Włoszczowa

Miasto powiatowe w województwie świętokrzyskim.Siedziba władz gminy Włoszczowa i powiatu włoszczowskiego.Położone na Wyżynie Przedborskiej.Według danych z 31 grudnia 2010 r.miasto miało 10657 mieszkańców.
Położenie
Włoszczowa znajduje się we wschodniej części Niecki Włoszczowskiej na Wyżynie Przedborskiej.Północno-wschodnią granicę miasta wyznacza rzeka Czarna Struga należąca do dorzecza Pilicy.W południowej części miasta znajduje się niewielkie wapienne wzniesienie nazywane Czarnecką lub Ewińską Górą najwyższy punkt w granicach miasta 271 m n.p.m.Według danych z 1 stycznia 2011 r.powierzchnia miasta wynosiła 30,30 km².W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Zabytki

• Ślady wczesnośredniowiecznego grodziska(kopiec św.Jana Nepomucena)z XII-XIII wieku.Prawdopodobnie było to grodzisko stożkowe z wieżą obronną.W odległości kilku metrów od podstawy kopca widać ślady fosy.Na jego szczycie znajduje się figura świętego Jana Nepomucena(stąd nazwa kopca)wykonana w stylu barokowym.
• Pozostałości założeń obronnych po dworze obronnym Szafrańców(herbu Stary Koń)z XVI wieku.
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z XVII wieku,rozbudowany w XIX wieku.Wewnątrz barokowy obraz Matki Bożej ze św.Joachimem i Józefem z połowy XVII wieku.Zbudowany na planie krzyża.Bryła świątyni wybudowana w połowie XVII wieku.Mniejsza wieża tzw.„sygnaturka”pochodzi z 1874 roku.Duża wieża(dzwonnica z zegarem)wzniesiona została ok.1896 roku jako wotum dziękczynne ufundowane przez ocalałych po epidemii cholery.
• Kaplica Wszystkich Świętych wybudowana w latach 1786-1788 przez Ewę Małachowską żonę Mikołaja Małachowskiego(cm.parafialny z XVII w.)w stylu klasycystycznym.
• Figurki św.Floriana z pierwszej połowy XIX wieku w Rynku oraz z XVIII wieku przy ul.Kusocińskiego.W miejscu tej drugiej do połowy XVII wieku znajdował się modrzewiowy kościół parafialny pod wezwaniem św.Jakuba.
• Szkoła Podstawowa nr 1(budynek z 1922 r.)W czasie okupacji hitlerowskiej w budynku szkoły mieścił się wojskowy szpital.
• Układ urbanistyczny centrum miasta z XVI w.

Historia

• Pierwsza wzmianka o Włoszczowie pochodzi z roku 1154.Wówczas Henryk Sandomierski przekazał miejscowość o nazwie Vloszcova Joannitom z Zagości.
• W XV wieku Piotr z Radomina z rodu Pierzchałów posiadał w pobliżu miejscowości gródek rycerski z wieżą,do której prowadził most
• Prawa miejskie nadane w 1539 roku przez króla Zygmunta I Starego staraniem starosty chęcińskiego Hieronima Szafrańca.
• XVI-XVII wiek Włoszczowa znajduje się w rękach Szafrańców.
• Od II połowy XVII wieku wzmożone osadnictwo żydowskie.W języku jidysz miasto było określane jako Vlotscheve.
• Koniec XVIII wieku miasto było własnością rodu Małachowskich,m.in.wojewody sieradzkiego Mikołaja Małachowskiego.Jego żona Ewa z Męcińskich zbudowała kaplicę cmentarną pw.Wszystkich Świętych.
• Według Skorowidzu Miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej,t.III.województwo kieleckie,wyd.w Warszawie w 1925 r.Włoszczowa liczyła 5479 mieszkańców,w tym 2565 wyznania rzymskokatolickiego,2910 mojżeszowego;narodowość polską podało 5322 mieszkańców,żydowską 156,niemiecką 1.
• Od września 1939 roku pod okupacją niemiecką w Generalnym Gubernatorstwie.We Włoszczowie w latach 1940-1942 istniało getto w rejonie ulicy Kilińskiego na południe od Rynku.
• We wrześniu 1942 roku hitlerowcy wysiedlili prawie całą ludność żydowską miasta.
• W 1969 roku powstaje największe włoszczowskie przedsiębiorstwo Zakład Stolarki Budowlanej Stolbud Włoszczowa.
• W 1980 roku oddany do użytku nowy szpital,który jako jeden z pierwszych w Polsce(jeszcze w okresie PRL)otrzymuje imię Jana Pawła II.
• W pierwszej połowie grudnia 1984 r.dwutygodniowy strajk młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych przy ul.Wiśniowej w obronie krzyży usuniętych z sal lekcyjnych.Strajkującą młodzieżą opiekowali się księża Marek Łabuda i Andrzej Wilczyński(+2000)oraz prob.ks.Kazimierz Biernacki(+1986).Pamiątkowa tablica na budynku szkoły.
• Początek lat 90.XX wieku okres upadku wielu dużych zakładów pracy,między innymi PTSB„Transbud Kielce”Oddział VI Włoszczowa,Peberol,STW w mieście panuje ogromne bezrobocie.Sytuacja nieco poprawia się dopiero dekadę później.
• W październiku 2006 miasto uzyskało ekspresowe połączenie kolejowe z Warszawą i Krakowem.Decyzję tę podjęto na skutek osobistych zabiegów ówczesnego ministra Gosiewskiego z Kancelarii Premiera RP,posła z tutejszego okręgu wyborczego.W tym celu przystosowano położoną na przebiegającej na zachód od miasta Centralnej Magistrali Kolejowej stację Włoszczowa Północ do obsługi pociągów pasażerskich.
  
• 3 czerwca 2007 koronacja Obrazu Najświętszej Maryi Panny Opiekunki Rodzin papieskimi diademami pobłogosławionymi przez papieża Benedykta XVI.

Herb Miasta Włoszczowa

Wizerunek herbu ewoluował od połowy XVI w.W zasadzie nie zmieniała się jego górna część,czyli rysunek dwóch wież.Z prawej(heraldycznej)wygląda głowa białego konia element herbu„Staż”Szafrańców byłych właścicieli Włoszczowy.Z lewej głowa białego ptaka(nieznanego pochodzenia).Dolna część jest podzielona na dwie części.Po prawej stronie znajduje się biały pół orzeł bez korony.Z lewej litera„K”w koronie nawiązanie do przynależności do dawnego województwa kieleckiego.

PrzemysłW mieście funkcjonuje przemysł drzewny,spożywczy,obróbki aluminium,budowlany oraz elektryczny.
Do największych zakładów należą:

• ZPUE S.A.producent urządzeń do przesyłu i rozdziału energii elektrycznej.
• Stolbud Włoszczowa S.A.producent drewnianych drzwi i okien.Ma 800 pracowników.Od 2006 roku w grupie ZPUE S.A.
• Effector S.A. producent szyb zespolonych i okapników;obróbka aluminium.
• Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska„Włoszczowa”producent serów twardych i serków deserowych.
• Strunobet Migacz producent słupów wirowanych i kontenerowych stacji transformatorowych.

Części miasta

• „Miasto”najstarsza miejska część Włoszczowy z XVI-wiecznym układem urbanistycznym.
• Podzamcze Włoszczowskie miejsce początkowego osadnictwa.
• Włoszczówka(Przedmieście)nazwa zapomniana,choć coraz częściej pojawiająca się na dokładniejszych mapach.Obecnie to część ulicy Partyzantów.
• Górki uliczki na południe od Rynku,ul.Kilińskiego.
• Górajek nazwa pochodzi od nazwiska dziedziczki Włoszczowy Gorajskiej.Ulica Jędrzejowska oraz tzw.Górajek Beliński droga wylotowa w kierunku Kielc.
• Zielonka część ulicy Sienkiewicza w okolicy dworca PKS.
• Podlipie Wylotówka na Jędrzejów,za linią kolejową Kielce-Częstochowa.
• Osiedla wzdłuż osi ulicy Wiśniowej Osiedle Jana Brożka,Władysława Broniewskiego i Armii Krajowej.
• Północ Najmłodsza„dzielnica”osiedlowa przy linii kolejowej CMK.
• Potarganka ulica Wiejska.

Infrastruktura i transport

Transport drogowy
Przez Włoszczowę przebiegają drogi wojewódzkie:

• 786Kielce Częstochowa
• 742Przygłów Nagłowice
• 785Włoszczowa Ciężkowice

Transport kolejowy
Włoszczowa posiada dwie stacje kolejowe:

• 61Włoszczowa na trasie Kielce Częstochowa.
• 4Włoszczowa Północ na trasie Grodzisk Mazowiecki Zawiercie(Centralna Magistrala Kolejowa).

Z tej stacji jeżdżą pociągi do Warszawy,Gliwic,Krakowa,Katowic,Krynicy,Poznania.Do roku 2012 na stacji zatrzymywał się także pociąg międzynarodowy„Vltava”do Pragi i Moskwy przez Terespol. Transport lotniczy
W mieście znajduje się prywatne,śmigłowcowe lądowisko ZPUE Włoszczowa.Około 13 km na północny wschód od miasta funkcjonuje prywatne lądowisko Krasocin.
Ochrona środowiska
Miasto Włoszczowa otoczone jest terenami podlegającymi pod Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu.Miasto,podobnie jak cała gmina,objęte jest programem segregacji odpadów.Posiada własne składowisko odpadów na Kępnym Ługu oraz oczyszczalnię ścieków przy ul.Wiejskiej(wybudowana w połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku).
Oświata
Szkoły podstawowe i gimnazja

• Zespół Placówek Oświatowych nr 1 im.Józefa Piłsudskiego.
• Zespół Placówek Oświatowych nr 2 im.Partyzantów Ziemi Włoszczowskiej.

Licea Ogólnokształcące

• I Liceum Ogólnokształcące im.gen.Władysława Sikorskiego.
• II Liceum Ogólnokształcące im.Stefana Czarnieckiego przy ZSP nr 2.
• III Liceum Ogólnokształcące im.Stanisława Staszica przy ZSP nr 3.

Szkolnictwo wyższe

• Politechnika Świętokrzyska w Kielcach,filia we Włoszczowie przy I Liceum Ogólnokształcącym im.gen.Władysława Sikorskiego.

Kultura
Organizacje pozarządowe działające w zakresie kultury i lokalnego dziedzictwa:

• Włoszczowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury
• Włoszczowskie Towarzystwo Historyczne

Instytucje kultury:

• Dom Kultury
• Powiatowe Centrum Kulturalno-Rekreacyjne
• Miejska Biblioteka Publiczna

Wspólnoty wyznaniowe
Większość mieszkańców miasta stanowią wierni Kościoła Rzymskokatolickiego(dwie parafie).Pierwsza parafia rzymskokatolicka pw.św.Jakuba powstała prawdopodobnie w XIV wieku.Włoszczowa jest siedzibą dekanatu włoszczowskiego.Obecne parafie to:Parafia pw.Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny;Parafia pw.bł.Józefa Pawłowskiego z grona 108 męczenników II wojny światowej(od 11 października 1999).Z Włoszczową jako miastem dzieciństwa związany był bp Mieczysław Jaworski,ur.w 1930 r.w latach 1982-2001 bp tyt.Rapidum i sufragan kielecki,zm.w.2001 r.Popiersie w kościele Wniebowzięcia NMP z napisem:Nigdy stąd nie odszedłem.Działalność religijną w mieście prowadzi także Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej,protestancka wspólnota o charakterze ewangelicznym.Istnieje również Sala Królestwa miejscowego zboru Świadków Jehowy.
Na terenie miasta działają następujące wspólnoty religijne:

• Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
• Kościół Rzymskokatolicki
• Świadkowie Jehowy

Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie:

• Ilińce
  
• Le Passage