czwartek, 12 marca 2015

Pałac Bruhla w Warszawie

Nieistniejący rokokowy pałac,który znajdował się w Warszawie przy ul.Wierzbowej 1,przy obecnym placu marsz. J.Piłsudskiego.Był uważany za jeden z najpiękniejszych warszawskich pałaców.W 1944 r.został wysadzony razem z Pałacem Saskim przez wycofujących się Niemców.
Historia
Wybudowany został dla Jerzego Ossolińskiego w latach 1639–1642.Był to wtedy budynek piętrowy,na planie czworokąta,z dwiema wieżyczkami w rogach budynku od strony ogrodu.Na polecenie marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w latach 1681–1696 nastąpiła przebudowa według projektu Tylmana z Gameren.Od frontu dobudowano wtedy dwa dwupiętrowe alkierze ze stożkowymi dachami i wnękami na zdobiące je rzeźby królów.Od strony ogrodu dobudowano dwa trójkondygnacyjne,siedmioosiowe pawilony.W 1750 r.pałac został zakupiony przez Henryka Brühla,pierwszego ministra króla Augusta III.Dla niego w latach 1754-1759 przeprowadzono kolejną przebudowę.Autorami projektu byli dwaj architekci:Joachim Daniel Jauch i Johann Friedrich Knöbel.Nastąpiły wtedy duże zmiany w wyglądzie budynku,który rozbudowano w stylu rokokowym.Jego środkową część podwyższono do wysokości dwóch pięter i przykryto mansardowym dachem.Nad wejściem dobudowano balkon.W miejsce wnęk z rzeźbami w alkierzach wstawiono okna.Po obu stronach dziedzińca wybudowano dwupiętrowe oficyny.Od strony placu Saskiego pojawiła się okazała brama,natomiast od strony ogrodu budynek ozdobiono kolumnadą.29 maja 1787 Rada Nieustająca przyjęła bezprecedensową w historii stosunków międzynarodowych uchwałę o zakupie z funduszy państwa Pałacu Brühla jako siedziby dla ambasady Rosji za sumę 1 miliona złotych.Pieniądze te,pochodzące z nadwyżek budżetu,miały być przeznaczone na wyposażenie polskiej armii.Była to jeszcze jedna próba upokorzenia Polaków i uniemożliwienia odbudowy zrujnowanego polskiego budżetu.W latach 1787-1788 odbył się remont generalny.Pracami kierował Dominik Merlini,projektant Łazienek.Wtedy też zbudowano nową salę balową w skrzydle północnym od ogrodu.Mieściły się tu później ambasady:Rosji i Francji,a także rezydencja wielkiego księcia rosyjskiego Konstantego Pawłowicza.W 1882 r.przeprowadzono kolejną przebudowę,która miała na celu przystosowanie budynku dla Centralnego Biura Telegraficznego.Powstało wtedy dodatkowe wejście od ul.Kotzebue(obecnie Fredry).Obniżono dach nad korpusem głównym nad którym zbudowano jednopiętrową nadbudówkę oraz obniżono z czasem wysokość zwieńczeń alkierzy.Autorem projektu przebudowy pałacu był Karol Kozłowski.Przed 1932 r.wykonano rekonstrukcję elewacji alkierzy z czasów Tylmana,ale z wysokością i dachami z rokokowych projektów Jaucha i Knöbla.Przebudowano też elewację korpusu głównego usuwając niekorzystne przekształcenia otworów okiennych z XIX wieku.Natomiast od strony ul.Fredry powstało nowe,modernistyczne skrzydło budynku.Projekt tej przebudowy wykonał Bohdan Pniewski na potrzeby Ministerstwa Spraw Zagranicznych.Poziom dziedzińca przed pałacem obniżono o metr,pokrywając go kamiennymi płytami.Zaprojektowane przez Pniewskiego wnętrza,które ukończono w 1937 roku,były jedną z najciekawszych kreacji architektonicznych lat międzywojennych.Prof.Tadeusz S.Jaroszewski napisał,że stanowiły one"najlepszy,najbardziej klasyczny przykład nurtu architektury polskiej dwudziestolecia,który należałoby nazwać nurtem nieawangardowej architektury nowoczesnej".We wrześniu 1939 roku uszkodzeniu uległ dach,ale wyremontowano go w 1940 roku.W latach 1939–1944 w pałacu mieściła się siedziba gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera.Gmach został wysadzony przez Niemców w powstaniu warszawskim 19 grudnia 1944.Do 2008 r.w miejscu pałacu znajdował się pomnik Stefana Starzyńskiego.Pomnik miał cokół zrobiony z fragmentu Pałacu Brühla.Planowana była odbudowa pałacu wraz z całą zachodnią pierzeją placu Piłsudskiego,jednak ze względów finansowych odbudowa ta została wstrzymana,a odkopane fundamenty zasypane.
Otoczenie
  • Pałac Saski w Warszawie
  • Ogród Saski
Ciekawostki
W pałacu zainstalowano pierwsze w Warszawie dźwigi osobowe(windy),przeznaczone dla Jerzego Ossolińskiego i jego żony.Szyb jednej z nich został odnaleziony przez Jana Zachwatowicza podczas przebudowy budynku na siedzibę Ministerstwa Spraw Zagranicznych w latach 30.XX wieku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz