Teo”(dca drużyny;w oddziale 20 III–25 VI 1940;od VII 1940 r.w ZWZ–AK)
- Marianna Cel,ps.„Tereska”
- Czesław Chrustowicz p.s.„Konar”
- plut.Franciszek Głowacz,ps.„Lis”
- kpt.Józef Grabiński,ps.„Pomian”
- plut.Stanisław Kagankiewicz
- kpt.dypl.inżynier Maciej Kalenkiewicz,ps.„Kotwicz”
- por.rez.Feliks Karpiński,ps.„Korab”
- plut.Antoni Kisielewski
- ppor.Zygmunt Morawski,ps.„Bem”
- ksiądz kapelan Ludwik Mucha,ps.„Pyrka”
- Henryk Ossowski,ps.„Dołęga”;adiutant mjr„Hubala”;zm.1981 r.pochowany w Kunicach
- ppor.Mikołaj Ostaszewski,ps.„Mikołaj”
- ksiądz dr Edward Ptaszyński
- wachm.Romuald Rodziewicz,ps.„Roman”;zm.24 X 2014 w Domu Opieki„Jasna Góra”w Huddersfield,Wlk.Bryt.jako ostatni z żyjących„hubalczyków”;ok.12 VI 2015 r.jego prochy zgodnie z jego ostatnim życzeniem spoczęły na cm.powązkowskim w Warszawie
- Antoni Soboulk,żył 21 lat,zamordowany przez Gestapo w Tomaszowie Mazowieckim w 1940 r.
- rtm.Stanisław Sołtykiewicz,z-ca mjr„Hubala"
- ppor.sł.stałej saperów Marek Szymański,ps.„Sęp”
- pchor.Józef Świda,ps.„Lech”
- rtm.Józef Walicki,ps.„Walbach”
- ppor.rez.Józef Wyrwa,ps.„Furgalski”,„Stary”
- Jan Żochowski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz