Walery Bagiński

Ur.16 kwietnia 1893 w Warszawie,zm.29 marca 1925 w Kołosowie koło Stołpców porucznik Wojska Polskiego,działacz Komunistycznej Partii Robotniczej Polski.

Życiorys
Urodził się w rodzinie szlacheckiej o tradycjach patriotycznych,był wnukiem powstańca styczniowego Saturnina Prawdzic Bagińskiego,powstańca styczniowego zesłanego za udział w powstaniu na Syberię. W 1913 roku ukończył Gimnazjum Chrzanowskiego i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim,które przerwał w następnym roku,a następnie rozpoczął ponownie w roku 1917 na Uniwersytecie Warszawskim.W latach 1914–1915 był działaczem Związku Strzeleckiego„Strzelec” i Polskiej Organizacji Wojskowej.W 1915 roku wstąpił do Legionów,dwa lata później został internowany w Szczypiornie.Brał udział w wojnie przeciwko bolszewikom 1920 roku,w trakcie której odznaczył się bohaterstwem,za co otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari.W 1920 roku został wykładowcą w Centralnej Szkole Zbrojmistrzów,która mieściła się w Cytadeli Warszawskiej.3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów uzbrojenia.Od 1921 roku był członkiem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski w wojsku i członkiem Centralnego Wydziału Wojskowego.W dniu 2 sierpnia 1923 roku został aresztowany wraz z nieznanym mu osobiście,służącym w Krakowie ppor.Antonim Wieczorkiewiczem i oskarżony o działalność komunistyczną oraz współorganizację zamachów bombowych,których dokonano w kwietniu i maju tego samego roku w Warszawie i Krakowie.Podczas śledztwa do oskarżenia dodano również pomoc w zorganizowaniu wysadzenia w dniu 13 października 1923 składu prochu w Cytadeli Warszawskiej,które nastąpiło w momencie gdy Bagiński i Wieczorkiewicz siedzieli od ponad dwóch miesięcy w więzieniu zginęło wówczas 25(lub 28)żołnierzy.Obu zatrzymanych skazano na karę śmierci,która po prawie łaski okazanym przez prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego została zamieniona na 15 lat pozbawienia wolności.Wyrok sąd utrzymał i obu skazanych osadzono w więzieniu.W późniejszych latach historycy stwierdzili,że oskarżenie i proces były policyjną prowokacją,natomiast główny świadek i oskarżyciel Józef Cechnowski był etatowym policyjnym donosicielem i prowokatorem.W 1925 roku ZSRR wysunęło propozycję wymiany więźniów politycznych, za Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza miał zostać wymieniony konsul RP w Gruzji,prawnik Józef Łaszkiewicz z żoną i córkami oraz ksiądz katolicki Bronisław Usas,którzy byli więzieni na moskiewskiej Łubiance.Wymiana miała nastąpić 29 marca o godzinie 16 na granicznych stacjach kolejowych w Kołosowie i Niegoriełoje,gdzie wówczas często wymieniano szpiegów i skazanych na ekstradycję.Jednym z konwojentów był 29−letni policjant Józef Muraszko,który zastrzelił obu konwojowanych.Z akt sądowych wynika,że Muraszkę skazano wówczas na dwa lata więzienia,a po roku zwolniono.Sprawie Antoniego Wieczorkiewicza i Walerego Bagińskiego pisarz Stanisław Goszczurny poświęcił książkę„Wyrok śmierci”.29 marca 1960 roku Minister Obrony Narodowej nadał Oficerskiej Szkole Uzbrojenia w Olsztynie imię por.Walerego Bagińskiego i ppor.Antoniego Wieczorkiewicza.