Teatr Stary w Lublinie

Teatr impresaryjny w Lublinie otwarty w 1822 r.Początkowo mieściły się w nim lubelska scena dramatyczna i operowa,a w XX wieku także kino.
Informacje ogólne
Teatr Stary w Lublinie to najstarszy po krakowskim Teatrze Starym zachowany budynek teatralny w Polsce.XIX-wieczny obiekt znajduje się w granicach lubelskiego Starego Miasta,został wystawiony w stylu klasycystycznym z dekoracją w postaci ślepych arkad i prostokątnych płycin oraz dekoracjami sztukateryjnymi od ul. Jezuickiej,na fasadzie umieszczono płaskorzeźby masek i gryfów.Oryginalnie budynek był podzielony na cztery piętra:parter,krzesła na I piętrze,balkon i galerię.Scenę oświetlano przy pomocy oświetlenia olejowego,później naftowego.W wyniku przebudowy z lat 2007-2012 budynek uzyskał dwie dodatkowe kondygnacje podziemne mieszczące magazyny oraz zaplecze sanitarne(pierwotnie teatr nie był podpiwniczony).W teatrze zachowano pierwotny układ foyer widownia scena zascenie.Po przebudowie Teatr ma 165 miejsc siedzących.W obecnym kształcie Teatr Stary jest miejscem różnorodnych wydarzeń kulturalnych.Zaplanowane są zarówno spektakle teatralne jak i koncerty,ale także spotkania,debaty oraz zajęcia edukacyjne dla dzieci.Placówka ma charakter interdyscyplinarny,konfrontujący,dynamiczny i edukacyjny.
Historia
Teatr Stary w Lublinie został wystawiony w 1822 roku,w miejscu zrujnowanych szesnastowiecznych kamienic,na tyłach kamienicy Łukasza Rodakiewicza według jego projektu.Pierwsze przedstawienie odbyło się 20 października 1822 roku.W 1845 roku został zakupiony na licytacji przez Pawła Biernackiego.Pomimo,że budynek był ciasny,niewygodny i prymitywnie urządzony,służył miastu jako budynek teatru zimowego do 1886 roku.Od końca XIX w.po wzniesieniu nowego i znacznie większego Teatru im.Juliusza Osterwy,w staromiejskim obiekcie występowały głównie wędrowne trupy teatralne i artyści cyrkowi.W 1907 roku powstało tam kino noszące nazwę Théâtre Optique Parisien,a obiekt funkcjonował jako kinoteatr.W latach międzywojennych często gościły w teatrze żydowskie zespoły teatralne.W późniejszych latach kino nosiło nazwę Rialto,a później Staromiejskie,zaś ostatni seans kinowy odbył się w 1981 roku.Później budynek,w którym kilka razy wybuchały pożary(między innymi w 1993 roku),stawał się coraz bardziej zaniedbany.W 1994 roku Fundacja Galeria na Prowincji odkupiła teatr za 100 złotych,obiecując wyremontowanie go w ciągu dwóch lat.Nie dotrzymała słowa,a budynek obracał się w ruinę.W 2000 i 2003 roku konserwator zabytków zwrócił się do władz o wywłaszczenie fundacji,ale prezydent Andrzej Pruszkowski odmawiał,twierdząc między innymi,że naraziłoby to miasto na wypłatę odszkodowania.W styczniu 2005 roku prokuratura oskarżyła prezesów fundacji o spowodowanie możliwości zawalenia się budynku i zaniechania prac remontowych.Dopiero wizja sądowego wyroku spowodowała,że skarb państwa odzyskał zabytek zagrożony zawaleniem.W 2007 roku zabytek przejęło miasto.Na skutek postępującej degradacji budynek został wpisany na listę 100 Najbardziej Zagrożonych Obiektów Światowej Straży Zabytków,programu Światowego Funduszu Zabytków(WMF).W takim stanie obiekt wiele lat czekał na renowację,a prace remontowe zaczęły się w 2007 r.Remont teatru kosztował ponad 26 mln zł;20 mln zł dofinansowania na ten cel miasto Lublin otrzymało z unijnego programu Infrastruktura i Środowisko.W grudniu 2010 roku ogłoszono konkurs na dyrektora Teatru Starego,od którego wymagano ułożenia planu na działalność placówki w latach 2011-2012 oraz koncepcji na funkcjonowanie w roku 2016(Lublin ubiegał się o noszenie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury).Dyrektorem została związana m.in.z Urzędem Miasta,TVP Kultura i Polskim Instytutem Sztuki Filmowej Karolina Rozwód.Dysponuje budżetem w wysokości około 300-350 tys.zł oraz kwotą miliona złotych na promocję,pozyskaną z funduszy europejskich.16 lutego 2012 roku ogłoszono dzień otwarty i zaprezentowano odrestaurowane wnętrze Teatru Starego.Ogłoszono także repertuar zaplanowany do czerwca 2012 r.Pierwszy po remoncie spektakl odbył się 11 marca 2012,a na widowni zasiadł między innymi Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski.Działalność artystyczna Teatru Starego została zainaugurowana koncertem gitarzysty flamenco José Fernándeza Torresa z zespołem.Koncert pod tytułem„Luz de Guia"był transmitowany przez TVP Kultura oraz na telebimie na Placu po Farze w Lublinie,a całe wydarzenie poprowadziła Grażyna Torbicka.