Centralna część prawobrzeżnej Warszawy(leżąca na wschód od Wisły),stanowiąca przed 1791 r.oddzielne miasto.Potocznie nazwą tą określa się
znacznie większy obszar,a niekiedy nawet całą prawobrzeżną część
stolicy,co zdaniem varsavianistów nie jest prawidłowe.Do dnia 4 lutego 1832 Praga miała pewną samodzielność(jej burmistrz
podlegał prezydentowi Warszawy zapewne ze względu na położenie za Wisłą
przy braku mostu stałego).Cyrkuł Praga był ostatni w numeracji VII
lub VIII.Następnie został on podzielony na dwa XIV i XV Staropraski i
Nowopraski,które miały być później nazwane okręgami Praga Północ I i
Praga-Południe I.
Podział administracyjny
Wieś szlachecka Praga położona była w 1580 r.w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego.W okresie międzywojennym istniało starostwo grodzkie Warszawa-Praga utworzone 5 lipca 1928 i obejmujące całą prawobrzeżną Warszawę w ówczesnych granicach,czyli okręgi-dzielnice:14 Praga-Północ I,15 Praga-Południe I,17 Grochów,18 Golędzinów,24 Targówek i 25 Bródno.Numery odpowiadały rzymskim numerom komisariatów Policji Państwowej,co było kontynuacją numeracji cyrkułów,jak ówcześnie nazywano dzielnice.
Od lat 50 podział był na dzielnice:
Historia Pragi
Historyczna Praga była osadą,leżącą nad Wisłą naprzeciwko Starego Miasta i Mariensztatu,wzmiankowaną po raz pierwszy w 1432 r.Jej nazwa pochodzi od czasownika„prażyć"(wypalać),gdyż została założona na terenach po wypalonym lesie.
Miasto Praga
10 lutego 1648 r.król Władysław IV Waza nadał Pradze prawa miejskie.Centrum miasta znajdowało się w rejonie dzisiejszego Parku Praskiego i Ogrodu Zoologicznego,po ówczesnym praskim ratuszu pozostała do dziś nazwa ul.Ratuszowej.Jedynym zachowanym zabytkiem z tego czasu jest Kaplica Najświętszej Matki Bożej Loretańskiej.
Praga składała się z 3 jurydyk:
Praga podczas zaborów i wojen
W XVII,XVIII i XIX wieku Praga była wielokrotnie niszczona i palona(m.in.w trakcie potopu szwedzkiego),szturmu Suworowa i rzezi Pragi(4 listopada 1794),przy budowie fortyfikacji podczas wojen napoleońskich,następnie w czasie powstania listopadowego(bitwa o Olszynkę Grochowską i bitwa pod Wawrem).5 sierpnia 1915 wycofujące się na wschód wojska rosyjskie wysadziły w powietrze wszystkie trzy warszawskie mosty(Kierbedzia,Poniatowskiego oraz most przy Cytadeli).Rosjanie opuścili Pragę 9 sierpnia 1915.Podczas II wojny światowej Praga została zniszczona w 25%.Zniszczeniu uległa większość zakładów przemysłowych,w mniejszym stopniu ucierpiały budynki mieszkalne.
Praga współcześnie
W II wojnie światowej Praga nie uległa tak dużym zniszczeniom jak lewobrzeżna część Warszawy powstanie warszawskie trwało tu krótko,a w kilka tygodni później na Pragę wkroczyły oddziały Armii Czerwonej i Wojska Polskiego.Już jesienią 1944 r.miały tu swe tymczasowe siedziby nowe władze.W kolejnych latach na Pradze zlokalizowano jedne z największych zakładów przemysłowych w Warszawie Fabrykę Samochodów Osobowych oraz zbudowano Stadion Dziesięciolecia.Jednak przez kolejne dziesięciolecia Pragę zaniedbano.Brakowało inwestycji w infrastrukturę mieszkaniową(do dziś można tu znaleźć budynki z widocznymi zniszczeniami wojennymi),kulturę(nieliczne teatry i kina),komunikację(brak obwodnicy śródmieścia planowanej od dawna trasy Tysiąclecia powoduje dotkliwe korki na ul.Targowej,stanowiącej trzon komunikacyjny centralnej części Pragi,oraz na mostach spowodowane niedostatkiem przepraw mostowych).Skutkiem tych niedostatków są m.in.niższe ceny nieruchomości po prawej stronie Wisły.Praga ma też opinię dzielnicy zaniedbanej socjalnie,zamieszkanej przez ludność gorzej wykształconą,uboższą.Potwierdzają to statystyki dotyczące wyników uczniów szkół podstawowych i gimnazjów.Jednocześnie w tej części miasta zachował się przez długie lata specyficzny praski folklor(zwyczaje mieszkańców zauważalne m.in.w ubiorze,handel na Bazarze Różyckiego,kapliczki na podwórkach kamienic itp.stosunkowo dużo tradycyjnych zakładów rzemieślniczych).Dopiero w ostatnich latach przybyło na Pradze inwestycji:część budynków poddano rewitalizacji(na przykład kamienice wzdłuż Ulicy Ząbkowskiej,czy zabytkowe obiekty położone na terenie Warszawskiej Wytwórni Wódek„Koneser”),rozpoczęto budowę II linii metra,prowadzona jest modernizacja linii tramwajowych.Praga zaczęła cieszyć się zainteresowaniem artystów i turystów powstało tu wiele galerii i małych lokali gastronomicznych,w nowych budynkach coraz chętniej osiedlają się nowi mieszkańcy.Przy ul.Targowej 50/52 od 2015 r.działa Muzeum Warszawskiej Pragi będące oddziałem Muzeum Warszawy.
Praga w administracji kościelnej
W Kościele katolickim Praga jest centralnym ośrodkiem diecezji warszawsko-praskiej,utworzonej w 1992 r.Katedrą diecezji jest bazylika św.Michała i św.Floriana.Na Pradze znajduje się również drugi kościół o randze katedry sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny,który jest katedrą diecezji warszawsko-bielskiej i zarazem główną cerkwią Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Podział administracyjny
Wieś szlachecka Praga położona była w 1580 r.w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego.W okresie międzywojennym istniało starostwo grodzkie Warszawa-Praga utworzone 5 lipca 1928 i obejmujące całą prawobrzeżną Warszawę w ówczesnych granicach,czyli okręgi-dzielnice:14 Praga-Północ I,15 Praga-Południe I,17 Grochów,18 Golędzinów,24 Targówek i 25 Bródno.Numery odpowiadały rzymskim numerom komisariatów Policji Państwowej,co było kontynuacją numeracji cyrkułów,jak ówcześnie nazywano dzielnice.
Od lat 50 podział był na dzielnice:
- Praga-Południe II
- Praga-Północ II
- Praga Śródmieście
- Wawer
- Praga-PołudnieIII
- Praga-Północ III(obejmującą największą część historycznej Pragi).
- Praga-PołudnieIV(projektowana nazwa Grochów)
- Praga-Północ IV(projektowana nazwa Praga)
- Białołęka(w tym Tarchomin)
- Targówek(w tym Bródno)
- Rembertów
- Wawer
- Wesoła
Historia Pragi
Historyczna Praga była osadą,leżącą nad Wisłą naprzeciwko Starego Miasta i Mariensztatu,wzmiankowaną po raz pierwszy w 1432 r.Jej nazwa pochodzi od czasownika„prażyć"(wypalać),gdyż została założona na terenach po wypalonym lesie.
Miasto Praga
10 lutego 1648 r.król Władysław IV Waza nadał Pradze prawa miejskie.Centrum miasta znajdowało się w rejonie dzisiejszego Parku Praskiego i Ogrodu Zoologicznego,po ówczesnym praskim ratuszu pozostała do dziś nazwa ul.Ratuszowej.Jedynym zachowanym zabytkiem z tego czasu jest Kaplica Najświętszej Matki Bożej Loretańskiej.
Praga składała się z 3 jurydyk:
- Golędzinowa,założonego w 1764 r.
- Pragi,założonej w 1648 r.
- Skaryszewa-Kamiona,założonego w 1641 r.
Praga podczas zaborów i wojen
W XVII,XVIII i XIX wieku Praga była wielokrotnie niszczona i palona(m.in.w trakcie potopu szwedzkiego),szturmu Suworowa i rzezi Pragi(4 listopada 1794),przy budowie fortyfikacji podczas wojen napoleońskich,następnie w czasie powstania listopadowego(bitwa o Olszynkę Grochowską i bitwa pod Wawrem).5 sierpnia 1915 wycofujące się na wschód wojska rosyjskie wysadziły w powietrze wszystkie trzy warszawskie mosty(Kierbedzia,Poniatowskiego oraz most przy Cytadeli).Rosjanie opuścili Pragę 9 sierpnia 1915.Podczas II wojny światowej Praga została zniszczona w 25%.Zniszczeniu uległa większość zakładów przemysłowych,w mniejszym stopniu ucierpiały budynki mieszkalne.
Praga współcześnie
W II wojnie światowej Praga nie uległa tak dużym zniszczeniom jak lewobrzeżna część Warszawy powstanie warszawskie trwało tu krótko,a w kilka tygodni później na Pragę wkroczyły oddziały Armii Czerwonej i Wojska Polskiego.Już jesienią 1944 r.miały tu swe tymczasowe siedziby nowe władze.W kolejnych latach na Pradze zlokalizowano jedne z największych zakładów przemysłowych w Warszawie Fabrykę Samochodów Osobowych oraz zbudowano Stadion Dziesięciolecia.Jednak przez kolejne dziesięciolecia Pragę zaniedbano.Brakowało inwestycji w infrastrukturę mieszkaniową(do dziś można tu znaleźć budynki z widocznymi zniszczeniami wojennymi),kulturę(nieliczne teatry i kina),komunikację(brak obwodnicy śródmieścia planowanej od dawna trasy Tysiąclecia powoduje dotkliwe korki na ul.Targowej,stanowiącej trzon komunikacyjny centralnej części Pragi,oraz na mostach spowodowane niedostatkiem przepraw mostowych).Skutkiem tych niedostatków są m.in.niższe ceny nieruchomości po prawej stronie Wisły.Praga ma też opinię dzielnicy zaniedbanej socjalnie,zamieszkanej przez ludność gorzej wykształconą,uboższą.Potwierdzają to statystyki dotyczące wyników uczniów szkół podstawowych i gimnazjów.Jednocześnie w tej części miasta zachował się przez długie lata specyficzny praski folklor(zwyczaje mieszkańców zauważalne m.in.w ubiorze,handel na Bazarze Różyckiego,kapliczki na podwórkach kamienic itp.stosunkowo dużo tradycyjnych zakładów rzemieślniczych).Dopiero w ostatnich latach przybyło na Pradze inwestycji:część budynków poddano rewitalizacji(na przykład kamienice wzdłuż Ulicy Ząbkowskiej,czy zabytkowe obiekty położone na terenie Warszawskiej Wytwórni Wódek„Koneser”),rozpoczęto budowę II linii metra,prowadzona jest modernizacja linii tramwajowych.Praga zaczęła cieszyć się zainteresowaniem artystów i turystów powstało tu wiele galerii i małych lokali gastronomicznych,w nowych budynkach coraz chętniej osiedlają się nowi mieszkańcy.Przy ul.Targowej 50/52 od 2015 r.działa Muzeum Warszawskiej Pragi będące oddziałem Muzeum Warszawy.
Praga w administracji kościelnej
W Kościele katolickim Praga jest centralnym ośrodkiem diecezji warszawsko-praskiej,utworzonej w 1992 r.Katedrą diecezji jest bazylika św.Michała i św.Floriana.Na Pradze znajduje się również drugi kościół o randze katedry sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny,który jest katedrą diecezji warszawsko-bielskiej i zarazem główną cerkwią Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz