Trzęsienia ziemi na ziemiach polskich

terytorium Polski pod względem występowania zjawisk sejsmicznych można zaliczyć do obszarów asejsmicznych i pensejsmicznych,na których trzęsienia ziemi zdarzają się dość rzadko;dodatkowo nie są to zbyt silne wstrząsy.Strefami o wyższej aktywności sejsmicznej są obszary polskich gór:Karpaty i Sudety,a także obszary działalności górniczej,gdzie częstym zjawiskiem są tzw.tąpnięcia.

Wstęp

Największym historycznie odnotowanym zdarzeniem sejsmicznym na terenach Polski jest trzęsienie ziemi z dnia 5 czerwca 1443 roku.Współcześni badacze posiadają dość szczegółowy opis tego zjawiska(m.in.dzięki zapiskom kronikarskim Jana Długosza).Sejsmolodzy siłę tego wydarzenia szacują na co najmniej 6,0 magnitudy,choć w kwestii konkretnej lub przybliżonej wartości wciąż występują rozbieżności.Kolejnymi wartymi odnotowania są wstrząsy,do jakich doszło w latach 80.XVIII wieku w Karpatach,a których magnituda przekraczała 5,0.Oba wymienione wyżej zdarzenia stanowią przykłady typowych wstrząsów pochodzenia czysto tektonicznego na terenach Polski.Polska leży na granicy trzech dużych struktur geologicznych budujących kontynent europejski:prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej,paleozoicznej platformy zachodnioeuropejskiej oraz strefy kenozoicznych fałdowań alpejskich.Platformę wschodnioeuropejską od zachodnioeuropejskiej dzieli strefa szwu transeuropejskiego.Sejsmolodzy wyróżniają na terenie Polski jedenaście odrębnych jednostek(regionów)sejsmicznych:Zachodniopomorski,Białostocki,Polski Centralnej i Pogranicza,Gór Świętokrzyskich,Karkonoszy i Kotliny Kłodzkiej,Strzelińsko-Hronowski,Śnieżnika,Opawski,Cieszyński,Pieniński oraz Krynicki.

Trzęsienia ziemi na terenie Polski

Data	Epicentrum(dla lepszej orientacji w określaniu miejsca epicentrum posłużono się w części przypadków miejscowościami nieistniejącymi jeszcze w czasach opisywanego zjawiska)	Obszar epicentralny	Magnituda	Uwagi
1011		Karkonosze	ok.4,0
1200	region południowo-wschodnich Gorców	Pieniny	ok.4,0
1258	na południe od Głubczyc	Kotlina Raciborska	ok.4,0
31 stycznia 1259	prawdopodobnie na północ od Wadowic,Brama Krakowska(województwo małopolskie)	Małopolska	ok.6,0	intensywność w obszarze epicentralnym wyniosła prawdopodobnie ok.VIII stopni w skali Mercallego-Karnika(trzęsienie„niszczące”);
1433	na wschód od Brzegu Dolnego	Pradolina Wrocławska	ok.4,0
5 czerwca 1443	pomiędzy rzeką Ślęzą a Strzelinem,Wzgórza Strzelińskie	Europa Środkowa	ok.6,0(5,8)	najsilniejsze z odnotowanych na ziemiach polskich trzęsień ziemi(intensywność w strefie epicentralnej wyniosła prawdopodobnie ok.IX stopnia w skali Mercallego-Karnika trzęsienie"pustoszące");trzęsienie spowodowało rozległe zniszczenia kościołów i kamienic we Wrocławiu,w Krakowie i Brzegu;zginęło ok.trzydziestu osób;
1483	prawdopodobnie między Oławą a Strzelinem,na rzece Oława	Pradolina Wrocławska	ok.4,0
1556	na południowy zachód od Zakopanego	Tatry Zachodnie	ok.4,0
1562		Pogórze Wielickie	ok.4,0
1572	prawdopodobnie k.Solca Kujawskiego	Pradolina Toruńska	ok.4,0
1591	na południe od Krakowa	Pogórze Wielickie	ok.4,0
9 sierpnia 1662	na południowy wschód od Zakopanego	Tatry Wysokie	<6,0	intensywność wibracji w obszarze epicentralnym wyniosła prawdopodobnie około VIII stopni w skali Mercallego-Karnika(trzęsienie„niszczące”);
1680	okolice Ożarowa Mazowieckiego	Kotlina Warszawska	ok.5,0	trzęsienie ziemi spowodowało poważne uszkodzenia części zabudowań Warszawy
1715	k.Cieszyna	Pogórze Śląskie	ok.4,0
1716	na południowy zachód od Zakopanego	Tatry Wysokie	ok.4,0
1717	k.Rabki	Pieniny	ok.4,0
1751	prawdopodobnie k.Mirska	Kotlina Jeleniogórska	ok.4,0
26 stycznia 1774	prawdpodobnie k.Baborowa	Kotlina Raciborska	ok.5,0
1778		Beskid Niski	ok.4,0
25 sierpnia 1785	k.Wisły	Beskid Śląski	ok.6,0
27 lutego 1786	na północ od Cieszyna	Pogórze Śląskie i Pogórze Karwińskie	ok.6,0(5,2)	odczuwalne silnie(intensywność do VIII stopnia w skali Mercallego-Karnika trzęsienie„niszczące”)na obszarze trójkąta:Wrocław-Lwów-Wiedeń;
3 grudnia 1786	k.Tresnej	południowa Polska,Czechy,Słowacja	ok.6,0(5,7)	wstrząsy(intensywność do VIII stopnia w skali Mercallego-Karnika trzęsienie"niszczące")odczuwalne od Wrocławia i Kalisza po Lwów;zniszczenia kamienic i kościoła św.Katarzyny w Krakowie;
1789	centralne Góry Izerskie,strona czeska	Karkonosze	ok.4,0
25 kwietnia 1840	na zachód od Czorsztyna	Pieniny	ok.5,0
11 czerwca 1895	masyw Ślęży,Wzgórza Strzelińskie	Dolny Śląsk(obszar 25 tys.km2)	ok.5,0(4,8)	zniszczenia obejmujące zawalone kominy;powstanie w murach rys centymetrowej szerokości;
21 października 1901	na południe od Turbacza	Pieniny	4,7	odczute w Spiszu,Krościenku,Szczawnicy i Sromowcach;
11 lutego 1909	na wschód od Gryfic,Równina Białogardzka	Pomorze Zachodnie	w przedziale:4,0-5,0	trzy zdarzenia sejsmiczne,odczuwalne w pasie od Kołobrzegu po Białogard;pojawienie się w gruncie szczelin długością dochodzących do dwustu metrów;
3 lutego 1932	na północny wschód od Włocławka	Pradolina Toruńska	ok.4,0
23 marca 1935	pomiędzy Babią Górą a Chabówką	Pogórze Podtatrzańskie	> 4,0
29 czerwca 1992	na północ od Jaworzyny	Beskid Sądecki i Beskid Niski	4,2
1 marca 1993	k.Łabowej	Beskid Sądecki i Beskid Niski	4,6
1 czerwca 1996	k.Augustowa	Równina Augustowska	4,3
21 września 2004	okolice Bałtijska na półwyspie Sambia(obwód kaliningradzki)	Pomorze Gdańskie,Warmia,Mazury,Podlasie,Kujawy	5,3(wg amerykańskiej służby USGS 5,0)	szeroko odczuwalne w północno-wschodniej Polsce,na Litwie i Białorusi;
30 listopada 2004	okolice Czarnego Dunajca	Kotlina Orawsko-Nowotarska	4,7
22 stycznia 2010	okolice Pajęczna	województwo łódzkie	4,42
30 grudnia 2010	okolice Polkowic	województwo dolnośląskie	4,8
5 marca 2011	okolice Lubina i Polkowic	województwo dolnośląskie	4,4
13 maja 2011	okolice okolice Lubina i Polkowic	województwo dolnośląskie	4,4
6 stycznia 2012	okolice Żerkowa i Jarocina	okolice Żerkowa	3,7	tajemnicze trzęsienie w regionie asejsmicznym,odczuwalne szczególnie w budynkach wielopiętrowych,nie spowodowało strat materialnych
9 grudnia 2012	Sieroszowice	województwo dolnośląskie	4,3