piątek, 8 maja 2015

Franciszek Salezy Lewental

Franciszek Salezy(Salomon)Lewental(ur.22 lipca 1841 we Włocławku,zm.23 września 1902 w Wiesbaden)wydawca i księgarz warszawski.Pochodził z rodziny żydowskiej.Był synem Dawida,filozofa,pisarza i tłumacza,który tłumaczył Talmud na francuski oraz Bajki Krasickiego na hebrajski.Lewental odebrał wykształcenie w warszawskiej szkole rabinów,którą ukończył w 1856 roku i zaczął pracę w wydawnictwie Jana Glücksberga.W 1860 r.poślubił córkę swego pracodawcy Ernestynę(1831-1877).Po ślubie objął przedsiębiorstwo zmarłego rok wcześniej teścia i zmienił jej firmę na Księgarnia Nakładowa S.Lewentala i rozpoczął działalność wydawniczą.W 1862 r.założył„Kalendarz Ludowy”a trzy lata później tygodnik„Kłosy”.W 1871 r.zaczął wydawać„Tygodnik Romansów i Powieści”,a rok później,przy„Kłosach”,książki pisarzy polskich i zagranicznych.Wydał niemal wszystkie dzieła Józefa Korzeniowskiego,Aleksandra Fredry,Władysława Syrokomli,Henryka Rzewuskiego,Teodora Tomasza Jeża,Michała Bałuckiego,a także dziesięciotomowy wybór dzieł Kraszewskiego,47 tomów Orzeszkowej i wiele innych.Część z nich stała się częścią„Biblioteki Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej”.Redaktorami„Biblioteki”byli:Piotr Chmielowski i Fryderyk Henryk Lewestam.Redaktorką wydawanego w latach 1881-1882 czasopisma kobiecego„Świt”była Maria Konopnicka.W 1887 roku stał się właścicielem połowy udziałów„Kuriera Warszawskiego”,które kupił od przedsiębiorstwa Gebethner i Wolff.Wydawnictwo Lewentala wydało również„Album”Jana Matejki z reprodukcjami drzeworytniczymi.Salomon Lewental ofiarował kaucję potrzebną do uwolnienia z więzienia pruskiego Józefa Ignacego Kraszewskiego.Udzielał się również społecznie działając w zarządzie Gminy Starozakonnych w Warszawie oraz będąc kuratorem szpitala żydowskiego.Był również członkiem komitetu synagogi na Tłomackiem,której był również fundatorem(wprowadził do niej język polski).Po śmierci pierwszej żony ożenił się po raz drugi w 1878 roku z Hortensją Bersohn(1856-1923),która była córką historyka sztuki i kolekcjonera Mathiasa Bershona.Żona uczyniła z domu Lewentalów jeden z ważniejszych salonów warszawskich.W 1902 roku małżeństwo przeszło na katolicyzm.Mieli pięcioro dzieci:syna i cztery córki.Pogrzeb Franciszka Lewentala odbył się 29 września 1902 a ciało złożono do grobu na Cmentarzu Powązkowskim.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz