środa, 17 czerwca 2015

Konstanty Gorski

Konstanty Antoni Gorski(ur.13 czerwca 1859 w Lidzie,zm.31 maja 1924 w Poznaniu)polski kompozytor,skrzypek-wirtuoz,pedagog,dyrygent,działacz społeczny,autor pieśni,dwóch oper i wielu utworów instrumentalnych.
Biografia
Naukę rozpoczął w Grodnie,a następnie przeniósł się do Pierwszego Gimnazjum Filologicznego w Wilnie.Wykształcenie muzyczne zdobył w Instytucie Muzycznym Apolinarego Kątskiego w Warszawie i Konserwatorium Petersburskim.W 1881 roku ukończył klasę skrzypiec,znanego węgierskiego skrzypka i pedagoga Leopolda Auera(otrzymując duży srebrny medal i godność„artysty wyzwolonego”),a w następnym roku w klasie słynnego rosyjskiego kompozytora Nikołaja Rimskiego-Korsakowa,u którego studiował kompozycję i instrumentację.W 1890 roku po ośmioletniej podróży po Rosji i Gruzji,przez Penzę,Saratów i Tyflis(obecnie Tbilisi)Konstanty Gorski przybył do Charkowa,by zostać tu 29 lat.Ten okres w życiu kompozytora to czas aktywnej działalności pedagogicznej w Charkowskiej Średniej Szkole Muzycznej,działacza społecznego(m.in.był jednym z założycieli Towarzystwa Kulturalnego„Dom Polski”w Charkowie),dyrygenta orkiestry symfonicznej i założonego przez siebie Chóru Polskiego i Kościelnego,a także uwielbianego przez publiczność skrzypka oraz cenionego przez innych kompozytorów interpretatora ich dzieł(wielką estymą darzył go Piotr Czajkowski,uważając K.Gorskiego za jednego z najlepszych wykonawców jego Koncertu skrzypcowego D-dur)Zmiany polityczne i ekonomiczne w Imperium Rosyjskim,głównie wybuch rewolucji październikowej w 1917 roku,w znaczący sposób wpłynęły na życie Konstantego Gorskiego.W warunkach zbliżającej się wojny domowej,nie widząc możliwości kontynuowania w Charkowie działalności artystycznej,K.Gorski wraz z rodziną wrócił do wolnej Polski.Najpierw do Warszawy,gdzie pracował jako taper w kinach„Colosseum” i „Wodewil”,a następnie do Poznania,gdzie objął stanowisko koncertmistrza orkiestry Teatru Wielkiego,które zajmował do końca życia.Już po śmierci kompozytora,na deskach opery poznańskiej w 1927 roku wystawiono jego operę„Margier”.W okresie międzywojennym wykonane były również inne jego utwory,m.in.Missa Solemnis Es-dur(m.in.przez Koło Śpiewu im.Stanisława Moniuszki w Poznaniu),poemat symfoniczny Zaczarowane koło i Fantazja organowa f-moll(po raz pierwszy wykonał ją w 1920 r.Antoni Karnaszewski w Filharmonii Warszawskiej,trzy lata później w czasie obchodów kopernikowskich na uniwersytecie poznańskim Feliks Nowowiejski.Fantazja organowa K.Gorskiego wykonywana jest do dziś z niesłabnącym powodzeniem).
Wybrane dzieła
Konstanty Gorski pozostawił bogaty dorobek artystyczny.
Do najbardziej znanych jego kompozycji należą:
  • Fantazja organowa f-moll,uważana za jeden z najlepszych utworów w polskiej późnoromantycznej literaturze organowej,„godny,a może nawet przewyższający najlepsze dzieła Mieczysława Surzyńskiego i Feliksa Nowowiejskiego”
  • Dwie msze:a-moll oraz Missa Solemnis Es-dur
  • ponad 100 pieśni,w tym 12 pieśni do słów M.Konopnickiej,Wł.Syrokomli,Zd.Dębickiego i in.na m-sopran lub tenor z towarzyszeniem fortepianu,wydanych w 1914 r."Śpiew powstańców"(na chór mieszany)w:Nowy śpiewnik polski Nowowiejski Feliks,Poznań etc.1924 r.a także pieśni religijne m.in.Ave Maria,Salve Regina,Salutation a la Sainte Vierge,Зряще мя безгласна(prawosławna pieśń żałobna na chór mieszany a capella)
  • poematy symfoniczne:Na Olimpie na podstawie noweli Henryka Sienkiewicza,Zaczarowane koło na podstawie baśni Lucjana Rydla
  • dwie opery:Margier opera w trzech aktach,na podstawie poematu Władysława Syrokomli(wyciąg fortepianowy wydany w Sankt Petersburgu w 1905 r.)oraz Za chlebem opera w dwóch aktach na podstawie noweli Henryka Sienkiewicza
  • Utwory na skrzypce i fortepian:Souvenir de Nadrzecze.Premiere Mazurka,Petite Etude Spiccato,Seconde Mazourka,sur des chants polonais,Aria,Gavotte,Romance,3-leme Mazourka,1-ere Polonaise de Concert D-dur,2-de Polonaise de Concert A-dur,Poeme Lyrique(wydane w oficynie D.Rahtera w Lipsku)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz