Jerzy Nowak(aktor)

Ur.20 czerwca 1923 w Brzesku,zm.26 marca 2013 w Warszawie polski aktor teatralny i filmowy,pedagog.

Życiorys
Podczas wojny walczył w partyzantce.W 1948 r.ukończył Państwową Szkołę Dramatyczną w Krakowie.Po latach,już jako aktor krakowskiego Teatru Starego,został jej wykładowcą.Za swoje wybitne kreacje sceniczne był wielokrotnie nagradzany.Do historii polskiego teatru wszedł przede wszystkim rolą Hirsza Singera w granym nieprzerwanie od 1994 r.spektaklu Ja jestem Żyd z Wesela według prozy Romana Brandstaettera.W październiku 2011 r.odbyło się 600 przedstawienie tej sztuki.W filmach był obsadzany najczęściej w rolach drugoplanowych postaci charakterystycznych(Żydów,gestapowców).Wielką kreację stworzył jako Zucker w filmie"Ziemia obiecana"w reżyserii Andrzeja Wajdy.W 2005 r.postanowił zrealizować film,którego tematem będzie śmierć,rzekomo dowiedziawszy się o swojej poważnej chorobie.Swoje zwłoki zapisał w testamencie Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego,gdzie miały zostać spreparowane w formalinie.W 2007 roku powstał dokument pod tytułem"Istnienie",traktujący o problemie śmierci jako takiej;jego reżyserem był Marcin Koszałka.Film ten wzbudził znaczne zainteresowanie mediów,natomiast plotki o chorobie aktora zostały zdementowane.Od 1989 r.był żonaty z Marią Andruszkiewicz-Nowak,zmarłą 8 sierpnia 2010 i było to jego drugie małżeństwo.Jesienią 2009 r.nakładem Wydawnictwa Austeria ukazała się biografia Jerzego Nowaka,"Książka o miłości",napisana wspólnie z żoną,która w lutym 2010 r.uhonorowana została Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca.Pochowany został w Alei Zasłużonych na krakowskim Cmentarzu Rakowickim.
Filmografia(wybór)

• "Koniec Naszego świata"(1964 r.)blockführer
• "Jowita"(1967 r.)uczestnik balu przebrany za pirata
• "Kopernik"(1972 r.)uczestnik procesji mnicha Mateusza
• "Czarne chmury"(1973 r.)oberżysta,szpieg pruski
• "Ziemia obiecana"(1974 r.)Zucker
• "Amator"(1979 r.)Stanisław Osuch,kierownik Filipa
• "Ród Gąsieniców"(1979 r.)Szymek Polowacz
• "Misja"(1980 r.)Jakub Gutman
• "Mgła"(1983 r.)dziadek
• "Nie było słońca tej wiosny"(1983 r.)Josek
• "Medium"(1985 r.)Ernest Wagner
• "Oko proroka czyli Hanusz Bystry i jego przygody"(1985 r.)Jost Fok
• "Alchemik Sendivius"(1988 r.)książę Kiejstut
• "Kanclerz"(1989 r.)mnich(odc.2)
• "Lista Schindlera"(1993 r.)inwestor
• "Trzy kolory.Biały"(1993 r.)stary rolnik
• "Historie miłosne"(1997 r.)ankieter
• "Brat Naszego Boga"(Our God's Brother)(1997 r.)Antoni
• "Wiedźmin"(2001 r.)kapłan Vesemir
• "Quo vadis"(2001 r.)chrześcijanin Kryspus
• "Wiedźmin"(serial telewizyjny)(2002 r.)kapłan Vesemir
• "Julia wraca do domu"(2002 r.)Mietek
• "Zemsta"(2002 r.)murarz Michał Kafar
• "Istnienie"(2007 r.film dokumentalny)bohater filmu
• "Rysa"(2008 r.)Leon
• "Dzieci Ireny Sendlerowej" (2009 r.)stary rabin
• "Mistyfikacja"(2010 r.)doktor Askenazy
• "Latający mnich i tajemnica Da Vinci"(2010 r.)brat Bernard
• "Tych miasteczek nie ma już"(2011 r.)Żyd Karczmarz
• "Obława"(2012 r.)Stary Wiarus 
  
  • "Sierpniowe niebo.63 dni chwały"(2013 r.)Leonard

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Partyzancki(1964 r.)
• Złoty Krzyż Zasługi(1979 r.)
• Złoty Medal"Zasłużony Kulturze Gloria Artis"(2008 r.)
• Złota Odznaka"Za zasługi dla Krakowa"(1977 r.)
• Nagroda na IV Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu za monodram Prawdziwa obrona Sokratesa Kostasa Varnalisa w Starym Teatrze w Krakowie(1969 r.)
• Wyróżnienie na XXVI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę Ojca w spektaklu Bruno Henryka Dederko w reż.Jacka Andruckiego(1987 r.)
• Nagroda na XVIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za rolę Żyda w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reż.Andrzeja Wajdy w Starym Teatrze im.Heleny Modrzejewskiej w Krakowie(1993 r.)
• Nagroda Główna na XXX Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form za rolę Hirsza Singera w spektaklu Ja jestem Żyd z"Wesela"na podstawie opowiadania Romana Brandstaettera w reż.Tadeusza Malaka w Starym Teatrze im.Heleny Modrzejewskiej w Krakowie(1995 r.)
• "Ludwik"nagroda krakowskiego środowiska teatralnego za rolę tytułową w spektaklu Pan Paweł Dorsta w Stowarzyszeniu Teatralnym"Łaźnia"(2001 r.)
• Nagroda na Festiwalu Komedii Talia w Tarnowie za rolę w monodramie Babski wybór na podstawie Na skalnym Podhalu Kazimierza Przerwy-Tetmajera ze Stowarzyszenia"Molier"w Krakowie(2004 r.)
• Krakowska Książka Miesiąca nagroda za książkę Książka o miłości(2010 r.)