Stefan Michnik

Ur.28 września 1929 w Drohobyczu kapitan Ludowego Wojska Polskiego,oskarżany o zbrodnie stalinowskie,sędzia i adwokat,działacz komunistyczny,informator i rezydent Informacji Wojskowej,nauczyciel akademicki.

Życiorys
Syn Heleny Michnik,nauczycielki w Drohobyczu,działaczki KPZU i KPP,a po wojnie wykładowczyni historii oraz Samuela Rosenbuscha ps."Emil","Miłek",prawnika i działacza komunistycznego,straconego ok.1937 r.w ZSRR w okresie Wielkiej Czystki.Stefan Michnik był aktywnym działaczem w Związku Walki Młodych.W 1948 r.został sekretarzem koła Związku Młodzieży Polskiej na terenie elektrowni w Warszawie,gdzie pracował jako laborant-elektryk.7 grudnia 1947 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej,a później do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.Z rekomendacji partii 28 sierpnia 1949 zapisał się jako ochotnik do Oficerskiej Szkoły Prawniczej im.Teodora Duracza w Jeleniej Górze.Studiował tam do 25 lutego 1951,otrzymując bardzo dobre opinie przełożonych i funkcjonariuszy Informacji Wojskowej.W 1950 r.został członkiem egzekutywy Oddziałowej Organizacji Partyjnej PZPR w tej szkole.13 marca 1950 został dobrowolnym,tajnym informatorem służby bezpieczeństwa o pseudonimie"Kazimierczak".Następnie został rezydentem Informacji Wojskowej w Jeleniej Górze.27 marca 1951 po ukończeniu Oficerskiej Szkoły Prawniczej został asesorem w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Warszawie w stopniu podporucznika w wieku 22 lat.Jednocześnie został rezydentem Wydziału Informacji Garnizonu Warszawskiego,który miał sześciu informatorów o pseudonimach:"Chętki","Czaruch","Romański","Szych"(lub"Szycha"),"Zbotowski" i "Żywiec".W 1952 r.przekwalifikowano go z rezydenta na tajnego informatora.10 czerwca 1953 podjęto decyzję o zaprzestaniu współpracy z"Kazimierczakiem".Bezpośrednim powodem była jego przynależność do PZPR.W kwietniu 1952 r.został porucznikiem i zaczął przewodniczyć składom sędziowskim sądzącym schwytanych żołnierzy podziemia niepodległościowego i członków dawnej partyzantki antyhitlerowskiej.20 listopada 1953 przestał pracować w Wojskowym Sądzie Rejonowym.Objął wówczas stanowisko kierownika gabinetu Katedry Nauk Wojskowo-Prawniczych Wojskowej Akademii Politycznej im.Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie kierowanej przez Polana-Haraschina.Nigdy nie ukończył studiów prawniczych.Próbował uzupełnić swą wiedzę,studiując na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.Jednak po czterech latach nauki w 1955 r.zaliczył tylko I stopień studiów prawniczych.Od 10 grudnia 1955 był instruktorem Wydziału Szkolenia Oddziału I Organizacji i Planowania Zarządu Sądownictwa Wojskowego.W 1956 r.w wieku 27 lat awansował do stopnia kapitana,aby rok później dobrowolnie odejść z wojska.Według innych danych 26 lipca 1957 kapitan Stefan Michnik został przeniesiony do rezerwy ze względu na opisanie jego działań w raporcie Komisji Mazura.Przez kilka miesięcy w latach 1957–1958 był adwokatem w Warszawie.Następnie w latach 1958–1968 redaktorem w Wydawnictwie Ministerstwa Obrony Narodowej.Przez kilka miesięcy na przełomie lat 1968–1969 był likwidatorem szkód stołecznego PZU.
Oskarżany o zbrodnie stalinowskie był sędzią między innymi w procesach:

• majora Zefiryna Machalli(wyrok śmierci,pośmiertnie rehabilitowany,skład sędziowski podjął wspólną decyzję o niedopuszczeniu obrońcy do procesu,o wykonaniu wyroku nie poinformowano rodziny)
• pułkownika Maksymiliana Chojeckiego(niewykonany wyrok śmierci)
• por.Andrzeja Czaykowskiego,w którego egzekucji uczestniczył
• majora Jerzego Lewandowskiego(niewykonany wyrok śmierci)
• pułkownika Stanisława Weckiego wykładowcy Akademii Sztabu Generalnego(13 lat więzienia,zmarł torturowany,pośmiertnie zrehabilitowany)
• majora Zenona Tarasiewicza
• pułkownika Romualda Sidorskiego redaktora naczelnego Przeglądu Kwatermistrzowskiego(12 lat więzienia,zmarł wskutek złego stanu zdrowia,pośmiertnie zrehabilitowany)
• podpułkownika Aleksandra Kowalskiego
• majora Karola Sęka,artylerzysty spod Radomia,przedwojennego oficera,potem oficera Narodowego Zjednoczenia Wojskowego(wyrok śmierci,stracony w 1952 r.)

Był również sędzią w tzw.sprawach odpryskowych od procesu generałów(sprawy Tatara).Wymieniony przez Komisję Mazura jako jeden z sędziów łamiących praworządność.Stefan Michnik określił wtedy swoją działalność jako spowodowaną"młodzieńczą naiwnością".W 1969 r.po wydarzeniach marcowych w 1968 r.wyjechał do Szwecji(odmówiono mu wizy USA),gdzie mieszkał jako emerytowany bibliotekarz w miasteczku Storvreta,około 10 kilometrów od Uppsali.Obecnie mieszka w Göteborgu.W latach 70 wspierał działaczy opozycji demokratycznej,współpracował z Radiem Wolna Europa i publikował w paryskiej"Kulturze"teksty na temat Czechosłowacji w 1968 r.(pod pseudonimem Karol Szwedowicz).Od sierpnia 2007 r.Instytut Pamięci Narodowej rozważał wniosek o jego ekstradycję.W dniu 25 lutego 2010 Wojskowy Sąd Garnizonowy w Warszawie na wniosek pionu śledczego IPN wydał nakaz aresztowania,na podstawie którego w październiku wydany został Europejski Nakaz Aresztowania.18 listopada 2010 sąd w Uppsali odmówił wydania Stefana Michnika do Polski tłumacząc,że czyny które mają mu być zarzucone w Polsce,a umieszczone w europejskim nakazie aresztowania,w świetle prawa obowiązującego w Szwecji,uległy przedawnieniu.
Życie prywatne
Jest przyrodnim bratem Adama Michnika.