środa, 31 lipca 2013

Brzostek

Miasto w Polsce,w województwie podkarpackim,w powiecie dębickim,w gminie Brzostek(jest siedzibą gminy).Położone nad rzeką Wisłoką na pograniczu Pogórza Ciężkowickiego i Strzyżowskiego.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.Miasto jest centrum usługowo-handlowym dla okolicznych wiosek:sklepy,ośrodek zdrowia,firmy usługowe,biblioteka publiczna,szkoła podstawowa i gimnazjum,Zespół Szkół im.Jana Pawła II.Mieści się tu także parafia Znalezienia Krzyża Świętego(należąca do dekanatu Brzostek,diecezji rzeszowskiej)oraz Sala Królestwa Chrześcijańskiego Zboru Świadków Jehowy Brzeziny-Brzostek
Historia Pierwsza pisemna wzmianka o Brzostku pojawiła się w dokumentach legata papieskiego Idziego w latach 1123-1125.Brzostek należy do najstarszych miejscowości województwa podkarpackiego,jakie potwierdzają dokumenty pisane w Krakowie(maj 1123-styczeń 1125) i wydane przez legata papieskiego Kaliksta II,przeprowadzający legację w Polsce Idzi z Tuskulum,który za zgodą Bolesława Krzywoustego i syna Bolesława oraz bp.krakowskiego Radosta zatwierdzał posiadłości klasztoru opactwa benedyktynów w Tyńcu,m.in.:Bieździedza,Kratowice,Pilzno,Brzostek(Brestek),Klecie(Clececi),Dęborzyn(Doborin),Szebnie i wioskę„Vnochovici”(Januszkowice).Miejscowości te musiały powstać znacznie wcześniej.Wówczas była to mała wioska należąca do dóbr opactwa benedyktynów w Tyńcu.Od XIV wieku miejscowość rozwinęła się jako osada targowa.W 1394 roku przeprowadzono lokację miejską Brzostku.Historia miasteczka obfituje w ciekawe wydarzenia:w XVI wieku Brzostek został całkowicie spalony przez wojska węgierskie,zaś w XVII wieku przez wojska księcia siedmiogrodzkiego Jerzego Rakoczego.W lutym 1846 roku chłop ze Smarżowej,Jakub Szela,stanął na czele rzezi galicyjskiej.W XIX wieku swoją aptekę otworzył tu Ignacy Łukasiewicz,twórca lampy naftowej.W 1934 roku Brzostek stał się gminą wiejską,zachował jednak prawo do używania historycznej nazwy miasto.W czasie II wojny światowej miasteczko przeszło pacyfikację,hitlerowcy wymordowali Żydów,straty budynków wynosiły ponad 65%.W 1985 roku gminę odznaczono Krzyżem Partyzanckim.Prawa miejskie miejscowość posiadała w latach 1367-1934.Zostały one jej przywrócone 1 stycznia 2009.
Zabytki
  • kamienice mieszczańskie w Rynku z wieków XVIII-XIX
  • kapliczki z wieków XVII-XIX
  • klasycystyczny kościół z 1818 z wyposażeniem wnętrza z wieków XVI-XIX
  • cmentarze wojskowe:nr 222,nr 223,nr 224,nr 225
Znane osoby związane z miastem
  • Władysław Chajec rzeźbiarz ludowy(Kamienica Górna)
  • Aleksander Gryglewski(1833–1879)profesor,malarz,przyjaciel m.in.Jana Matejki,Artura Grottgera,ur.4 marca 1833 r.w Brzostku,jako syn Kajetana i Katarzyny Soleckiej.
  • Ignacy Łukasiewicz twórca przemysłu naftowego,w Brzostku założył aptekę
  • Mieczysław Maliński ksiądz,pisarz,publicysta,przyjaciel Jana Pawła II
  • Bogdan Stanaszek ksiądz,prof.dr.hab.dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
  • Jakub Szela przywódca rzezi galicyjskiej 1846 w rejonie Jasła(urodzony w Smarżowej)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz